Η περιοδοντίτιδα είναι μια σοβαρή φλεγμονή των ιστών, των αρθρώσεων και των οστών που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια, γνωστά ως περιδόντιο.
Η μόλυνση ξεκινά με την φλεγμονή των ούλων (ουλίτιδα) η οποία σταδιακά εξαπλώνεται στον οστικό ιστό, σχηματίζοντας μολυσμένους θύλακες μεταξύ των ούλων και του δοντιού. Η περιοδοντίτιδα είναι μη αναστρέψιμη και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια των δοντιών αλλά και σε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ εκτιμάται ότι περίπου το 20% έως 50% του ενήλικου πληθυσμού παγκοσμίως πάσχει από κάποια μορφή περιοδοντίτιδας. Η σοβαρότητα της νόσου αυξάνει με την ηλικία και υπολογίζεται ότι περίπου το 65% των ατόμων πάνω από 65 ετών πάσχει από μέτρια ή σοβαρή περιοδοντίτιδα.
Υπάρχουν δύο μορφές περιοδοντίτιδας:
-Χρόνια περιοδοντίτιδα, η πιο κοινή μορφή της νόσου. Εξελίσσεται με αργό ρυθμό και στα αρχικά στάδια περνάει απαρατήρητη. Η ύπαρξη της χρόνιας φλεγμονής που προκαλεί εάν μείνει χωρίς θεραπεία έχει σοβαρότατες συνέπειες τόσο στα δόντια όσο και στη γενικότερη κατάσταση της υγείας και αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
-Επιθετική περιοδοντίτιδα (περίπου το 20% των περιπτώσεων), η οποία εξελίσσεται πιο γρήγορα και χαρακτηρίζεται από πρώιμη απώλεια οστικής μάζας και προσκόλλησης. Σε αυτή τη μορφή περιοδοντίτιδας συχνά ενοχοποιείται ένα συγκεκριμένο βακτήριο, το Porphyromonas Gingivalis, το οποίο συχνά εντοπίζεται ανάμεσα στα μέλη της ίδιας οικογένειας.
Αίτια – Παράγοντες κινδύνου
Η πρώτη αιτία της περιοδοντίτιδας είναι η κακή οδοντική υγιεινή. Ωστόσο υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν περιοδοντίτιδα όπως:
- η ανισορροπία της στοματικής χλωρίδας εξαιτίας παθογόνων βακτηρίων που «επιτίθενται» στο περιοδόντιο
- η εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος
- η ηλικία
- η κληρονομικότητα
- οι ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της εμμηνόπαυσης
- η λήψη ορισμένων φαρμάκων
- ορισμένες ασθένειες όπως ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές νόσοι ή ο HIV
- το αλκοόλ, το κάπνισμα και οι κακές διατροφικές συνήθειες
- η ακατάλληλη οδοντιατρική φροντίδα ( π.χ. παλιές οδοντικές προθέσεις ή στεφάνες από αλλεργιογόνα μέταλλα όπως το τιτάνιο ή το νικέλιο )
- η οδοντική αρθρίτιδα
- οι διαταραχές του ήπατος και του εντέρου που επιδεινώνουν τις περιοδοντικές παθήσεις)
- το έντονο στρες
Συμπτώματα
Σε αντίθεση με την ουλίτιδα, η περιοδοντίτιδα είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση με σοβαρές συνέπειες όχι μόνο για τα δόντια μας αλλά και για την γενικότερη κατάσταση της υγείας μας. Για το λόγο αυτό, είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην την αφήσουμε να εξελιχθεί. Τα συμπτώματα που θα πρέπει να σας ανησυχήσουν και να σας οδηγήσουν άμεσα στο οδοντίατρο είναι:
- η αιμορραγία κατά το βούρτσισμα των δοντιών ή τη χρήση οδοντικού νήματος
- τα ματωμένα ή πρησμένα ούλα
- πόνος και δυσφορία
- αποστήματα και προοδευτική καταστροφή των ούλων
- τα ούλα κατεβαίνουν κατά μήκος του δοντιού
- ο χώρος μεταξύ των δοντιών αυξάνεται
- τα δόντια αρχίζουν να κινούνται ή να πέφτουν
- η κακοσμία του στόματος
- ενόχληση και ευαισθησία σε ζεστά ή/και κρύα ή/και γλυκά φαγητά
Συνέπειες
Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η περιοδοντίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε χαλάρωση και απώλεια δοντιών και να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας όπως καρδιαγγειακές νόσοι ( ενδοκαρδίτιδα), εγκεφαλικά, αύξηση του σακχάρου στο αίμα, λοιμώξεις στους πνεύμονες.
Μελέτες των τελευταίων ετών έχουν συσχετίσει την περιοδοντίτιδα με την νόσο Alzheimer, καθώς υποστηρίζουν ότι η κακή στοματική υγιεινή μπορεί να επιταχύνει την εξέλιξη της νόσου. Άλλες έρευνες έχουν εντοπίσει κύτταρα περιοδοντικής προέλευσης σε καρκινικούς όγκους του παγκρέατος. του καρκίνου του μαστού και του καρκίνου του στομάχου. Επίσης έχει διαπιστωθεί ότι οι έγκυες γυναίκες που πάσχουν από κάποια σοβαρή μορφή περιοδοντίτιδας έχουν τριπλάσιο κίνδυνο να γεννήσουν πρόωρα.
Διάγνωση
Επειδή η ασθένεια στα αρχικά της στάδια συνήθως αναπτύσσεται σιωπηλά, είναι απολύτως αναγκαίος ο τακτικός προληπτικός έλεγχος στον οδοντίατρο τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο. Η διάγνωση της περιοδοντίτιδας γίνεται κυρίως μετά από κλινική και ακτινογραφική εξέταση.
Θεραπεία και πρόληψη
Βασικός στόχος της θεραπευτικής αντιμετώπισης είναι να σταματήσει την εξέλιξη της περιοδοντίτιδας. Ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα της πάθησης, η θεραπεία της περιοδοντίτιδας μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Το πρώτο σημαντικό βήμα στη θεραπεία της περιοδοντίτιδας είναι η αποκατάσταση της καλής στοματικής υγιεινής. Αυτή περιλαμβάνει:
- καλό βούρτσισμα των δοντιών τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα με μαλακή οδοντόβουρτσα για να μην καταστραφούν περισσότερο τα ούλα.
- στοματικό διάλυμα, μεσοδόντια βουρτσάκια και χρήση οδοντικού νήματος για πρόσβαση σε δύσκολες περιοχές.
- απομάκρυνση της φλεγμονής και της πέτρας με βαθύ καθαρισμό.
- τεχνική laser για την ελάττωση της μικροβιακής επιβάρυνσης
- διακοπή καπνίσματος
- σε ορισμένες περιπτώσεις επιθετικής περιοδοντίτιδας, χορήγηση αντιβίωσης
Σε περίπτωση που η συντηρητική θεραπεία δεν φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, τότε ο οδοντίατρος – περιοδοντολόγος ενδέχεται να παρέμβει χειρουργικά, με τοπική αναισθησία, για αποτελεσματικότερο και βαθύτερο καθαρισμό της φλεγμονής στην ρίζα του δοντιού. Εάν κριθεί αναγκαίο θα προχωρήσει και σε ανάπλαση του οστού με την τοποθέτηση οστικών μοσχευμάτων. Η διάρκεια της θεραπείας μπορεί να κυμαίνεται από λίγες εβδομάδες έως και 6 μήνες,
