Η ακράτεια ούρων είναι οποιαδήποτε αναφερόμενη ακούσια απώλεια ούρων. Δεν αποτελεί από μόνη της ασθένεια αλλά συνήθως είναι το σύμπτωμα κάποιας άλλης παθολογικής κατάστασης.
Η συχνότητά εμφάνισής της αυξάνει με την ηλικία, χωρίς όμως αυτό να αποτελεί πάντα μια φυσιολογική συνέπεια της διαδικασίας γήρανσης. Είναι ένα κοινό πρόβλημα που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, με τις γυναίκες να έχουν τριπλάσιο κίνδυνο να εκδηλώσουν ακράτεια ούρων σε σχέση με τους άνδρες.
Υπάρχουν τρεις τύποι ακράτειας:
–Ακράτεια κατά την Προσπάθεια (ΑΠ). Σε αυτόν τον τύπο η ακράτεια οφείλεται στην ανεπαρκή στήριξη της ουρήθρας ή και ανεπάρκεια του σφιγκτήρα της ουρήθρας και εμφανίζεται ύστερα από σχετική αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, συνήθως κατά την άσκηση, το σήκωμα βάρους, το βήχα ή το φτέρνισμα. Είναι η συχνότερη μορφή ακράτειας ούρων.
– Επιτακτικού τύπου ακράτεια (ΕΑ). Αυτός ο τύπος ακράτειας αποτελεί μέρος του συνδρόμου υπερλειτουργικής κύστης που χαρακτηρίζεται από ένα σύμπλεγμα συμπτωμάτων με κυρίαρχη την επιτακτικότητα και τη συχνουρία, συχνά και κατά τη διάρκεια της νύχτας.
– Μικτού τύπου ακράτεια (ΜΑ). Ο ασθενής εμφανίζει ταυτόχρονα συμπτώματα και από τους δύο προαναφερόμενους τύπους.
Αίτια
Μερικές από τις πιο συνήθεις αιτίες της ακράτειας ούρων είναι:
- Ορμονικές διαταραχές
- Νευρογενής διαταραχή του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος
- Αδύναμοι μύες πυελικού εδάφους
- Ουρολοιμώξεις
- Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη
Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ακράτειας ούρων είναι:
- Το φύλο
- Το οικογενειακό ιστορικό
- Η προχωρημένη ηλικία
- Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός
- Η δυσκοιλιότητα
- Η εμμηνόπαυση
- Το αυξημένο σωματικό βάρος
- Νευρολογικές παθήσεις όπως η σκληρυνση κατά πλάκας, το Πάρκινσον, ένα εγκεφαλικό ή ένας όγκος στον εγκέφαλο
- Η χειρουργική επέμβαση του προστάτη
- Η χειρουργική επέμβαση την περιοχή της πυέλου
- Ψυχολογικά αίτια
Συμπτώματα
- Ακούσια απώλεια μικρής ποσότητας ούρων όταν κάποιος βήχει, γελά, φτερνίζεται ή γυμνάζεται
- Ακούσια απώλεια ούρων πριν κάποιος προλάβει να φτάσει στην τουαλέτα
- Η κύστη δεν αδειάζει σχεδόν ποτέ εντελώς, με αποτέλεσμα να χάνονται ούρα. Σε αυτή την περίπτωση, ο ασθενής δεν είναι σχεδόν ποτέ στεγνός.
Επιπλοκές της (χρόνιας) ακράτειας ούρων
- Προβλήματα στο δέρμα όπως εξανθήματα, δερματικές λοιμώξεις και πληγές που μπορεί να προκληθούν επειδή το δέρμα είναι συνεχώς υγρό.
- Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, καθώς η ακράτεια ούρων αυξάνει τον κίνδυνο επαναλαμβανόμενων ουρολοιμώξεων.
- Η ακράτεια ούρων μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την κοινωνική, την επαγγελματική και την προσωπική ζωή του πάσχοντα.
Διάγνωση
Για τη διάγνωση της ακράτειας ούρων ο κατάλληλο γιατρό είναι ο ουρολόγος. Ο έλεγχος περιλαμβάνει υπερηχογράφημα του ουροποιητικού συστήματος (νεφροί, ουροδόχος κύστη, γεννητικά όργανα), ενώ σε κάποιες περιπτώσεις θα χρειαστεί και ουροδυναμικός έλεγχος. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να γίνει και κυστεοσκόπηση, κυστεοουρηθρογραφία και αξονική τομογραφία
Ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών δεν αναζητά ιατρική βοήθεια γιατί αισθάνεται άβολα με τη συγκεκριμένη κατάσταση. Η ακράτεια ούρων όμως συχνά επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής των ασθενών και σε αυτή την περίπτωση είναι αναγκαία η ιατρική παρέμβαση.
Θεραπεία
Πριν την θεραπεία είναι σημαντικό να ταυτοποιηθεί ο τύπος της ακράτειας ώστε ο γιατρός να επιλέξει την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση, που μπορεί να είναι συντηρητική, φαρμακευτική ή χειρουργική. Συνήθως, αρχικά συστήνεται η συντηρητική αντιμετώπιση της ακράτειας που περιλαμβάνει συμβουλές για αλλαγή του τρόπου ζωής, επανεκπαίδευση της κύστης και πρόγραμμα αποκατάστασης με ασκήσεις των μυών του πυελικού εδάφους.
Σε λίγες περιπτώσεις που οι συνήθεις θεραπείες αποτυγχάνουν, η ενδοκυστική έγχυση ειδικών φαρμακευτικών ουσιών και η ηλεκτρική νευροδιέγερση μπορούν να δώσουν καλά αποτελέσματα.
