Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης, ας δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία.
Η 24η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης, μια ημερομηνία που επιλέχθηκε προς τιμήν του Γερμανού γιατρού Robert Koch, ο οποίος στις 24 Μαρτίου του 1882 ανακοίνωσε την ανακάλυψη του μυκοβακτηρίδιου της φυματίωσης, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο στην διάγνωση και την αντιμετώπιση της νόσου.
-Η Φυματίωση προκαλείται από ένα μικρόβιο που ονομάζεται μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης ή αλλιώς βάκιλος του Koch.
-Η νόσος μεταδίδεται από μολυσμένα σταγονίδια που εκτοξεύονται με τον βήχα ή το φτάρνισμα των ασθενών. Τα άτομα που νοσούν συνήθως μεταδίδουν την ασθένεια σε άτομα με τα οποία έχουν επαφή καθημερινά για αρκετές ώρες, όπως είναι η οικογένεια, οι φίλοι και οι συνάδελφοι στον εργασιακό χώρο.
-Στην πλειονότητα των περιπτώσεων τα άτομα που μολύνονται δεν το γνωρίζουν, δε νοσούν και δε μεταδίδουν τη νόσο. Ωστόσο το 10% όσων έχουν μολυνθεί μπορεί να εμφανίσουν ενεργό νόσο κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ακόμη και πολλά χρόνια μετά τη μόλυνση.
-Παγκοσμίως, περίπου το ένα 1/3 του πληθυσμού προσβάλλεται από την λανθάνουσα μορφή της νόσου και το 1/10 αυτών που νοσούν θα προσβληθούν με την ενεργό μορφή της νόσου κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
-Η νόσος μπορεί να προσβάλει όλα τα όργανα του ανθρώπινου σώματος, αλλά συνήθως εντοπίζεται στους πνεύμονες.
-Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας κάθε μέρα περίπου 30.000 άνθρωποι προσβάλλονται από την ασθένεια, εκ των οποίων το 10% να είναι παιδιά.
–Η Φυματίωση ευθύνεται για περίπου 1,5 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο.
– Στην Ελλάδα, με βάση επιδημιολογικά δεδομένα του ΕΟΔΥ, δηλώνονται κατά μέσο όρο περίπου 580 περιπτώσεις Φυματίωσης κάθε χρόνο.
– Η Φυματίωση αποτελεί την 2η αιτία θανάτου από λοιμώδες αίτιο μετά τη λοίμωξη COVID-19 παγκοσμίως.
-Στην Ελλάδα, η Φυματίωση πλήττει κυρίως πληθυσμούς που διαβιούν σε δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης, γεγονός που καθιστά επιτακτική την αντιμετώπιση της νόσου.
-Το 87% των ασθενών με Φυματίωση ζουν σε 30 χώρες. Οι χώρες με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση είναι η Ινδία, η Ινδονησία, η Κίνα, οι Φιλιππίνες, το Πακιστάν, η Νιγηρία, το Μπαγκλαντές και η Νότιος Αφρική.
–Πολυανθεκτική Φυματίωση θεωρείται η μορφή της νόσου που είναι ανθεκτική στα δύο πιο αποτελεσματικά αντιφυματικά φάρμακα και συνεπώς, έχει περιορισμένες δυνατότητες ίασης.
-Η πολυανθεκτική Φυματίωση παραμένει μια απειλή για την δημόσια υγεία, καθώς πέρα από τις δυσκολίες στον χειρισμό της, μόνο το 1/3 των ασθενών παγκοσμίως έχουν πρόσβαση στην κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
-Το 2020 παρατηρήθηκε, στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19 και για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, αύξηση των θανάτων από Φυματίωση παγκοσμίως, κυρίως λόγω του περιορισμού πρόσβασης των πασχόντων σε υπηρεσίες υγείας.
-Η εξέταση Mantoux είναι το πρώτο διαγνωστικό εργαλείο για να διαπιστωθεί αν κάποιος έχει μολυνθεί από το μυκοβακτηρίδιο της Φυματίωσης. Πρόκειται για ένα δερματικό τεστ κατά το οποίο χορηγείται ενδοδερμικά μικρή ποσότητα φυματινικής πρωτεΐνης.
-Το εμβόλιο BCG ((Bacille Calmette-Guerin) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1921, για την προστασία των ανθρώπων από τον βάκιλο της Φυματίωσης.
-Η νόσος χωρίς την κατάλληλη θεραπεία συχνά αποβαίνει θανατηφόρα.
-Η Φυματίωση αντιμετωπίζεται σχεδόν πάντα αποτελεσματικά, με τον συνδυασμό τριών ή περισσοτέρων αντιβιοτικών και για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα που φτάνει τους 6 – 12 μήνες.
–Υπολογίζεται ότι από το 2000 μέχρι και σήμερα, χάρη στην έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία της Φυματίωσης, η θνητότητα της νόσου έχει μειωθεί κατά 42%.
-Η Φυματίωση συνεχίζει να αποτελεί μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας, παρά το γεγονός ότι είναι ιάσιμη. Η εμφάνιση και διασπορά στελεχών μυκοβακτηριδίου της Φυματίωσης, ανθεκτικών στα αντιφυματικά φάρμακα, θέτει σε κίνδυνο την πρόοδο που έχει επιτευχθεί παγκόσμια όσον αφορά τη θεραπεία και τον έλεγχο της.
-Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει θέσει ως παγκόσμιο στόχο δημόσιας υγείας την εξάλειψη της Φυματίωσης ως το 2030. Η ενίσχυση της προβολής και η εξασφάλιση πολιτικών δεσμεύσεων θα αποτελέσουν τις κύριες προτεραιότητες στη Συνάντηση για τη Φυματίωση στα Ηνωμένα Έθνη στις 22 Σεπτεμβρίου 2023.
