Στο πλαίσιο της 15ης Διεθνούς Ημέρας Ευαισθητοποίησης για την Ασφάλεια στις Ισόπεδες Διαβάσεις (ILCAD), η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), η HELLENIC TRAIN Α.Ε. και το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» συντονίζουν και υλοποιούν για την Ελλάδα εκστρατεία ενημέρωσης για θέματα ασφαλούς διέλευσης των ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων.
Κάθε χρόνο, η Εκστρατεία της ILCAD, που τελεί υπό την αιγίδα της International Union of Railways (UIC), εστιάζει σε διαφορετική κοινωνική ομάδα ή επικίνδυνο παράγοντα πρόκλησης δυστυχημάτων, υπογραμμίζοντας παράλληλα τους κινδύνους που εγκυμονεί για όλους μας η λανθασμένη ή και η απερίσκεπτη διέλευση των σιδηροδρομικών διαβάσεων.
Τα σιδηροδρομικά ταξίδια παραμένουν ο ασφαλέστερος τρόπος χερσαίας μεταφοράς, σε μεγάλο βαθμό λόγω της αυστηρής εστίασης σε ασφαλείς υποδομές και διαδικασίες. Υπό κανονικές συνθήκες οι επιβάτες των τρένων μπορούν να αναμένουν ότι θα φτάσουν με ασφάλεια στον προορισμό τους. Δυστυχώς, όμως, ο αριθμός συγκρούσεων και θανάτων σε ισόπεδες διαβάσεις παραμένει ανησυχητικά υψηλός. Έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος, αλλά η Ετήσια Έκθεση Ασφάλειας του 2022 από τηνInternational Union of Railways (UIC) αποτυπώνει μια ανησυχητική πραγματικότητα.
Η βάση δεδομένων ασφάλειας της UIC,που συγκεντρώνει στατιστικά στοιχεία για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων από περισσότερες από 30 χώρες, αποκαλύπτει ότι το 2021 περισσότερο από το ένα τέταρτο (27%) όλων των σημαντικών σιδηροδρομικών συγκρούσεων και σχεδόν το ένα τρίτο (32%) όλων των δυστυχημάτων καταγράφονται σε ισόπεδες διαβάσεις. Δηλαδή σε μόλις ένα χρόνο 276 ζωές χάθηκαν σε ισόπεδες διαβάσεις.
Η UIC υπολογίζει ότι υπάρχουν μισό εκατομμύριο ισόπεδες διαβάσεις στον κόσμο, με 96.000 στην ΕΕ να αντιπροσωπεύουν το 20% του συνολικού αριθμού ισόπεδων διαβάσεων παγκοσμίως. Λιγότερο από το μισό από αυτές είναι παθητικό (χωρίς φως, χωρίς μπάρα).
Σύμφωνα με την European Union Agency for Railways (ERA) τα τελευταία χρόνια, κατά μέσο όρο εβδομαδιαίως έξι θάνατοι και άλλοι έξι σοβαροί τραυματισμοί συνέβησαν σε ισόπεδες διαβάσεις της ΕΕ. Ο συνολικός αριθμός των θανάτων, εξαιρουμένων των αυτοκτονιών, μειώνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Το 2021, καταγράφονταν κάθε μέρα κατά μέσο όρο έξι αυτοκτονίες στους σιδηροδρόμους της ΕΕ, συνολικά 2.234 το 2021 (ERAsafetyoverviewreport 2023).
Αυτός ο αριθμός αντιπροσώπευε το 77% όλων των δυστυχημάτων στους σιδηροδρόμους και μαζί με τους θανάτους από μη εξουσιοδοτημένα άτομα (παραβάτες του σιδηροδρομικού δικτύου), αποτελούσαν το 90% όλων των θανάτων που συνέβησαν στο σιδηροδρομικό σύστημα. Αντίθετα, οι θάνατοι λόγω παραβίασης της σηματοδότησης σημειώνουν σταθερή μείωση από το 2006.
Ο σιδηροδρομικός τομέας έχει ευθύνη –σε πολλές χώρες, νομικό καθήκον– να αξιολογεί τους κινδύνους σε κάθε ισόπεδη διάβαση. Αυτό βοηθά στο να προσδιοριστεί αν οι έλεγχοι κινδύνου είναι κατάλληλοι για την τοποθεσία, τον αριθμό και το είδος των χρηστών, τον τύπο της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας κ.λπ. ‘Όμως, οι πρακτικές διαφέρουν από τη μια χώρα στην άλλη και είναι μεγάλη ευκαιρία για τη διεθνή σιδηροδρομική κοινότητα να μάθει και να εφαρμόσει καλύτερες πρακτικές από τον οδηγό βέλτιστης πρακτικής της UIC για το 2022 για την αξιολόγηση κινδύνου στις ισόπεδες διαβάσεις, που αναπτύχθηκε από μέλη του UICGlobalLevelCrossingNetwork (GLCN).
Εκτός από την επένδυση σε καλύτερους σχεδιασμούς, ένας σημαντικός τρόπος να μειωθούν οι συγκρούσεις και τα δυστυχήματα είναι η αλλαγή συμπεριφοράς των χρηστών. Γι’ αυτό η οικογένεια σιδηροδρόμων της UIC συγκεντρώνεται κάθε χρόνο για να προωθήσει τη Διεθνή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την Ασφάλεια στις Ισόπεδες Διαβάσεις (ILCAD).
