Γράφει ο Κυριάκος Κατσαδώρος, Επιστημονικός Διευθυντής ΚΛΙΜΑΚΑΣ, Εθνικός Εκπρόσωπος της Διεθνούς Ένωσης για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, Ψυχίατρος
Περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια στη χώρα, σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον 5000 πενθούντες ετησίως, με αυξημένες ανάγκες υποστήριξης και χρήσης υπηρεσιών ψυχικής υγείας Στην πραγματικότητα οι αυτοκτονίες είναι πολύ περισσότερες αυτών που καταγράφονται ενώ δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία για τις μη θανατηφόρες απόπειρες, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι 15 – 20 φορές περισσότερες των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών.
Παράλληλα, εκτός από τις σαφείς κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της αυτοκτονίας στο σύνολο του πληθυσμού, το επιπρόσθετο κόστος της αυτοκτονικής συμπεριφοράς στο ήδη πολύ επιβαρυμένο δημόσιο σύστημα υγείας είναι ιδιαίτερα υψηλό. Ενδεικτικά, σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, εκτιμάται ότι σε κάθε αυτοκτονία αντιστοιχούν τουλάχιστον 22 εισαγωγές σε τμήματα επειγόντων και 5 νοσηλείες σε νοσοκομεία στο πλαίσιο των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών. Στην Ελλάδα απουσιάζει ένα ολοκληρωμένο σύστημα καταγραφής των αποπειρών αυτοκτονίας και των ασθενών με αυτοτραυματικές συμπεριφορές, το οποίο θα εξασφάλιζε την παροχή της απαιτούμενης εξειδικευμένης φροντίδας, σε αντίθεση με ανάλογα συστήματα άλλων κρατών.
Το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσε να προληφθεί
Η ενεργοποίηση των οικείων, συγγενών και φίλων του εν δυνάμει αυτόχειρα μπορεί πραγματικά να αποβεί σωτήρια και η γνώση και αναγνώριση των προειδοποιητικών σημείων και συμπτωμάτων μπορεί να σώσει ζωές.
Η Ελλάδα παραμένει μία από τις ελάχιστες χώρες σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, που δεν έχει λάβει καμία θεσμική πρωτοβουλία για την προστασία των ευάλωτων συνάνθρωπων μας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, συστήνει από ετών την ενεργοποίηση Εθνικών Σχεδίων Δράσης για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, στις χώρες όπου απουσιάζει μία ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική. Επιπρόσθετα, η χώρα έχει δεσμευτεί ήδη από το 2013, στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία της 66ης Γενικής Συνέλευσης του ΠΟΥ, του οποίου αναπόσπαστο μέρος αποτελεί η πρόληψη των αυτοκτονιών σε ποσοστό 10% μέχρι το 2020.
Η απουσία ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας και μίας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής όχι μόνο δεν επιτρέπει την ευθυγράμμιση των πολιτικών δημόσιας υγείας της χώρας με αυτές των ευρωπαϊκών κρατών, αλλά, κυρίως, διαιωνίζει την παραγνώριση της αυτοκτονίας ως μείζονος ζητήματος της δημόσιας υγείας (όπως προβλέπεται στις σχετικές κατευθύνσεις του ΠΟΥ ήδη από το 1990), και δυσχεραίνει τη συνολική αναβάθμιση των εθνικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
Το επιστημονικό προσωπικό του Κέντρου για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας & της 24ωρης Γραμμής Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018, δεδομένης και της θέσης εθνικού αντιπροσώπου της χώρας στη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, έχει αναπτύξει ένα διευρυμένο και δυναμικό πλαίσιο ανάπτυξης ενός εθνικού σχεδίου δράσης για την πρόληψη της αυτοκτονίας μέσω συντονισμένων, διεπιστημονικών παρεμβάσεων, χαμηλού κόστους, σε διάφορα επίπεδα της κοινωνικής σφαίρας καθώς και στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης.
Είναι υποχρέωση όλων να κρατήσουμε ασφαλείς και ζωντανούς τους ανθρώπους που, υπό το φορτίο του ψυχικού πόνου, αποφασίζουν να αυτοκτονήσουν. Δεν επιτρέπεται να συνεχίσουμε να είμαστε παθητικοί αποδέκτες ειδήσεων για αυτοκτονίες και «τραγικά τέλη». Δεν επιτρέπεται, όχι μόνο σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, αλλά και ως μία ένδειξη αφύπνισης και ουσιαστικής αλληλεγγύης απέναντι στο διπλανό, φίλο, συγγενή, οικείο που βιώνει την απογοήτευση και την απελπισία.
–Η ΚΛΙΜΑΚΑ είναι ένας κοινωνικός φορέας, μη κερδοσκοπικός – μη κυβερνητικός οργανισμός (ΝΠΙΔ), που ιδρύθηκε το 2000 και δραστηριοποιείται στη λειτουργία Μονάδων και στην υλοποίηση προγραμμάτων και παρεμβάσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης των αποκλεισμένων ομάδων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
-Το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑΣ, στο πλαίσιο του οποίου λειτουργούν η 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018 καθώς και το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, αποτελεί τη μοναδική Μονάδα Ψυχική Υγείας στη χώρα η οποία, εδώ και περισσότερα από 15 χρόνια αναπτύσσει εξειδικευμένες υπηρεσίες, ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο στα πεδία της αυτοκτονίας και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών. Η Μονάδα λειτουργεί με την εποπτεία και χρηματοδότηση του Υπουργείου Υγείας και αποτελεί τον εθνικό εκπρόσωπο φορέα στη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (IASP).
ΚΛΙΜΑΚΑ https://www.klimaka.org.gr/
