Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Ενημέρωσης για τα Αντιβιοτικά, ας δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία.
-Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Ενημέρωσης για τα Αντιβιοτικά έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Νοεμβρίου, με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC). Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού και των επαγγελματιών υγείας σχετικά με την απειλή που συνιστά για τη δημόσια υγεία η αντοχή στα αντιβιοτικά και η μη ορθολογική χρήση τους.
-Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα που μπορούν να εξουδετερώνουν τα βακτήρια ή να αναστέλλουν την ανάπτυξή τους, με σκοπό τη θεραπεία των λοιμώξεων στους ανθρώπους, στα ζώα και ενίοτε στα φυτά.
-Δεν δρουν όλα τα αντιβιοτικά σε όλα τα βακτήρια. Υπάρχουν περισσότερες από 15 διαφορετικές κατηγορίες αντιβιοτικών που διαφοροποιούνται ως προς τη χημική δομή και τη δράση τους ενάντια στα βακτήρια.
-Η μικροβιακή αντοχή εμφανίζεται όταν τα βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου και αναπτύσσουν αντοχή στα φάρμακα, με αποτέλεσμα τα αντιβιοτικά και άλλα αντιμικροβιακά φάρμακα να γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά. Η υπερβολική ή κακή χρήση των αντιβιοτικών επιδεινώνει σε μεγάλο βαθμό αυτή την κατάσταση.
-Τα αντιβιοτικά είναι δραστικά μόνο ενάντια σε βακτηριακές λοιμώξεις και όχι σε ιογενείς λοιμώξεις όπως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα αντιβιοτικά δεν συνιστώνται για τους περισσότερους πονόλαιμους, αφού δεν είναι αποτελεσματικά ενάντια στους ιούς που προκαλούν 8 στους 10 πονόλαιμους.
–Οι λοιμώξεις που προκαλούνται από ανθεκτικά βακτήρια αντιμετωπίζονται πιο δύσκολα.
-Τα ανθεκτικά στην αντιβίωση βακτήρια μπορούν να παραμείνουν στο σώμα έως και 1 έτος.
–Το 75 % των αρνητικών επιπτώσεων που προκαλούνται από βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά στην Ευρώπη οφείλεται σε λοιμώξεις που συνδέονται με την υγειονομική περίθαλψη.
-Κάθε χρόνο περίπου 3,2 εκατομμύρια ασθενείς αποκτούν τουλάχιστον μία μόλυνση στα ευρωπαϊκά νοσοκομεία κατά την νοσηλεία τους. Αυτό σημαίνει ότι κάθε μέρα, 1 στους 18 ασθενείς σε νοσοκομειακό περιβάλλον θα υποστεί λοίμωξη, που μεταφράζεται σε περίπου 6% μολυσμένα άτομα.
-Οι έρευνες των τελευταίων ετών δείχνουν ότι σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνεται ανησυχητικά ο αριθμός των ασθενών που προσβάλλονται από ανθεκτικά βακτήρια και ότι η αντοχή τους στα αντιβιοτικά αποτελεί μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία.
-Κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζεται ότι, περισσότεροι από 33.000 άνθρωποι πεθαίνουν από λοιμώξεις που προκαλούνται βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.
-Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι λοιμώξεις από πολυανθεκτικά παθογόνα ευθύνονται για περισσότερους από 700.000 θανάτους.
-Εκτιμάται ότι η πρώτη αιτία θανάτου μέχρι το 2050 θα σχετίζεται με την αδυναμία των αντιβιοτικών να αντιμετωπίσουν τις μικροβιακές λοιμώξεις.
-Η Ελλάδα παραμένει σταθερά στις πρώτες θέσεις στην ανεξέλεγκτη και μη ορθή κατανάλωση αντιβιοτικών και με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
-Το 2020 μια νέα νομοθετική ρύθμιση στη χώρα μας ενισχύει το πλαίσιο απαγόρευσης της προμήθειας αντιβιοτικών από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή, αποσκοπώντας στο να περιορίσει σημαντικά ένα φαινόμενο που καθιστούσε για πολλά χρόνια τη χώρα μας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά πώλησης αντιβιοτικών χωρίς ιατρική συνταγή (OTC).
-Οι αρνητικές επιπτώσεις των λοιμώξεων από ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια στον πληθυσμό της Ευρώπης είναι συγκρίσιμη με το άθροισμα των αρνητικών επιπτώσεων από λοιμώξεις όπως η γρίπη, η φυματίωση και το HIV/AIDS.
-Για κάθε νέο αντιβιοτικό, που εισάγεται στην κλινική πράξη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αναπτύσσεται μικροβιακή αντοχή, που το καθιστά ανενεργό. Τα νέα αντιβιοτικά, που βρίσκονται σε φάση κλινικών μελετών είναι ελάχιστα και ο ΠΟΥ δηλώνει τον κίνδυνο να οδηγηθούμε σε μηδενική παραγωγή νέων φαρμάκων με ότι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια δημόσια υγεία.
-Η μείωση της κατανάλωσης των αντιβιοτικών και η ορθολογική χρήση τους αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο για τον περιορισμό των λοιμώξεων από ανθεκτικά βακτήρια.
