Ιός των Ανθρώπινων Θηλωμάτων HPV

Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων HPV (Human Papilloma Virus) είναι μια ιογενής λοίμωξη η οποία μεταδίδεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής με άτομο που έχει μολυνθεί από τον ιό. Οι ιοί HPV ανήκουν σε μια οικογένεια ιών με περισσότερους από 200 διαφορετικούς τύπους. Αυτοί οι ιοί μπορούν να εντοπιστούν στο δέρμα αλλά και στους βλεννογόνους, ιδιαίτερα στα γεννητικά όργανα και στη στοματική κοιλότητα. Ανάλογα με τον τύπο των ιών και την ανατομική θέση όπου εντοπίζονται, η λοίμωξη από τους ιούς HPV μπορεί να προκαλέσει καλοήθεις ή κακοήθεις βλάβες.

Οι ιοί των θηλωμάτων είναι ιδιαίτερα μεταδοτικοί. Υπολογίζεται ότι περίπου το 80% των σεξουαλικά ενεργών ανδρών και γυναικών έρχονται σε επαφή με τον HPV μία ή περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Οι λοιμώξεις μεταδίδονται επίσης συχνά μέσω των χεριών και του στόματος. Η χρήση προφυλακτικού από μόνη της δεν αποτελεί απόλυτη εγγύηση για την αποφυγή της μετάδοσης απλώς μειώνει τις πιθανότητες εξάπλωσης του ιού.

Το είδος της λοίμωξης που θα προκληθεί από τον ιό HPV εξαρτάται από:

• Τον τύπο του ιού
• Την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος του ατόμου που έχει προσβληθεί από τον ιό

Η επίμονη λοίμωξη από τον ιό HPV μπορεί να προκαλέσει:

– Κονδυλώματα, μικρές καλοήθεις βλάβες που προσβάλουν άνδρες και γυναίκες και προκαλούνται κυρίως από τα στελέχη 6 και 11. Στους άνδρες εμφανίζονται συχνότερα στο πέος, στο όσχεο και στον πρωκτό. Στις γυναίκες εμφανίζονται στον αιδοίο, στην είσοδο του κόλπου, στο περίνεο και στον πρωκτό

-Προκαρκινικές ή καρκινικές βλάβες, ακόμη και 10 έως 20  χρόνια μετά την μόλυνση από τον ιό, που προκαλούνται από 14 τύπους «υψηλού κινδύνου» του ιού, κυρίως τα στελέχη 16,18, 31, 33, 45. Στις γυναίκες εντοπίζονται στον τράχηλο της μήτρας και στον κόλπο.  Στους άνδρες  εκδηλώνεται συνήθως στη βάλανο και στο στόμιο του ουροποιητικού. Και στα δύο φύλα μπορούν επίσης να εντοπιστούν στην περιοχή του στοματοφάρυγγα  και του πρωκτού. Έχει αποδειχθεί ότι η λοίμωξη από τον ιό HPV είναι υπεύθυνη για το 99%  των καρκίνων στον τράχηλο της μήτρας, για το 95% των καρκίνων στον πρωκτό, για το 65% των καρκίνων στον κόλπο και για το 50% των καρκίνων στο αιδοίο.

Αίτια

Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων HPV αποτελεί τη συνηθέστερη σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη παγκοσμίως. Οποιοσδήποτε είναι σεξουαλικά ενεργός μπορεί να προσβληθεί από τον ιό. Μελέτες δείχνουν ότι περίπου το 75% των σεξουαλικά ενεργών ανδρών και γυναικών κινδυνεύουν να προσβληθούν κάποια στιγμή από λοίμωξη από τον ιό HPV. Οι περισσότερες λοιμώξεις HPV είναι ασυμπτωματικές και υποχωρούν χωρίς θεραπεία εντός δύο ετών. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα μόλυνσης με περισσότερους από έναν τύπο HPV ταυτόχρονα.

Οι τύποι του HPV που προκαλούν τα κονδυλώματα (ειδικά οι τύποι 6 και 11) μεταδίδονται μέσω της επαφής με το δέρμα, συνήθως κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής με κάποιον που έχει αυτή τη μόλυνση. Ωστόσο, είναι δυνατόν να προσβληθεί κάποιος από τον ιό  μέσω της επαφής με μολυσμένη περιοχή (δέρμα με δέρμα), χωρίς σεξουαλική πράξη. Η μόλυνση από τον ιό HPV είναι πιο πιθανό να μεταδοθεί όταν υπάρχουν ορατά κονδυλώματα.

Συμπτώματα

Οι ιοί HPV μπορούν να παραμείνουν «σιωπηλοί» για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν λοίμωξη από ιό HPV δεν γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί. Επομένως, η εμφάνιση συμπτωμάτων δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η μόλυνση είναι πρόσφατη. Οι ασυμπτωματικές λανθάνουσες λοιμώξεις είναι 100 φορές πιο συχνές από τα ορατά κονδυλώματα. Στις περισσότερες περιπτώσεις η λοίμωξη από τον ιό HPV εξαφανίζεται από μόνη της, χωρίς να προκαλέσει κάποιο εμφανές σύμπτωμα ή πρόβλημα.  Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να επιμείνει για πολλά χρόνια και να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές.

Σε ορισμένα άτομα η λοίμωξη προκαλεί κονδυλώματα του γεννητικού συστήματος. Τα κονδυλώματα είναι ορατά με γυμνό μάτι, έχουν το χρώμα του δέρματος ή ροζ απόχρωση και είναι ελαφρώς διογκωμένα ή επίπεδα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα αν και σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρεται επίμονος κνησμός ή κάψιμο.

Όταν η λοίμωξη προκαλείται από τα ογκογόνα στελέχη του ιού ενδέχεται να προκύψουν μη ορατές με το μάτι προκαρκινικές και καρκινικές αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας, στο αιδοίο, στον πρωκτό, στο πέος, στον στοματοφάρυγγα.

Διάγνωση

Η έγκαιρη διάγνωση και ανίχνευση του ιού HPV είναι ζωτικής σημασίας για την  πρόληψη συγκεκριμένων μορφών καρκίνου.

• Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε προσβληθεί από τον ιό HPV ή έχετε εμφανίσει κονδυλώματα, η εξέταση των γεννητικών οργάνων από το γιατρό,  θα επιβεβαιώσει αρχικά τυχόν αλλοιώσεις σε οποιοδήποτε σημείο των οργάνων αναπαραγωγής ή σε άλλο σημείο.

• Στις γυναίκες συνιστάται γυναικολογική κολπική εξέταση, η οποία θα αποκαλύψει την ύπαρξη ή μη των κονδυλωμάτων στα κολπικά τοιχώματα ή στον τράχηλο. Στη συνέχεια είναι αναγκαίο να γίνει Test Pap και κολποσκόπηση.

• Τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες που έχουν υποψίες ή ενδείξεις ότι έχουν λοίμωξη από το ιό HPV είναι αναγκαία και η εξέταση HPV Test με την τεχνική PCR, η οποία όχι μόνο αποκαλύπτει την ύπαρξη της λοίμωξης αλλά ανιχνεύει και το στέλεχος που την έχει προκαλέσει..

Θεραπεία

Δεν υπάρχει θεραπεία για την λοίμωξη από τον ιό HPV αλλά διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης των βλαβών που δημιουργεί.

Τα κονδυλώματα αντιμετωπίζονται είτε με συντηρητική θεραπεία με τοπικές κρέμες, είτε επεμβατικά, με χειρουργική αφαίρεση, με θεραπεία με laser, με καυστηριασμό ή με κρυοθεραπεία.

Όταν η λοίμωξη προκαλεί προκαρκινικές αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας, οι δυσπλασίες χαμηλού βαθμού αντιμετωπίζονται με την χρήση κρυοπηξίας, διαθερμίας ή ακτίνων Laser. Στις δυσπλασίες πιο προχωρημένου σταδίου γίνεται αφαίρεση τμήματος του τραχήλου με κωνοειδή εκτομή, με ειδική αγκύλη ηλεκτροδιαθερμίας ή με ακτίνες Laser.

Μελέτες έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός εμβολιασμού πριν από την μόλυνση από τον ιό HPV, τακτικού προληπτικού ελέγχου με Test Pap και χρήσης προφυλακτικού αποτελεί την καλύτερη προστασία από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων HPV και συμβάλλει καθοριστικά, σε ποσοστό που αγγίζει το 95%, στην μείωση εμφάνισης καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας.