Η Ιδεοψυχαναγκατική Διαταραχή (ΙΨΔ) είναι μια χρόνια ψυχική νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από ιδεοληψίες, εμμονές και ψυχαναγκασμούς. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 80 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Περίπου το ένα τρίτο των ενηλίκων που αντιμετωπίζουν αυτή τη διαταραχή, βίωσαν τα πρώτα συμπτώματα σαν παιδιά ή έφηβοι.
Εμφανίζεται συχνά στα μέλη της ίδιας οικογένειας και θεωρείται μια από τις ψυχικές διαταραχές με την μεγαλύτερη κληρονομικότητα. Σουηδική επιστημονική έρευνα υποστηρίζει ότι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να έχει τις ρίζες της στις συνθήκες της γέννησης ή ακόμη και πιο πριν, κατά την ανάπτυξη του εμβρύου στην κοιλιά της μητέρας του.
Ερευνητική ομάδα του Τμήματος Κλινικής Νευροεπιστήμης του Ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης μελέτησε στοιχεία από 2,4 εκατομμύρια παιδιά, από τα οποία περίπου 17.000 παιδιά διαγνώστηκαν με ΙΨΔ σε ηλικία 23 ετών κατά μέσο όρο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην μελέτη οικογενειών όπου το ένα παιδί είχε ΙΨΔ και το άλλο όχι.
Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν ότι υπάρχουν κάποιοι πιθανοί περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως το κάπνισμα της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη, η γέννηση του παιδιού με καισαρική, ο πρόωρος τοκετός και το πολύ μικρό βάρος του μωρού κατά τη γέννα, που συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής αργότερα στη ζωή των παιδιών.
Από το δείγμα των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα, σχεδόν τα μισά άτομα που είχαν διαγνωστεί με ΙΨΔ είχαν επίσης τουλάχιστον ένα παράγοντα κινδύνου σχετικό με τη γέννησή τους, ενώ πολλά άλλα είχαν περισσότερους από έναν. Όσο πιο επιβαρυμένες ήταν οι συνθήκες γέννησης κάποιου, τόσο μεγαλύτερη ήταν η πιθανότητα για διάγνωση ΙΨΔ αργότερα.
Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε ότι, όταν η έγκυος μητέρα κάπνιζε τουλάχιστον δέκα τσιγάρα τη μέρα, ο κίνδυνος εμφάνισης ΙΨΔ στο παιδί μεγάλωνε κατά 27% κατά μέσο όρο. Ο τοκετός με καισαρική σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ΙΨΔ κατά 17%, ενώ αν το παιδί βρίσκεται ανάποδα στη μήτρα, δηλαδή με τα πόδια προς τα κάτω αντί για το κεφάλι, ο κίνδυνος ΙΨΔ είναι αυξημένος κατά 35%.
Οι ερευνητές παραδέχονται ότι, προς το παρόν, είναι άγνωστοι οι μηχανισμοί που συνδέουν την ΙΨΔ με τις συνθήκες κύησης και τοκετού. Πιθανώς σχετίζονται με προβλήματα στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου ή του βρέφους, όπως εκτιμάται ότι συμβαίνει στην περίπτωση του αυτισμού ή της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Psychiatry. https://jamanetwork.com/journals/jamapsychiatry
