Πως μπορούμε να προφυλαχθούμε από τις υψηλές θερμοκρασίες
Ιδρώτας
Πρόκειται για το φυσικό σύστημα «ψύξης» του σώματος. Ο ιδρώτας φτάνει στην επιφάνεια του δέρματος όπου εξατμίζεται, απομακρύνοντας τη θερμότητα και δροσίζοντάς μας. Ο μηχανισμός αυτός λειτουργεί καλύτερα σε ξηρά κλίματα με χαμηλή υγρασία ενώ αν δεν ενεργοποιηθεί εγκαίρως, προκαλείται εξάντληση και ενίοτε σοβαρότερες επιπλοκές.
Θερμική εξάντληση
Προκαλείται από την υπερβολική ζέστη όταν το σώμα, στην προσπάθειά του να δροσιστεί, αποβάλει πολύ νερό και αλάτι. Το δέρμα γίνετε χλωμό και η θερμοκρασία μπορεί να ξεπεράσει τους 38 βαθμούς κελσίου. Ίσως αισθανθείτε κούραση, αδυναμία, ζαλάδα, ναυτία και πονοκέφαλο. Σε μια τέτοια περίπτωση βρείτε ένα σκιερό σημείο, ξαπλώστε και πιείτε κάτι με αλάτι ή ζάχαρη ή σκέτο νερό, αν αυτό είναι το μόνο που έχετε. Σε καμία περίπτωση μην αγνοήσετε τα συμπτώματα. Μια τέτοια κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία.
Θερμοπληξία
Πρόκειται για μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση κατά την οποία η θερμοκρασία του σώματος φτάνει και συχνά ξεπερνά τους 40 βαθμούς κελσίου. Το δέρμα γίνεται ζεστό και ξηρό. Ίσως νιώσετε σύγχυση, ναυτία και πονοκέφαλο ενώ οι σφυγμοί σας μπορεί να είναι πολύ ανεβασμένοι. Καλέστε αμέσως γιατρό ή ασθενοφόρο. Αν δε λάβετε άμεση ιατρική βοήθεια κινδυνεύετε να εκδηλώστε επιληπτική κρίση, να πέσετε σε κώμα ακόμα και να χάσετε τη ζωή σας. Βρείτε ένα δροσερό σημείο, πιείτε κάτι (αν μπορείτε) και βάλτε πάγο κάτω από τα χέρια και ανάμεσα στα πόδια σας.
Αφυδάτωση
Σε συνθήκες έντονης ζέστης το σώμα αποβάλλει πολλά υγρά μέσω του ιδρώτα χάνοντας έτσι και απαραίτητα μέταλλα όπως το νάτριο και το κάλιο. Ίσως νιώσετε δίψα και ξηρότητα στο στόμα και την γλώσσα σας ενώ η ούρηση μπορεί να είναι λιγότερη από τη συνηθισμένη. Άλλα συμπτώματα της αφυδάτωσης είναι η ζαλάδα και η σύγχυση. Αναζητήστε ένα δροσερό σημείο και πιείτε κάτι με αλάτι ή ζάχαρη (πχ ένα ισοτονικό ρόφημα). Οι σοβαρές περιπτώσεις αφυδάτωσης χρειάζονται επείγουσα περίθαλψη καθώς κρίνεται απαραίτητη η ενδοφλέβια έκχυση υγρών.
Θερμικό εξάνθημα
Παρατηρείται πιο συχνά σε συνθήκες ζέστης και υγρασίας όταν η υπερβολική εφίδρωση φράζει τους ιδρωτοποιούς αδένες. Τότε ο ιδρώτας που δεν αποβάλλεται ξεσπά σε μικροσκοπικά κόκκινα εξογκώματα τα οποία συνήθως εμφανίζονται στις μασχάλες, στη βουβωνική χώρα, στο λαιμό, στους αγκώνες και κάτω από το στήθος. Αυτή η αντίδραση συναντάται συχνά και στα μωρά, ιδιαίτερα κάτω από το πηγούνι και στη βουβωνική χώρα. Για να το αποφύγετε ντυθείτε ελαφριά και προτιμήστε ρούχα που απορροφούν τον ιδρώτα όπως τα βαμβακερά. Προσπαθήστε να παραμείνετε δροσεροί και στεγνοί.
Έγκαυμα
Το δέρμα που εκτίθεται στον ήλιο για πολύ ώρα καίγεται. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κοκκινίζει, είναι ζεστό κατά την αφή και προκαλεί αίσθημα πόνου και φαγούρας. Εάν το έγκαυμα είναι σοβαρό μπορεί να έχετε φουσκάλες, πονοκέφαλο, πυρετό και ναυτία. Μακροπρόθεσμα το ηλιακό έγκαυμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος. Σε περίπτωση εγκαύματος μετακινηθείτε σε εσωτερικό χώρο το συντομότερο δυνατόν. Πίνετε άφθονο νερό και μην πιέζετε τις φουσκάλες. Για την ανακούφιση του πόνου τοποθετήστε ένα βρεγμένο πανί και λοσιόν αλόης στην περιοχή. Αποφύγετε τα ηλιακά εγκαύματα φορώντας ρούχα, καπέλα και αντηλιακό ευρέος φάσματος με δείκτη προστασίας τουλάχιστον 30 SPF.
Λιποθυμία
Είναι πιο πιθανό να συμβεί όταν βρεθείτε σε ένα μέρος πιο ζεστό από αυτό που έχετε συνηθίσει. Η ζέστη μπορεί να σας αφυδατώσει και να δυσκολέψει την αιμάτωση του εγκεφάλου. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ζαλάδα και τάση λιποθυμίας. Η κατάσταση επιδεινώνεται εάν στέκεστε για πολλή ώρα όρθιοι ή σηκωθείτε απότομα. Η εξοικείωση με ένα πιο ζεστό μέρος μπορεί να διαρκέσει έως και 2 εβδομάδες. Εάν αισθανθείτε λιποθυμία ξαπλώστε και σηκώστε τα πόδια σας πάνω από το κεφάλι σας. Να στέκεστε σε δροσερά σημεία και να πίνετε νερό όσο πιο συχνά μπορείτε.
Θερμικό οίδημα
Η ζέστη μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στα δάχτυλα των χεριών, των ποδιών ή των αστραγάλων σας και να κάνει το δέρμα σας πιο σφιχτό. Δεν πρόκειται για κάτι σοβαρό και συνήθως υποχωρεί όταν δροσιστείτε και σηκώσετε τα πόδια ψηλά. Μιλήστε με το γιατρό σας εάν αισθάνεστε πόνο ή εάν η κατάσταση δε βελτιώνεται.
Αύξηση των καρδιακών παλμών
Όταν ζεσταίνετε η καρδιά σας χτυπά πιο γρήγορα με σκοπό να διοχετεύσει περισσότερο αίμα στο δέρμα σας όπου μπορεί να απελευθερωθεί λίγη από αυτή την επιπλέον θερμότητα. Ως αποτέλεσμα άλλα μέρη του σώματός σας μπορεί να μην αιματώνονται ικανοποιητικά. Αυτό μπορεί να σας δημιουργήσει αίσθημα κόπωσης και νωθρότητα, ειδικά αν προσπαθείτε να φέρετε εις πέρας κάποια σκληρή σωματική ή πνευματική εργασία.
Χαμηλή αρτηριακή πίεση
Όταν ζεσταίνεστε ιδρώνετε με αποτέλεσμα να χάνετε υγρά και ηλεκτρολύτες. Επιπλέον η ζέστη διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία προκειμένου να αυξηθεί η εφίδρωση. Αυτός ο συνδυασμός είναι πιθανό να ρίξει την αρτηριακή σας πίεση, προκαλώντας ζαλάδα ή ακόμα και λιποθυμία. Η κατάσταση επιδεινώνεται σε περιπτώσεις καρδιακής ανεπάρκειας.
Σύγχυση
Από την έντονη ζέστη μπορεί να προκληθεί δυσκολία διεκπεραίωσης απαιτητικών εργασιών. Δε συντρέχει λόγος ανησυχίας και η κατάσταση βελτιώνεται αν ξεκουραστείτε για λίγο σε δροσερό μέρος, πίνοντας κάποιο ρόφημα. Ωστόσο αν ήδη νιώθατε δυσφορία λόγω ζέστης και η σύγχυση έχει αρχίσει να επηρεάζει την αντίληψη του περιβάλλοντός σας ίσως έχετε πάθει θερμοπληξία και σε αυτή την περίπτωση πρέπει επειγόντως να λάβετε ιατρική βοήθεια.
Συνδυάζεται η άσκηση με τη ζέστη;
Δεν υπάρχει πρόβλημα να ασκείστε στην ύπαιθρο με 30 βαθμούς κελσίου και χαμηλά επίπεδα υγρασίας. Αλλά αν η υγρασία ξεπεράσει το 80% θα αισθάνεστε την ίδια θερμοκρασία 7 βαθμούς πάνω (πραγματική θερμοκρασία). Ένα πιθανό ενδεχόμενο είναι να πάθετε θερμική εξάντληση ακόμα κι αν είστε υγιείς. Φοράτε άνετα ρούχα, πίνετε άφθονο νερό και έχετε υπόψη σας τα συμπτώματα των παθήσεων που σχετίζονται με τη ζέστη. Ή απλώς κάντε την προπόνησή σας σε εσωτερικούς χώρους!
Πως να προφυλαχθείτε από τη ζέστη
Όταν επικρατεί καύσωνας:
- Πίνετε πολύ νερό ακόμη κι αν δεν διψάτε
- Αποφεύγετε την καφεΐνη και το αλκοόλ γιατί σας αφυδατώνουν
- Προτιμάτε ελαφρύτερα και συχνότερα γεύματα
- Φοράτε άνετα και ανοιχτόχρωμα ρούχα
- Κρατάτε επαφή με κοντινούς σας ανθρώπους που ζουν μόνοι και δεν έχουν κλιματισμό
- Μη κυκλοφορείτε έξω χωρίς λόγο
- Ποτέ μην αφήνετε το ζώο ή το παιδί σας μόνο του στο αυτοκίνητο ακόμα και όταν η ζέστη δεν είναι αφόρητη
Όταν οι θερμοκρασίες είναι ακραίες
Η υπερβολική ζέστη μπορεί να πυροδοτήσει καρδιακά προβλήματα και να επιδεινώσει τυχόν αναπνευστικές δυσκολίες καθώς αυξάνει τη μόλυνση της ατμόσφαιρας. Αναζητήστε στους αρμόδιους φορείς της περιοχής σας πληροφορίες για κοινόχρηστες πισίνες, κλιματιζόμενους χώρους και παροχή πρώτων βοηθειών σε περιόδους καύσωνα.
