Γράφει η Μαρία Μ. Προκοπίου, MD, MSc, Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος
Η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, την πυκνότητα των μαστικών αδένων και την έκθεση σε ενδογενείς και εξωγενείς ορμόνες. Η ηλικία είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας , και όπως προβλέπεται έως το 2050, το 32% των γυναικών θα είναι >60 ετών τότε η παγκόσμια συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού θα ξεπεράσει το σημερινό 1.000.000 ετησίως. Ο καρκίνος μαστού εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες από ότι στους άντρες και αυτό οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι γυναικείες ορμόνες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παθογένειά του.
Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού μιας γυναίκας σχετίζεται με τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη που παράγονται από τις ωοθήκες της (γνωστά ως ενδογενή οιστρογόνα και προγεστερόνη). Η έκθεση για μεγάλο χρονικό διάστημα ή/και σε υψηλά επίπεδα αυτών των ορμονών έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Αύξηση της έκθεσης μπορεί να προκληθεί από την πρόωρη έναρξη της εμμηναρχής, την καθυστερημένη εμμηνόπαυση, τη μεγάλη ηλικία στην πρώτη εγκυμοσύνη και την απουσία τεκνοποίησης.
Προστατευτικοί παράγοντες απέναντι στον καρκίνο του μαστού είναι η γέννα πριν τα 30, η πολυτεκνία (περισσότερα από 3 παιδιά), η καθυστερημένη έναρξη της πρώτης περιόδου (πρώτη περίοδος μετά τα 14 έτη), η πρώιμη διακοπή της περιόδου (νωρίτερα από τα 47 έτη και ο θηλασμός. Ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού μειώνεται περισσότερο με την αύξηση της συνολικής διάρκειας του θηλασμού.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η έκθεση σε ορμονικά αντισυλληπτικά αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, περισσότερο μάλιστα όταν αυτά λαμβάνονται για πολλά έτη. Ο κίνδυνος παύει να υπάρχει όταν γίνει διακοπή των φαρμάκων αυτών. Με δεδομένο ότι η χρήση τους γίνεται σε ηλικίες που η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι μικρή, ο πραγματικός κίνδυνος είναι αμελητέος.
Αντίθετα, η έκθεση σε ορμονική θεραπεία υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση χορηγείται σε ηλικίες όπου η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι υψηλότερος και οι επιδημιολογικές μελέτες και οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές διαπιστώνουν σταθερά αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού με την έκθεση σε συνδυασμένα οιστρογόνα και προγεσταγόνο. Ωστόσο, στην περίπτωση της πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας (πρώιμη εμμηνόπαυση) δεν υπάρχουν στοιχεία για αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού που να σχετίζεται με τη θεραπεία με οιστρογόνα, σε σύγκριση με υγιείς γυναίκες που δεν λαμβάνουν τέτοια θεραπεία. Σε κάθε περίπτωση, η κάθε γυναίκα πρέπει να συζητά με τον ενδοκρινολόγο της και να αποφασίζεται η ασφαλέστερη αντιμετώπιση.
Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε τις προληπτικές μας εξετάσεις. Η πρόληψη είναι το καλύτερο όπλο που έχουμε στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. https://mariaprokopiou.gr/
