Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης, ας δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία.

Η 17η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ένωσης κατά της Υπέρτασης, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού  για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της «σιωπηλής» αυτής νόσου.

-Το 2017 η Διεθνής Εταιρεία Υπέρτασης ξεκίνησε το Παγκόσμιο Πρόγραμμα MMM (May Measurement Month) με μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης στον γενικό πληθυσμό, κάθε Μάιο, σε σχεδόν 100 χώρες.

-Υπέρταση είναι η αυξημένη πίεση που ασκείται στις αρτηρίες του σώματος.

-Ως υπερτασικός ορίζεται κάποιος όταν η συστολική πίεση, γνωστή και ως «μεγάλη», είναι πάνω από 140mmHg και η διαστολική, ή αλλιώς «μικρή» είναι από 90mmHg και πάνω.

-Η πίεση του αίματος θεωρείται φυσιολογική όταν η συστολική είναι 120 mmHg και η διαστολική 70mmHg.

-Η υπέρταση ταξινομείται είτε ως πρωτογενής (ιδιοπαθής) υπέρταση είτε ως δευτεροπαθής υπέρταση.

-Σε ποσοστό 90 – 95% των περιπτώσεων η υπέρταση είναι ιδιοπαθής, οφείλεται δηλαδή σε κληρονομικούς παράγοντες, αυξημένο σωματικό βάρος, καθιστική ζωή, υπερβολική πρόσληψη αλατιού, αυξημένο άγχος, αρτηριοσκλήρυνση.

-Η δευτεροπαθής υπέρταση οφείλεται δηλαδή σε κάποια άλλη πάθηση και εμφανίζεται λόγω αυτής. Οι παθήσεις που ενοχοποιούνται για την εκδήλωση δευτεροπαθούς υπέρτασης είναι κυρίως η νεφροπάθεια, η στένωση των νεφρικών αρτηριών, η υπνική άπνοια, οι διαταραχές των αιμοφόρων αγγείων, οι δυσλειτουργίες του θυρεοειδούς αδένα και η προεκλαμψία κατά την εγκυμοσύνη.

-Η υπέρταση είναι μία πάθηση που επηρεάζει κυρίως τους ενήλικες αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι να δυνατό να διαγνωσθούν με υπέρταση ακόμη και μικρά παιδιά.

-Σύμφωνα με τους ειδικούς, το ποσοστό των υπερτασικών παιδιών φτάνει έως και το 5% και αυτό οφείλεται στο ανησυχητικά αυξανόμενο φαινόμενο της κακής διατροφής και της παιδικής παχυσαρκίας.

-Η υπέρταση είναι μία από τις πιο σημαντικές αιτίες πρόωρης νοσηρότητας και θνητότητας. Υπολογίζεται ότι ευθύνεται για το 6% των θανάτων διεθνώς.

-Η υπέρταση παραμένει ο σημαντικότερος τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και θανάτους διεθνώς.

-Η υπέρταση είναι η πρώτη αιτία καρδιαγγειακών νοσημάτων στις αναπτυγμένες χώρες και αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο και έναν από τους ισχυρότερους για στεφανιαία νόσο, έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια και νεφρική ανεπάρκεια. Στην Ευρώπη περίπου το 50% των θανάτων σε άνδρες και γυναίκες αποδίδονται στα καρδιαγγειακά νοσήματα.

-Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί το πιο συχνό χρόνιο νόσημα αφού υπολογίζεται ότι αφορά περίπου 1,13 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, δηλαδή περίπου το 20% του ενήλικου πληθυσμού. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σε 1,5 δισεκατομμύρια έως το 2025.

-Στην Ελλάδα περίπου 1 στους 3 Έλληνες του ενήλικου πληθυσμού (περίπου 3.000.000 άτομα) πάσχει από υπέρταση αλλά μόνο οι μισοί από αυτούς λαμβάνουν αγωγή.

-Η επίπτωση της νόσου αυξάνεται με την ηλικία. Σύμφωνα με τους ειδικούς, πάνω από το 60% των ατόμων άνω των 60 ετών πάσχουν από αρτηριακή υπέρταση.

-1 στα 2 ηλικιωμένα άτομα είναι υπερτασικό.

-Περίπου 30% των υπερτασικών είναι αδιάγνωστοι ενώ λιγότερο από 1/3 των υπερτασικών έχουν επιτύχει καλή ρύθμιση με φαρμακευτική αγωγή.

-Οι άνδρες και οι νεότεροι σε ηλικία υπερτασικοί έχουν συχνότερα αρρύθμιστη υπέρταση.

-Σε ένα ποσοστό  5-10% των ασθενών υπολογίζεται ότι η αρτηριακή υπέρταση είναι ανθεκτική και δύσκολα ρυθμιζόμενη.

-Η μη συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή από πλευράς των ασθενών φθάνει το ποσοστό του 50%.

-Η υπέρταση χαρακτηρίζεται και ως η « σιωπηλή νόσος» γιατί συνήθως δεν προκαλεί κανένα απολύτως σύμπτωμα. Πιθανά συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει ο υπερτασικός ασθενής είναι η ρινορραγία, η ναυτία, η εύκολη κόπωση, η πρωινή ζάλη, η αίσθηση των έντονων παλμών και η κεφαλαλγία. Τα συμπτώματα αυτά ωστόσο ισχύουν κυρίως για ασθενείς με βαριάς μορφής υπέρταση.

-Η διάγνωση της υπέρτασης γίνεται «μόνο» με τη μέτρηση της πίεσης. Η αξιόπιστη διάγνωση απαιτεί σχολαστική μεθοδολογία και επιβεβαίωση με επανάληψη μετρήσεων της πίεσης.

-Δεν υπάρχει θεραπεία που να απαλλάσσει τον ασθενή οριστικά από την υπέρταση. Υπάρχουν ωστόσο διάφορες επιλογές για φαρμακευτική θεραπεία, η οποία εξασφαλίζει αποτελεσματική προστασία από τα καρδιαγγειακά επεισόδια, χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες.

-Μια υγιεινή διατροφή με πολλά φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, η μείωση του αλατιού στο φαγητό, η τακτική σωματική άσκηση, η διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους, η μείωση του άγχους και η αποφυγή μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της πίεσης αλλά και να προλάβουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνισή της. Επίσης, η διακοπή του καπνίσματος και η αποτελεσματική αντιμετώπιση της αυξημένης χοληστερίνης και του σακχάρου είναι απαραίτητα για την πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων.

-Η πρόληψη, ο έλεγχος και η ρύθμιση της πίεσης μέσω φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από την υπέρταση και τις επιπτώσεις της. Η μακροχρόνια επίτευξη άριστης ρύθμισης μειώνει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Με τα σύγχρονα θεραπευτικά μέσα, πάνω από 95% των ασθενών με υπέρταση μπορούν να ρυθμιστούν χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες.