Γράφει ο Χρήστος Δ. Λεβέντης, Ουρολόγος, Μέλος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας (ΕΟΕ) και της Ευρωπαικής Ουρολογικής Εταιρείας (EAU), Επιμ. Β’ Γενικό Νοσοκομείο Διδυμοτείχου
Στην Ευρώπη ο καρκίνος του προστάτη είναι η πιο κοινή πάθηση με συχνότητα εμφάνισης 214 περιπτώσεις ανά 1000 άτομα, υπερτερούν αριθμητικά των πνευμόνων και του παχέος εντέρου. Ο Καρκίνος του Προστάτη πλήττει τους ηλικιωμένους άνδρες στις ανεπτυγμένες χώρες πιο συχνά και επομένως είναι η μεγαλύτερη ανησυχία για την υγεία. Έτσι, περίπου το 15% των ανδρών έχουν καρκίνο του προστάτη στις αναπτυγμένες χώρες σε σύγκριση με το 4% των ανδρών στις αναπτυσσόμενες χώρες
Οι παράγοντες που καθορίζουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη δεν είναι γνωστές, αν και έχουν καθιερωθεί τρεις παράγοντες κινδύνου που είναι:
- Αυξανόμενη ηλικία: Με την πάροδο της ηλικίας αυξάνει και ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη. Η νόσος συνήθως ανευρίσκεται σε άνδρες ηλικίας 60-80 ετών και σπάνια πριν την ηλικία των 50.
- Εθνικότητα: Οι άνδρες της μαύρης φυλής διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο απ’ ό,τι οι άνδρες της λευκής φυλής, επίσης και οι άνδρες ασιατικής καταγωγής, με πιθανή αιτία την κακή διατροφή (πλούσια σε ζωικά λίπη και πτωχή σε φυτικές ίνες), καθιστική ζωή, και η κατοίκηση σε βιομηχανοποιημένες περιοχές.
- Κληρονομικότητα: Περίπου το 9% των ατόμων με καρκίνο του προστάτη έχουν πραγματική κληρονομική νόσο, οριζόμενη ως τρεις ή τουλάχιστον δύο συγγενείς που έχουν αναπτύξει πρώιμη εκδήλωση της νόσου (δηλαδή, <55 ετών).Αν κάποιος συγγενής πρώτου βαθμού έχει την ασθένεια, ο κίνδυνος είναι τουλάχιστον διπλάσιος. Αν περισσότεροι από πρώτου βαθμού συγγενείς έχουν την ασθένεια, ο κίνδυνος αυξάνεται 5 έως 11 φορές.
Όταν ομιλούμε για πρόληψη στον καρκίνο του προστάτη αυτόματα προκύπτουν κάποια ερωτήματα
- Σε ποια ηλικία θα πρέπει να ξεκινήσει η ανίχνευση την νόσου;
- Ποιο είναι το χρονικό διάστημα για τον έλεγχο του PSA(ειδικό προστατικό αντιγόνο ή prostate specific antigen) και την δακτυλική εξέταση του προστάτη(DRE);
- Χρειάζονται άλλες εξετάσεις ;
Η απόφαση να υποβληθεί κάποιος σε πρόωρη εξέταση PSA πρέπει να είναι μια κοινή απόφαση μεταξύ του ασθενούς και του γιατρού του με βάση τις πληροφορίες εξισορρόπησης των μειονεκτημάτων και των πλεονεκτημάτων αυτής. Μια γραμμή βάσης ελέγχου PSA έχει προταθεί πλέον ως η ηλικία των 40 ετών και άνω ετησίως . Ένα διάστημα εξέτασης των 8 ετών μπορεί να είναι αρκετό σε άνδρες με αρχικά και σταθερά επίπεδα PSA ≤ 1 ng / ml . Περαιτέρω εξέταση PSA δεν είναι απαραίτητη σε άνδρες άνω των 75 ετών ετησίως για μια γραμμή βάσης PSA ≤ 3 ng / ml, για το λόγω ότι είναι πολύ μικρός ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του προστάτη.
Ο έλεγχος του PSA και του ελεύθερου PSA (fPSA) είναι η πλέον «τυποποιημένη» δοκιμασία από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) για τον καρκίνο του προστάτη και αξιολογείται πάντα από τον Ουρολόγο.
Η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης και τεχνολογίας μας επιτρέπει πλέον την έγκαιρη διάγνωση και ακολούθως θεραπείας για τον καρκίνο του προστάτη.
Τα κύρια διαγνωστικά εργαλεία για τη διάγνωση προστάτη περιλαμβάνουν την δακτυλική εξέταση του προστάτη(DRE), την συγκέντρωση στον ορό του PSA, το Διορθικό υπερηχογράφημα, και (trus)-καθοδηγούμενη βιοψία. Σε περίπου 18% όλων των ασθενών με καρκίνο του προστάτη ανιχνεύεται από ύποπτη δακτυλική εξέταση(DRE) μόνο, ανεξάρτητα από το επίπεδο PSA. Μια ύποπτη δακτυλική εξέταση προστάτη(DRE) σε ασθενείς με επίπεδα PSA έως 2 ng / ml, έχει θετική προγνωστική αξία του 5-30%.
Ο καρκίνος του προστάτη εφόσον ανιχνευθεί σε πρώιμο στάδιο, στις περισσότερες περιπτώσεις επιτυγχάνεται πλήρης ίαση. Να τονίσουμε εδώ ότι υπάρχουν άντρες με καρκίνο προστάτη και κανένα σύμπτωμα, ενώ άλλοι παρουσιάζουν διαταραχές της ούρησης, της εκσπερμάτισης ή αιμορραγία ή ακόμη και πόνους στα κόκκαλα, όταν ο όγκος έχει προχωρήσει στα οστά (προσοχή λοιπόν).
Κατά κύριο λόγο η θεραπεία είναι χειρουργική, όπως η ανοικτή ριζική προστατεκτομή, η λαπαροσκοπική, και η ποιο σύγχρονη η ρομποτική μέθοδος με το σύγχρονο σύστημα ρομποτικής (DaVinci®S) . Σε ασθενείς που δεν μπορούν να αντέξουν την εγχείρηση η αυτή δεν επιτρέπεται για κάποιους λόγους, προτείνουμε τη θεραπεία με ακτινοβολία, ορμονοθεραπεία ή συνδυασμό τους.
Ως εκ τούτου λοιπόν με βάση τα ανωτέρω, αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικό είναι να τον ανιχνεύσουμε νωρίς, σε πρώιμο στάδιο δηλαδή τον καρκίνο του προστάτη για να έχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Επισκεπτόμαστε τον Ουρολόγο μας μια φορά τον χρόνο!
