Η αυτοκτονία δεν είναι ένα μοιραίο γεγονός. Το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσε να έχει προληφθεί!
Η αυτοκτονικότητα είναι η μοναδική θανατηφόρος κλινική ψυχιατρική οντότητα. Σύμφωνα με Έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, κάθε 40 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος αποφασίζει να βάλει τέλος στην ζωή του παγκοσμίως, ενώ κάθε χρόνο καταγράφονται σε όλο τον κόσμο περισσότερες από 800.000 απώλειες ατόμων από αυτοτραυματισμούς με σκοπό την αυτοκτονία.
Στην Ελλάδα, περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο, σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον 5000 πενθούντες ετησίως. Στην πραγματικότητα οι αυτοκτονίες είναι πολύ περισσότερες αυτών που καταγράφονται ενώ δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία για τις μη θανατηφόρες απόπειρες, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι 15 – 20 φορές περισσότερες των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών.
H 10η Σεπτεμβρίου καθιερώθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, το 2003, ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, προκειμένου να ενεργοποιηθεί η κοινή γνώμη με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού στα πεδία της πρόληψης της αυτοκτονίας και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών.
Το βασικό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας είναι ότι η αυτοκτονία μπορεί να προληφθεί. Η αυτοκτονία δεν είναι ένα μοιραίο γεγονός. Το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσε να έχει προληφθεί, τονίζουν οι ειδικοί επιστήμονες από την «ΚΛΙΜΑΚΑ». Επισημαίνουν επίσης την ευθύνη όλων μας να βοηθήσουμε να σωθούν οι ζωές που είναι σε κίνδυνο.
Οι συνηθέστεροι μύθοι για την αυτοκτονία
Όπως τονίζεται από την επιστημονική ομάδα της ΚΛΙΜΑΚΑΣ, υπάρχουν κάποιες λανθασμένες, στερεότυπες απόψεις σχετικά με την αυτοκτονία που μπορεί να μας εμποδίσουν να αντιληφθούμε έγκαιρα τις προθέσεις ενός ανθρώπου που σκέφτεται ν αυτοκτονήσει. Κάποιοι τέτοιοι «μύθοι» είναι οι ακόλουθοι:
1ος μύθος: «Οι άνθρωποι που λένε ότι θ’ αυτοκτονήσουν δεν πρόκειται ποτέ να το κάνουν»
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι όταν κάποιος λέει ότι θ’ αυτοκτονήσει στην πραγματικότητα προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή των άλλων. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις οι άνθρωποι που αυτοκτονούν αποκαλύπτουν τις προθέσεις τους πριν την απόπειρα. Επομένως, όταν κάποιος μας εκμυστηρεύεται ότι θέλει να αυτοκτονήσει πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα και να ζητάμε πάντα τη βοήθεια ενός ειδικού (ψυχολόγου ή ψυχιάτρου).
2ος μύθος: «Μιλώντας σε κάποιον για την αυτοκτονία, του δίνουμε την ιδέα να αυτοκτονήσει»»
Δεν υπάρχει περίπτωση να ωθήσουμε κάποιον στην αυτοκτονία απλά και μόνο ρωτώντας τον αν σκέφτεται να κάνει κακό στον εαυτό του. Αντίθετα, σε περίπτωση που κάνουμε αυτή την ερώτηση μπορεί να τον διευκολύνουμε να μιλήσει γι’ αυτά που νιώθει και σκέφτεται. Η άμεση προσέγγιση του θέματος, με προσοχή και ευαισθησία, είναι ο μόνος τρόπος να καταλάβουμε αν κάποιος κινδυνεύει ν’ αυτοκτονήσει.
3ος μύθος: «Η αυτοκτονία δεν αφορά τους περισσότερους από εμάς. Συμβαίνει σπάνια, σε ανθρώπους που είναι “περίεργοι”»
Στην πραγματικότητα, η αυτοκτονία είναι αρκετά συχνή και ο καθένας από εμάς μπορεί να βρεθεί σε αυτή τη θέση. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, σε όλο τον κόσμο αυτοκτονούν περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι κάθε χρόνο. Αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί σε μία αυτοκτονία κάθε 40 sec, ενώ οι μη θανατηφόρες απόπειρες είναι 15-20 φορές περισσότερες.
4ος μύθος: «Η αυτοκτονία είναι μια παρορμητική κίνηση, “μια στιγμή τρέλας”»
Σε κάποιες περιπτώσεις η αυτοκτονία είναι παρορμητική, ειδικά στην εφηβεία. Ωστόσο, πολλοί από τους ανθρώπους που αυτοκτονούν έχουν προσχεδιάσει την πράξη τους. Το σχέδιο μπορεί να περιλαμβάνει τον τόπο, το χρόνο και τον τρόπο που θα γίνει η απόπειρα. Η ύπαρξη σχεδίου αυξάνει τη σοβαρότητα της κατάστασης και τον κίνδυνο αυτοκτονίας.
5ος μύθος: «Για τους ανθρώπους που επέζησαν από μια απόπειρα, ο κίνδυνος έχει περάσει»
Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που έχουν αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν στο παρελθόν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να το επαναλάβουν στο μέλλον. Ο κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος τον πρώτο χρόνο μετά την απόπειρα και παραμένει αυξημένος εφ’όρου ζωής.
6ος μύθος: «Οι άνθρωποι που αυτοκτονούν θέλουν πραγματικά να πεθάνουν»
Οι άνθρωποι που αυτοκτονούν νιώθουν ότι βρίσκονται σε αδιέξοδο κι ότι ο θάνατος είναι η μόνη λύση που έχουν. Ωστόσο τις περισσότερες φορές έχουν αμφιθυμικά συναισθήματα για την αυτοκτονία, δηλαδή εκτός από την επιθυμία για θάνατο υπάρχει κι η επιθυμία για ζωή. Αφενός αισθάνονται παγιδευμένοι σε μια επώδυνη πραγματικότητα και καταφεύγουν στην αυτοκτονία αναζητώντας ένα τρόπο «διαφυγής». Αφετέρου εύχονται να λυνόντουσαν με κάποιο τρόπο τα προβλήματά τους και να μπορούσαν να «σωθούν».
7ος μύθος: «Τα παιδιά δεν αυτοκτονούν»
Η συχνότητα των αυτοκτονιών στην παιδική ηλικία είναι μικρή. Ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί αυτοκτονίες παιδιών. Στους εφήβους και τους νέους ενήλικες η συχνότητα των αυτοκτονιών αυξάνει.
Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης
Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας για την Πρόληψή της Αυτοκτονίας στις 10 Σεπτεμβρίου, η «ΚΛΙΜΑΚΑ» θα πραγματοποιήσει σε Αττική και σε άλλες περιοχές της χώρας δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού.
Συγκεκριμένα, στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί ημερίδα την Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου στις 13:00 (Ευμολπιδών 30-32, Κεραμεικός) και την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου και ώρα 19:00 – 21:00, στην πλατεία Κοτζιά θα πραγματοποιηθεί ανοιχτή εκδήλωση ενημέρωσης, με τη συμμετοχή του κουαρτέτου εγχόρδων L’ Anima.
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑΣ αποτελεί τη μοναδική Μονάδα Ψυχική Υγείας στην Ελλάδα η οποία, εδώ και περισσότερα από 16 χρόνια αναπτύσσει εξειδικευμένες υπηρεσίες, ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο στα πεδία της αυτοκτονίας και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών. Η Μονάδα λειτουργεί με την εποπτεία και χρηματοδότηση του υπουργείου Υγείας και αποτελεί τον εθνικό εκπρόσωπο φορέα στη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (IASP).
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Η ΚΛΙΜΑΚΑ λειτουργεί από το 2007 την μοναδική στην Ελλάδα Tηλεφωνική Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία με το νούμερο 1018, η οποία στελεχώνεται από εξειδικευμένους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας. Η Γραμμή λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση, 7 ημέρες την εβδομάδα και δέχεται κλήσεις από κινητό ή σταθερό τηλέφωνο, με αστική χρέωση από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Οι κλήσεις είναι ανώνυμες και εμπιστευτικές, ενώ οι καλούντες έχουν τη δυνατότητα για άμεση συνάντηση με ειδικό μέσα σε 24 ώρες.
Στόχος της Γραμμής είναι η διαχείριση της αυτοκαταστροφικής κρίσης, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο βραχυπρόθεσμος κίνδυνος αλλά και να διασφαλιστεί όσο το δυνατό πιο άμεσα και αποτελεσματικά η παροχή ψυχιατρικής και ψυχολογικής στήριξης στον καλούντα και στην οικογένειά του.
Το νέο σποτ της 24ωρης Γραμμής Παρέμβασης για την Αυτοκτονία μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=P36MjUEtLyI
Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις της ΚΛΙΜΑΚΑΣ και την αυτοκτονία: www.suicide-help.gr & www.klimaka.org.gr
