Είναι μία πάθηση, η οποία, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να αποβεί μοιραία. Δείτε ποια είναι τα πρώιμα σημεία και συμπτώματα και απευθυνθείτε στο γιατρό σας αν αντιμετωπίζετε κάποια από αυτά.
Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι ένας όρος που αναφέρεται σε δύο πνευμονικές παθήσεις, τη χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα, με χαρακτηριστικό την απόφραξη της ροής του αέρα που επηρεάζει αρνητικά στην φυσιολογική αναπνοή. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το 10% των ενηλίκων άνω των 40 ετών, δηλαδή περίπου 500.000 ασθενείς, πάσχουν από ΧΑΠ. Θα μπορούσατε να είστε ένας από αυτούς; Η απάντηση δεν είναι εύκολη!
Μερικά από τα συμπτώματα της ΧΑΠ είναι παρόμοια με τα συμπτώματα άλλων καταστάσεων. Όταν εμφανιστούν τα πρώτα «σημάδια», πολλοί άνθρωποι τα αγνοούν, νομίζοντας ότι οφείλονται σε κάτι λιγότερο σοβαρό. Σύμφωνα με την Κλινική Μάγιο, τα συμπτώματα της ΧΑΠ δεν εμφανίζονται έως ότου επέλθει σημαντική βλάβη στους πνεύμονες
Η μακροχρόνια έκθεση σε ερεθιστικές για τους πνεύμονες ουσίες, που προκαλεί βλάβες στους αεραγωγούς, και το ίδιο το πνευμονικό παρέγχυμα, αποτελούν συνήθως την αιτία της ΧΑΠ. Ο καπνός του τσιγάρου, η παθητική εισπνοή καπνού, ο μολυσμένος αέρας, οι χημικές αναθυμιάσεις και η σκόνη του περιβάλλοντος ή του χώρου εργασίας μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της νόσου. Οι περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από ΧΑΠ είναι τουλάχιστον 40 ετών κατά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Σημεία και συμπτώματα
Η ΧΑΠ είναι μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια που δεν μπορεί να θεραπευτεί, αλλά μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Η έγκαιρη διάγνωση και έγκαιρη θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για τον έλεγχο των συμπτωμάτων. Αν έχετε κάποιο από αυτά τα έξι «σημάδια», μην καθυστερήσετε δείτε το γιατρό σας.
1. Βήχας που επιμένει: Ένα από τα πρώτα σημάδια της ΧΑΠ αποτελεί ο επίμονος βήχας, που συχνά είναι χειρότερος το πρωί. Ο βήχας είναι μια φυσιολογική αντίδραση των αεραγωγών, προκειμένου να παρέχουν προστασία από τα εισπνεόμενα ερεθιστικά, όπως ο καπνός του τσιγάρου ή να αφαιρεθεί το φλέγμα (βλέννα) από τις αναπνευστικές οδούς. Ωστόσο, όταν είναι χρόνιος, αποτελεί ένδειξη ότι οι πνεύμονες δεν λειτουργούν κανονικά. Ο βήχας αυτού του τύπου συχνά συγχέεται με τον «βήχα του καπνιστή» (κοινώς τσιγαρόβηχα) με αποτέλεσμα οι πάσχοντες να μην αναζητούν ιατρική βοήθεια.
2. Αυξημένα φλέγματα: Ο βήχας, στα πρώιμα στάδια της ΧΑΠ, συνήθως πηγαίνει χέρι-χέρι με ένα δεύτερο σύμπτωμα: την παραγωγή μεγάλης ποσότητας περίσσειας βλέννας ή φλέγματος, καθώς οι πνεύμονες παράγουν επιπλέον βλέννα για να απομακρύνουν τα εισπνεόμενα σωματίδια. Ενώ είναι φυσιολογικό να παράγεται αρκετή ποσότητα βλέννας την ημέρα για να διατηρηθούν οι αναπνευστικές οδοί υγρές, σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρία Θώρακος (ATS), η συνεχής έκθεση στον καπνό και σε άλλα ερεθιστικά μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή μέχρι και τρεις φορές μεγαλύτερης ποσότητας.
3. Δυσκολία στην αναπνοή: Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Αμερικανικής Εταιρίας για την Αναπνευστική Φροντίδα (AARC), ο βήχας και η παραγωγή βλέννας θεωρούνται συμπτώματα του ήπιου ή σταδίου 1της ΧΑΠ. Ωστόσο, η δυσκολία στην αναπνοή θεωρείται σημάδι του μέτριου ή σταδίου 2 της νόσου. Δύσπνοια είναι η αίσθηση ότι οι πνεύμονες χρειάζονται περισσότερη προσπάθεια από τη συνηθισμένη, προκειμένου να επιτελέσουν το έργο της εισπνοής και της εκπνοής. Αρχικά, μπορεί να εμφανίζεται μόνο κατά την αυξημένη φυσική δραστηριότητα, αλλά σε μεταγενέστερα στάδια της νόσου, μπορεί να παρουσιάζεται με αυξανόμενη συχνότητα, ακόμη και χωρίς άσκηση.
4. Συριγμός: Ένα άλλο μέτριο σύμπτωμα της ΧΑΠ είναι ο συριγμός, ο οποίος μπορεί να ακούγεται σαν ένα σφύριγμα όταν αναπνέετε και να συνοδεύεται από ένα αίσθημα σφιξίματος στο στήθος. Ο συριγμός είναι αποτέλεσμα της αναπνοής μέσα από στενούς, παρεμποδιζόμενους αεραγωγούς. Η φλεγμονή και ο ερεθισμός που προκαλούνται από το χρόνιο κάπνισμα, ενδέχεται να οδηγήσουν σε υπερβολική βλέννα που φράζει τους αεραγωγούς και προκαλεί σπασμούς, οι οποίοι τους περιορίζουν. Ο συριγμός μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη ότι κάποια λοίμωξη έχει αναπτυχθεί στους πνεύμονές σας.
5. Κόπωση: Η κόπωση ή κούραση, είναι ένα άλλο κοινό σύμπτωμα στα άτομα με ΧΑΠ. Η απώλεια ενέργειας ή αντοχής μπορεί συχνά να συνοδεύει άλλα μέτρια συμπτώματα της νόσου. Αν και η κούραση που συνδέεται με την ΧΑΠ μπορεί να είναι πολύ άβολη, δεν προκαλεί βλάβη στους πνεύμονες ή σε άλλα όργανα. Επειδή η κόπωση μπορεί να είναι σύμπτωμα πολλών άλλων καταστάσεων, μιλήστε με το γιατρό σας προκειμένου να καθορίσει εάν είναι αποτέλεσμα της ΧΑΠ ή όχι.
6. Συχνές εξάρσεις: Τα συμπτώματα της ΧΑΠ συνήθως επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Η συχνότητα των εξάρσεων δείχνει τη σοβαρότητα της κατάστασης και το μέγεθος της βλάβης που έχουν υποστεί οι πνεύμονες. Είναι σημαντικό να απευθυνθείτε στο γιατρό σας και να αρχίσετε θεραπεία για να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας, το συντομότερο δυνατόν. Η σοβαρή επιδείνωση και οι σοβαρές εξάρσεις που έχουν μείνει χωρίς θεραπεία μπορεί να αποβούν μοιραίες.
