Γράφει ο Δημήτρης Μαστοράκος MD, PhD, Πλαστικός Χειρουργός, Diplomate American Board of Plastic Surgery
Η αποκατάσταση μαστού θεωρείται πλέον μέρος της θεραπείας της γυναίκας με καρκίνο μαστού. Ο προγραμματισμός της αποκατάστασης όπως και των άλλων θεραπειών γίνεται πριν οποιαδήποτε θεραπευτική παρέμβαση σε συνάντηση όλων των εμπλεκόμενων ειδικοτήτων. Έτσι συντονίζουν τα μέλη της ομάδας τις προσπάθειες για καλύτερο αποτέλεσμα. Είναι πολύ λίγες οι γυναίκες που δεν προτείνουμε αποκατάσταση και μάλιστα άμεση. Απόλυτες αντενδείξεις αποτελούν ο φλεγμονώδης καρκίνος και το πολύ περιορισμένο προσδόκιμο επιβίωσης. Και στην ανάγκη ακτινοβόλησης, η τοποθέτηση μίας προσωρινής πρόθεσης αποτελεί το λιγότερο που προτείνουμε για να διατηρηθούν οι επιλογές της γυναίκας. Μετά το χειρουργείο και γνωρίζοντας την τελική ιστολογική παίρνουμε τις αποφάσεις για ολοκλήρωση της αποκατάστασης με ιστούς ή προθέσεις.
Η αποκατάσταση του μαστού μιας γυναίκας που έχει υποστεί ολική ή μερική μαστεκτομή είναι στις μέρες μας δικαίωμα κάθε γυναίκας που βιώνει την εμπειρία του καρκίνου μαστού ή έχει σημαντική κληρονομική επιβάρυνση. Είναι απαραίτητη προϋπόθεση πριν το χειρουργείο να την ενημερώσουμε πλήρως για τις επιλογές που έχει. Εκείνη βέβαια θ’ αποφασίσει τι θα την βοηθήσει περισσότερο, και είναι αλήθεια ότι στις μέρες μας πολλές γυναίκες επιλέγουν να μην κάνουν αποκατάσταση (“going flat”). Θα υποστηρίξουμε κάθε της απόφαση και θα διευκολύνουμε την πραγματοποίηση της.
Επιλέγουμε ανάλογα με την υγεία, το σωματότυπο, τις επιθυμίες της και ανάγκη άλλων θεραπειών.
-Αν δεν χρειαστεί ακτινοθεραπεία μετά το χειρουργείο, ο καλύτερος τρόπος θα ήταν με χρήση ιστών της ίδιας της γυναίκας συνήθως από την κοιλιά. Χρειάζεται ένα μεγάλο χειρουργείο και ύπαρξη αρκετού ιστού στην περιοχή από όπου θα τον πάρουμε. Θα υπάρχει μια τομή εκεί που προσπαθούμε να είναι η καλύτερη δυνατή.
-Αν δεν γνωρίζουμε ή περιμένουμε ότι θα χρειαστεί ακτινοθεραπεία, ή μια γυναίκα δεν επιθυμεί τη χρήση ιστών τότε τοποθετούμε προσωρινή πρόθεση (διατατήρας ιστών), για να διατηρήσουμε το δέρμα και να προετοιμάσουμε το δεύτερο στάδιο αποκατάστασης (τοποθέτηση οριστικής πρόθεσης, ίσως αλλαγή στον άλλο μαστό για λόγους συμμετρίας). Οι προθέσεις τοποθετούνταν κάτω από το μυϊκό σύστημα, με περισσότερο πόνο και παραμόρφωση όταν λειτουργεί ο μυς. Τώρα σε κατάλληλες συνθήκες, με ή χωρίς κατάλληλα πλέγματα, τοποθετούνται πάνω από τους μύες, όπου ήταν ο μαστός με καλύτερο αποτέλεσμα και φυσικότερο, πιο ανώδυνο μαστό. Αυτό σε πολλές περιπτώσεις γίνεται απευθείας στο χειρουργείο της μαστεκτομής χωρίς ανάγκη άλλου χειρουργείου.
-Τέλος σε μία πολύ κομψή γυναίκα που θα ήθελε να αποφύγει προθέσεις, μπορούμε σταδιακά να μεταφέρουμε λίπος από αλλού. Περισσότερα χειρουργεία, αλλά απλούστερα και χωρίς νοσηλεία.
Και στην μερική μαστεκτομή μπορούμε πλέον με κατάλληλες τεχνικές να οδηγηθούμε σε πολύ ικανοποιητικό για τη γυναίκα αποτέλεσμα στο ίδιο χειρουργείο διατήρησης μαστού.
Πιθανοί κίνδυνοι; Στη μεταφορά των ιστών, μπορεί να χαθεί μέρος ή όλος ο ιστός, στις προθέσεις, να μολυνθούν, να σπάσουν ή (εξαιρετικά σπάνια και σε ειδικού τύπου προθέσεις) να αναπτυχθεί ένα λέμφωμα σε σχέση με τις προθέσεις και στο λίπος να χρειαστούν κι άλλες μεταφορές. Αυτά πρέπει να τα γνωρίζει κανείς ΠΡΙΝ το χειρουργείο για ν’ αποφασίσει. Είναι υποχρέωσή μας να ενημερώσουμε/καθοδηγήσουμε τη γυναίκα στην καλύτερη για την ίδια επιλογή.
Τέλος, εφόσον όλα πάνε καλά μπορούμε να αποκαταστήσουμε τη θηλή/άλω εφόσον αφαιρέθηκαν, για να βοηθήσουμε τη γυναίκα όσο γίνεται να επουλωθεί και ψυχικά.
