Οι δίγλωσσοι έχουν μια πιο σφαιρική αντίληψη του κόσμου, αφού τους προσφέρεται η δυνατότητα να σκέφτονται και να λειτουργούν αντιλαμβανόμενοι δύο κοσμοθεωρίες, ανάλογα με τη γλώσσα που μιλούν.
Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε νέα βρετανική μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, με επικεφαλής τον ελληνικής καταγωγής ψυχογλωσσολόγο καθηγητή, Πάνο Αθανασόπουλο.
Οι γνωστικοί επιστήμονες είχαν συζητήσει το ρόλο της μητρικής γλώσσας στη διαμόρφωση του τρόπου σκέψης απ’ το 1940. Από τότε και στο εξής ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών έδειχναν ότι η γλώσσα μπορεί να ωθήσει τους ομιλητές να εστιάσουν σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γύρω τους. Οι Ρωσσόφωνοι για παράδειγμα αντιλαμβάνονται πιο γρήγορα τις αποχρώσεις του μπλε απ? ό,τι οι αγγλόφωνοι, οι Γιαπωνέζοι τείνουν τα ομαδοποιούν τα πράγματα με βάση το υλικό τους και όχι το σχήμα τους κοκ. Ωστόσο, οι σκεπτικιστές υποστηρίζουν μέχρι και σήμερα ότι τα ευρήματα αυτά είναι εργαστηριακά ή στην καλύτερη περίπτωση αντικατοπτρίζουν τις ευρύτερες πολιτισμικές διαφορές μεταξύ των ομιλητών, οι οποίες όμως δεν σχετίζονται με τη γλώσσα.
Στη νέα μελέτη οι ερευνητές μελέτησαν δίγλωσσους (αγγλόφωνους και γερμανόφωνους), εστιάζοντας σε συγκεκριμένες διαφορές στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τα γεγονότα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η γλώσσα όντως επηρεάζει τον τρόπο σκέψης. Όπως είπε ο Δρ Αθανασόπουλος, «αντί να αναρωτιόμαστε αν δύο άνθρωποι που μιλούν διαφορετικές γλώσσες έχουν διαφορετικά μυαλά, αναρωτιόμαστε αν μπορούν δύο μυαλά να συνυπάρχουν στο ίδιο πρόσωπο». Και η απάντηση είναι θετική.
Όταν κάποιος είναι δίγλωσσος, τότε, ανάλογα με τη γλώσσα που κάθε φορά χρησιμοποιεί και είναι πιο ενεργή στον εγκέφαλό του, αλλάζει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τα πράγματα. Σύμφωνα με τα πειράματα ένας δίγλωσσος είναι σε θέση να αλλάζει την οπτική των πραγμάτων ταυτόχρονα με την αλλαγή της γλώσσας που μιλάει.
«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι μια δεύτερη γλώσσα μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ασυνείδητο ρόλο στη διαμόρφωση της αντίληψης», συμπεραίνουν οι συγγραφείς στην ηλεκτρονική έκδοση του επιστημονικού περιοδικού Psychological Science. «Κατέχοντας μια άλλη γλώσσα, υπάρχει μία εναλλακτική οπτική του κόσμου», αναφέρει ο Δρ Αθανασόπουλος και συνεχίζει: «Μπορείτε να ακούτε μουσική από ένα μόνο ηχείο, ή στερεοφωνικά … Είναι το ίδιο με τη γλώσσα».
