Το 65% των εφήβων ηλικίας 12 έως 15 ετών εμφανίζουν κάποια μορφή γυναικομαστίας στον έναν ή και στους δύο μαστούς. Ποια είναι τα αίτια της εφηβικής γυναικομαστίας, πότε υποχωρεί και σε ποιες περιπτώσεις είναι αναγκαίος ο ενδελεχής ιατρικός έλεγχος;
Μας απαντά η Δρ. Λυδία Ιωαννίδου – Μουζάκα, Χειρουργός – Γυναικολόγος, Ειδικός Μαστολόγος, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας.
Η γυναικομαστία είναι η ομόκεντρη διόγκωση του μαστού, με υπερπλασία του μαζικού αδένα στον έφηβο ή τον ενήλικα άνδρα, η οποία δημιουργείται από το ορμονικό ανισοζύγιο μεταξύ οιστρογόνων και τεστοστερόνης. Θα πρέπει να διαφορο-διαγιγνώσκεται από την λιπομαστία ή την ψευδή γυναικομαστία, κατάσταση όπου έχουμε μόνο εναπόθεση λίπους.
Η γυναικομαστία των εφήβων ή της ήβης είναι μία παροδική φυσιολογική κατάσταση, που συμβαίνει στο 60-70% των αρρένων ηλικίας 12-15 ετών. Συνήθως εμφανίζεται 1 χρόνο μετά την αύξηση του μεγέθους των όρχεων.
Έχει κατά βάση αμφοτερόπλευρη εντόπιση, σπανιότερα ετερόπλευρη, διαρκεί 12-24 μήνες και στη συνέχεια εξαφανίζεται αυτόματα. Εκδηλώνεται με ευαισθησία έως ελαφρό πόνο των μαστών και δημιουργεί αισθητική και ψυχολογική ανησυχία σε έφηβους και γονείς, για το αν θα είναι παροδική ή μόνιμη. Γι’ αυτό σημαντικό ρόλο παίζει η διαβεβαίωση του ειδικού για την παροδικότητα της κατάστασης.
Πότε απαιτείται ενδελεχής ιατρικός έλεγχος
Σε ένα μικρό ποσοστό η γυναικομαστία μπορεί να συνυπάρχει με κάποιο νεόπλασμα, με κάποιο σύνδρομο ή με τη χρήση κάποιων φαρμάκων. Όλες οι περιπτώσεις θα πρέπει να ελέγχονται με τη λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού από τον νεαρό ή τον ενήλικα άνδρα, την προσεκτική κλινική εξέταση και τον εργαστηριακό έλεγχο.
Εάν υπάρξει πάχυνση ή διήθηση του δέρματος, έκκεντρη ψηλαφητή μάζα ή ψηλαφητοί λεμφαδένες στη μασχάλη, η παρουσία τους θέτει υπόνοια ύπαρξης καρκίνου του μαστού.
Εάν υπάρξει διόγκωση των όρχεων μαζί με τη γυναικομαστία τότε γίνεται αμέσως – ορμονικός έλεγχος (HCG, TSH, LH, τεστοστερόνη, οιστραδιόλη) και υπερηχογράφημα όρχεων. Εάν τα ανωτέρω βρεθούν φυσιολογικά, τότε ελέγχονται τα επινεφρίδια με αξονική τομογραφία για τον αποκλεισμό ύπαρξης κακοήθων νεοπλασμάτων.
Η εφηβική γυναικομαστία που επιμένει και στη μετεφηβική ηλικία, πρέπει να παρακολουθείται στενά και να διερευνάται ενδελεχώς, πριν χαρακτηρισθεί ως ιδιοπαθής, καθώς μπορεί να υποκρύπτει κάποια σοβαρή υποκείμενη νόσο.
