«Ναι» στην ευθανασία από το Κοινοβούλιο της Πορτογαλίας, μετά την Ισπανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο.
Το Πορτογαλικό Κοινοβούλιο ενέκρινε στις 12 Μαΐου το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο που αποποινικοποιεί την ευθανασία. Στην πέμπτη προσπάθεια να εγκριθεί το κείμενο από την Assembleia da República στη Λισαβόνα, τα μέλη της πορτογαλικής εθνικής αντιπροσωπείας το ψήφισαν με καθαρή πλειοψηφία, 129 ψήφων υπέρ έναντι 81 κατά.
Οι πρώτες τέσσερις προσπάθειες ήταν ανεπιτυχείς, είτε εξαιτίας του βέτο που άσκησε ο πρόεδρος Μαρσέλου Χεμπέλου ντε Σόουζα είτε λόγω ενστάσεων του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Στο νομοσχέδιο που εγκρίθηκε διευκρινίζεται ότι, οι άνθρωποι θα επιτρέπεται να ζητούν βοήθεια για να πεθάνουν σε περιπτώσεις που βρίσκονται «σε κατάσταση έντονης ταλαιπωρίας, με οριστικό τραυματισμό εξαιρετικής βαρύτητας ή σοβαρή και ανίατη ασθένεια».
Τι είναι η ευθανασία
Η διεθνής όρος ευθανασία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «ευ» και «θάνατος». Στη σύγχρονη εποχή η ευθανασία έχει την έννοια του ήρεμου και ανώδυνου θανάτου, που στοχεύει στο να μην βασανίζονται οι ασθενείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ζωής τους ή που βιώνουν μια επώδυνη και μη αναστρέψιμη κατάσταση της υγείας τους.
Ο όρος ευθανασία δημιουργήθηκε από τον Άγγλο φιλόσοφο Francis Bacon, ο οποίος έγραψε ότι «το έργο της ιατρικής είναι η αποκατάσταση της υγείας και η καταπράυνση των πόνων, όχι μόνο όταν η καταπράυνση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία, αλλά και όταν μπορεί να εξασφαλίσει έναν εύκολο και γαλήνιο θάνατο».
Η ευθανασία διακρίνεται σε εκούσια, δηλαδή ο τερματισμός της ζωής του ασθενούς γίνεται από τρίτο άτομο, συνήθως γιατρό, κατόπιν απαίτησης από τον ίδιον τον ασθενή και ακούσια, όταν είναι αδύνατο να εκφραστεί η συναίνεση ή η άρνηση από τον ίδιο τον ασθενή και έτσι η λήψη απόφασης πραγματοποιείται από τρίτο πρόσωπο.
Υπάρχει επίσης διάκριση ανάμεσα στην ενεργητική ευθανασία, που συμβαίνει όταν ένας τρίτος, συνήθως γιατρός, προκαλεί το θάνατο του ασθενούς χορηγώντας την κατάλληλη ουσία, και στην παθητική ευθανασία, όταν δεν λαμβάνονται πια μέτρα για την παράταση της ζωής του ασθενούς.
Σε ορισμένες χώρες έχει γίνει νομιμοποίηση της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, όταν, μολονότι απαγορεύεται στο υγειονομικό προσωπικό να χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή στον ασθενή με σκοπό να επέλθει ο θάνατος, ωστόσο επιτρέπεται να προετοιμάσει τη θανατηφόρα δόση, αφήνοντας τον ασθενή να την καταναλώσει μόνος του ή με τη βοήθεια των οικείων του.
Σε ποιες χώρες της ΕΕ επιτρέπεται το δικαίωμα στο θάνατο
Η ευθανασία είναι ποινικό αδίκημα στις περισσότερες χώρες μέλη της ΕΕ και επισύρει βαριές ποινές κάθειρξης. Η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών τάσσεται εναντίον της ενεργητικής ευθανασίας και της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, ενώ αποδέχεται το δικαίωμα του ασθενούς στην άρνηση της θεραπείας.
Τον Απρίλιο του 2002, η Ολλανδία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που νομιμοποίησε την ενεργητική ευθανασία, κατά την οποία οι γιατροί χορηγούν θανατηφόρες δόσεις φαρμάκων σε ασθενείς που πάσχουν από ανίατη πάθηση. Νομιμοποίησε επίσης την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, όπου οι ασθενείς μπορούν να λάβουν βοήθεια για να αφαιρέσουν οικειοθελώς τη ζωή τους.
Μετά την Ολλανδία οι χώρες που προχώρησαν στην νομιμοποίηση της ευθανασίας- με παραλλαγές σε κάθε χώρα και υπό αυστηρούς όρους- είναι το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Ισπανία και πρόσφατα η Πορτογαλία. Το Βέλγιο και η Ολλανδία μάλιστα αναγνωρίζουν ακόμη και αιτήματα ανηλίκων για ευθανασία, υπό αυστηρές συνθήκες και προϋποθέσεις.
Στην Ελλάδα απαγορεύεται ρητά η ευθανασία καθώς και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Δεν υφίσταται εξειδικευμένη νομοθεσία, έτσι το αξιόποινο της ευθανασίας κρίνεται σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες του ποινικού κώδικα για «ανθρωποκτονία με συναίνεση».
