Γράφει η διατροφολόγος Δήμητρα Καβαρινού
Καθώς ξεκίνησε η νηστεία της Σαρακοστής, πολλοί είναι αυτοί που επιλέγουν να απέχουν από κάποια, είτε από όλα τα ζωικά προϊόντα. Αυτό συνήθως γίνεται για θρησκευτικούς λόγους, αρκετοί όμως το βλέπουν και σαν μια ευκαιρία να μειώσουν για αυτό το διάστημα την κατανάλωση κρέατος και προϊόντων υψηλά σε λιπαρά και χοληστερίνη.
Πράγματι, μελέτες έχουν δείξει πως η Χριστιανική νηστεία έχει συνδεθεί με μειωμένη πρόσληψη λιπαρών στη δίαιτα συγκριτικά με την περίοδο πριν από αυτή. Εδώ, βέβαια, πρέπει να σχολιάσουμε το γεγονός ότι δεν είναι μόνο τα λιπαρά αυτά που παρουσιάζουν μείωση αλλά συνήθως και οι πρωτεΐνες, καθώς η δίαιτα που ακολουθείται μετά από αποκλεισμό των ζωικών προϊόντων είναι αρκετά υψηλότερη σε υδατάνθρακες, γεγονός όμως που σημαίνει και την αύξηση των φυτικών ινών. Οι φυτικές ίνες είναι γνωστές για τα οφέλη τους στην καρδιομεταβολική υγεία, την υγεία του εντέρου και την αύξηση του κορεσμού.
Αυτός είναι και ο λόγος που αν τηρηθεί μια δίαιτα αποκλεισμού όλων των ζωικών προϊόντων για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να βρεθούν φυτικές πηγές που να είναι αρκετά υψηλές σε πρωτεΐνη όπως τα όσπρια, κάποιοι ξηροί καρποί , η σόγια, η διατροφική μαγιά κ.α. προκειμένου να ενταχθούν πιο εντατικά στο διαιτολόγιο.
Όσον αφορά τα λιπίδια, αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση αυτών αφορά τα κορεσμένα και trans λιπαρά οξέα, δηλαδή αυτά που αποτελούν τους «εχθρούς» για την υγεία μας. Και αυτό συμβαίνει γιατί η κατανάλωση ελαιόλαδου και ξηρών καρπών που αποτελούν πηγές πολυακόρεστων και μονοακόρεστων λιπαρών οξέων εξακολουθεί.
Όσον αφορά τις βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία, φαίνεται πως σε περίοδο νηστείας παρατηρείται μια μείωση του ασβεστίου και της βιταμίνης Α, ενώ αυξάνεται η κατανάλωση μαγνησίου. Για το λόγο αυτό, πρέπει να δίνεται έμφαση στην κατανάλωση χορτοφαγικών πηγών ασβεστίου όπως είναι τα φασόλια, τα ρεβίθια, ξηροί καρποί όπως τα αμύγδαλα, το σουσάμι κ.α. αλλά και βιταμίνης Α όπως οι κόκκινες πιπεριές, το καρότο, η γλυκοπατάτα, το σπανάκι κ.α.
Ακόμα, μελέτες έχουν δείξει ότι η διατήρηση της Χριστιανικής νηστείας μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της LDL-ή αλλιώς «κακής»- χοληστερόλης, ενώ κάποιες μελέτες υποστηρίζουν πως μπορεί να υπάρχει μια συσχέτισή της με την αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Για το λόγω αυτό, στην επιλογή νηστίσιμων προϊόντων είναι σημαντικό να ελέγχουμε προσεκτικά την περιεκτικότητα σε αλάτι και να μην παραμελούμε την επαρκή ενυδάτωση.
Τέλος, όσον αφορά το σωματικό βάρος, η νηστεία μπορεί να οδηγήσει και σε απώλεια αυτού, αρκεί να μην γίνεται συχνά επιλογή θερμιδικά πυκνών τροφίμων ( π.χ. χαλβάς ), αλλά και να διατηρείται μια ισορροπία όσον αφορά τη σύσταση των γευμάτων.
Καβαρινού Δήμητρα ( @nutrientales )
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος Απόφοιτη Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια του ΠΜΣ «Καρδιομεταβολική Ιατρική» του ΕΚΠΑ
Πηγες
- Sarri KO, Tzanakis NE, Linardakis MK, Mamalakis GD, Kafatos AG: Effects of Greek Orthodox Christian Church fasting on serum lipids and obesity. BMC Public Health. 2003, 3: 16-10.1186/1471-2458-3-16.
- Papadaki A, Vardavas C, Hatzis C, Kafatos A: Calcium, nutrient and food intake of Greek Orthodox Christian monks during a fasting and non-fasting week. Public Health Nutr. 2008, 11: 1022-1029. 10.1017/S1368980007001498.
- Sarri KO, Linardakis MK, Bervanaki FN, Tzanakis NE, Kafatos AG: Greek Orthodox fasting rituals: a hidden characteristic of the Mediterranean diet of Crete. Br J Nutr. 2004, 92: 277-284. 10.1079/BJN20041197.
- Sarri KO, Kafatos AG, Higgins S: Is religious fasting related to iron status in Greek Orthodox Christians?. Br J Nutr. 2005, 94: 198-203. 10.1079/BJN20051472.
- Sarri K, Linardakis M, Codrington C, Kafatos A: Does the periodic vegetarianism of Greek Orthodox Christians benefit blood pressure?. Prev Med. 2007, 44: 341-348. 10.1016/j.ypmed.2006.11.009.
