Σύμφωνα με τις γενετικές αναλύσεις, όλοι οι γαλανομάτηδες σε αυτήν την ζωή έχουν ένα κοινό σημείο (εκτός από το χρώμα των ματιών τους): την καταγωγή τους!
Κάθε πρόσωπο που έχει γαλανά μάτια στον πλανήτη κατάγεται από έναν Ευρωπαίο, ο οποίος έζησε περίπου 6.000 έως 10.000 χρόνια πριν και ανέπτυξε για πρώτη φορά μια συγκεκριμένη μετάλλαξη, η οποία ευθύνεται για τον διαδεδομένο πλέον χρωματισμό της ίριδας.
Αρχικά, όλοι οι άνθρωποι είχαν καστανά μάτια. Ωστόσο, μια γενετική παραλλαγή που σχετίζεται με ένα γονίδιο, γνωστό ως OCA2, είχε ως αποτέλεσμα αλλαγές στην ποσότητα της χρωστικής ουσίας (μελανίνη) που παράγεται από τα άτομα, με αποτέλεσμα την εμφάνιση των διαφορετικών αποχρώσεων του καφέ στα μάτια τους. «Οπλισμένοι» με αυτές τις πληροφορίες, οι επιστήμονες αναζητούσαν για πολλά χρόνια την πηγή των μπλε ματιών στο συγκεκριμένο γονίδιο, αλλά χωρίς επιτυχία.
Πιο πρόσφατα, ως αιτία των μπλε ματιών αναγνωρίστηκε μια μετάλλαξη σε ένα ξεχωριστό, κοντινό γονίδιο (HERC2), το οποίο καθορίζει την ποσότητα της καφέ χρωστικής ουσίας που παράγουμε. Θεωρείται ότι η μετάλλαξη αυτή συνέβη για πρώτη φορά όταν οι άνθρωποι άρχισαν να μεταναστεύουν από την Αφρική προς την Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε άτομο με μπλε μάτια είναι απόγονος ενός από τους πρώτους Ευρωπαίους.
Το γεγονός ότι κάθε εν ζωή πρόσωπο με γαλανά μάτια, σήμερα, έχει την ίδια μετάλλαξη αποτελεί αρκετά πειστική απόδειξη για την θεωρία αυτή, αν και η ταυτότητα της αρχικής μετάλλαξης παραμένει ένα μυστήριο. Μέχρι σήμερα, τα πρώτα γαλανά μάτια που βρέθηκαν ποτέ ανήκουν σε σκελετό 7.000 ετών, ο οποίος εντοπίστηκε στη βόρεια Ισπανία. Φυσικά, τα μάτια είχαν από καιρό αποσυντεθεί, ωστόσο η γενετική ανάλυση αποκάλυψε ότι θα είχαν μπλε χρώμα.
