Ο όρος “μαθησιακές δυσκολίες” καλύπτει ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων μάθησης που επηρεάζουν ανθρώπους όλων των ηλικιών. Ωστόσο, αποτελούν μέγιστο πρόβλημα για τα παιδιά που ξεκινούν να μαθαίνουν να διαβάζουν και να γράφουν, γιατί μπορεί να διακόψει την ανάπτυξη των βασικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για την πρόοδό τους στις σπουδές τους.
Ποια είναι τα πιο συχνά χαρακτηριστικά που ενδέχεται να παρουσιάζει ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες και γιατί είναι σημαντική η έγκαιρη παρέμβαση από ειδικό;
Γράφει η Ρενάτα Μονογυιού, Ειδική Παιδαγωγός και Λογοθεραπεύτρια
Οι μαθησιακές δυσκολίες επηρεάζουν την ικανότητα ενός ατόμου να αποκτήσει γνώσεις και δεξιότητες με τον ίδιο ρυθμό που αποκτούν οι συνομήλικοί του. Μπορεί να οφείλονται σε μια γνωστική διαταραχή ή ένα διανοητικό μειονέκτημα. Μια μαθησιακή δυσκολία επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο μαθαίνει νέα πράγματα σε κάθε τομέα της ζωής, όχι μόνο στο σχολείο αφού επηρεάζει τον τρόπο που κατανοεί τις πληροφορίες αλλά και τον τρόπο επικοινωνίας.
Πρέπει να τονιστεί ότι τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες δεν εμφανίζουν το ίδιο σύνολο συμπτωμάτων, γεγονός που καθιστά δύσκολο για τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς να αναγνωρίσουν την υποκείμενη αιτία προβλημάτων απόδοσης, όπως είναι η αργή ανάγνωση ή η δυσκολία στη γραφή και την ορθογραφία.
Είναι επίσης σύνηθες να μη γίνεται έγκαιρη διάγνωση, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει μαθητές που δεν λαμβάνουν τη βοήθεια ή την προσοχή που χρειάζονται να έχουν ως αποτέλεσμα χαμηλή αυτοεκτίμηση και αρνητική στάση απέναντι στη μάθηση. Αυτό μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες όσον αφορά την ολοκλήρωση του σχολείου και την απόκτηση των δεξιοτήτων που χρειάζονται για να πετύχουν επαγγελματικά.
Υπάρχουν ωστόσο ορισμένα προειδοποιητικά σημάδια που θα μας κάνουν να καταλάβουμε ότι το παιδί μας ενδέχεται να εμφανίζει μαθησιακές δυσκολίες από τις πρώτες τάξεις του σχολείου.
-Στα παιδιά προσχολικής ηλικίας:
- Επικοινωνιακές καθυστερήσεις, όπως αργή ανάπτυξη γλώσσας ή δυσκολία στην ομιλία. Προβλήματα κατανόησης τού τι λέγεται ή προβλήματα στην έκφραση της σκέψης.
- Άτσαλος γραφικός χαρακτήρας.
- Διασπάται έντονα η προσοχή του και εμφανίζει αδυναμία προγραμματισμού για να γίνει μία εργασία εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων.
- Δυσκολεύεται να κατανοήσει και να εκτελέσει απλές εντολές ή να ακολουθήσει κανόνες.
- Δυσκολεύεται να μάθει καινούριες λέξεις ή να βρει το κατάλληλο λεξιλόγιο για να ονομάσει ένα αντικείμενο.
- Ο κακός συντονισμός χεριών και ποδιών, όπως καθυστέρηση στο να καθίσει, να περπατήσει και αργότερα να χρωματίσει και να χρησιμοποιήσει ψαλίδι ή να γράψει γράμματα και αριθμούς.
- Προβλήματα με τη μνήμη. Για παράδειγμα, δεν θυμάται τις λεπτομέρειες των καθημερινών δραστηριοτήτων και δεν κατανοεί τις οδηγίες που του δίνουμε. Ενδεχομένως, δεν μπορεί να συγκρατήσει τις πολλαπλές οδηγίες.
- Καθυστέρηση στην κοινωνικοποίηση, συμπεριλαμβανομένου του παιχνιδιού και της αλληλεπίδρασης με άλλα παιδιά.
- Παρουσιάζει δυσκολία στο να αναγνωρίσει και να μάθει τα γράμματα του αλφαβήτου, αριθμούς, μήνες, ημέρες της εβδομάδας και εποχές.
-Στο δημοτικό σχολείο:
- Δυσκολία στο να μάθει να συνδυάζει τους ήχους με τα γράμματα ώστε να γίνουν λέξεις.
- Δυσκολία στην αντιγραφή μιας πρότασης.
- Προβλήματα αποστήθισης κειμένου και αργότερα δυσκολία στην κατανόηση της ανάγνωσης.
- Προβλήματα με τη βασική ορθογραφία και τη γραμματική.
- Δυσκολίες στην εκμάθηση μαθηματικών δεξιοτήτων και υπολογισμού μαθηματικών.
- Δυσκολία με την παρατήρηση γεγονότων.
- Δυσκολία στην οργάνωση των υλικών (τετραδίων, βιβλίων, φωτοτυπιών), πληροφοριών ή / και εννοιών.
- Δεν κατανοεί τις προφορικές οδηγίες και παρουσιάζει αδυναμία να εκφραστεί προφορικά. Ορισμένοι τύποι μαθησιακών δυσκολιών δεν είναι εμφανείς μέχρι το γυμνάσιο. Με τις αυξημένες ευθύνες όμως και τις πιο πολύπλοκες εργασίες, παρουσιάζονται στην πορεία.
- Χάνει ή ξεχνάει αντικείμενα ή εργασίες.
- Αρχίζει να διαβάζει αργοπορημένα σε σχέση με τα άλλα παιδιά της τάξης του.
- Δυσκολία στην οργάνωση σκέψεων για γραπτές εκθέσεις ή μια προφορική παρουσίαση.
Μια μαθησιακή δυσκολία δεν κάνει κάποιον λιγότερο έξυπνο, σημαίνει απλώς ότι μαθαίνει με διαφορετικό τρόπο και αυτός είναι ο λόγος που μπορεί να τον κάνει να φαίνεται πως μειονεκτεί μέσα στην τάξη. Γι’ αυτό τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες συχνά χρειάζονται ειδική στρατηγική κατάρτιση και εξειδικευμένα μαθήματα προκειμένου να ξεπεραστούν οι προκλήσεις και να σημειώσουν την πρόοδο που τους αξίζει!
