Ουραγός στην Ευρώπη είναι η Ελλάδα σε ό,τι αφορά τους αιμοδότες και τους δότες μυελού και ομφάλιου αίματος, ενώ μέχρι πρότινος διεκδικούσαμε την πρώτη θέση στη φύλαξη ομφάλιου αίματος σε ιδιωτικές τράπεζες.
Λιγότεροι από 50.000 εθελοντές δότες μυελού είναι εγγεγραμμένοι στη χώρα μας σε αντίθεση με την Κύπρο, που διαθέτει περισσότερους από 110.000 δότες, τη στιγμή που ο πληθυσμός της Ελλάδας είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερος. Την ίδια ώρα, ενώ περίπου οι μισοί Έλληνες μπορούν να δώσουν αίμα, αιμοδοτεί πολύ λιγότερο από το 5% του πληθυσμού. Οι υπόλοιποι στηρίζονται στην προσφορά αυτών, αν χρειαστούν μετάγγιση.
Η αλλογενής μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων μπορεί κυριολεκτικά να σώσει τη ζωή ασθενών, που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες, όπως λευχαιμία, απλαστική αναιμία, μεσογειακή αναιμία. Γι’ αυτό, είναι επιτακτική η ανάγκη για τη χώρα μας να αυξηθούν οι δότες αιμοποιητικών κυττάρων και η προσφορά ομφαλίου αίματος στις Δημόσιες Τράπεζες.
Πολλά νοσήματα που μέχρι πρότινος είχαν μοιραία κατάληξη για τον ασθενή, μπορούν σήμερα να αντιμετωπισθούν επιτυχώς με την αντικατάσταση του μυελού των οστών του πάσχοντα με αιμοποιητικά κύτταρα, που λαμβάνονται από το μυελό ή το αίμα ενός άλλου ανθρώπου (συμβατού αδελφού ή εθελοντή δότη ή από συμβατό ομφαλικό μόσχευμα από Δημόσια Τράπεζα). Η πιθανότητα εύρεσης συμβατού με τον ασθενή αδελφού είναι μόνο 30%, γεγονός που κάνει φανερή την ανάγκη ύπαρξης μιας μεγάλης Δεξαμενής Εθελοντών Δοτών και μίας μεγάλης Δημόσιας Τράπεζας Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος (ΟΠΑ), ώστε όλοι οι ασθενείς που χρειάζονται αλλογενή μεταμόσχευση να μπορούν να έχουν αυτή την ευκαιρία.
Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται, σε ετήσια βάση, πάνω από 80 αλλογενείς μεταμοσχεύσεις από μη συγγενείς συμβατούς δότες. Δυστυχώς όμως, η Ελληνική Δεξαμενή έχει περιορισμένο αναλογικά αριθμό δοτών με αποτέλεσμα όλα σχεδόν τα μοσχεύματα για τους ασθενείς να προέρχονται από το εξωτερικό.
Οι ιδιωτικές τράπεζες
Αυτή τη στιγμή στη χώρα μας λειτουργούν πολλές ιδιωτικές τράπεζες φύλαξης ομφάλιου αίματος για προσωπική ή οικογενειακή χρήση, για μελλοντική αυτόλογη χρήση, στο πλαίσιο θεραπειών της λεγόμενης Αναγεννητικής Ιατρικής. Μεγάλος θόρυβος γίνεται για τη χρήση των κυττάρων αυτών για τη θεραπεία ποικίλων νόσων όπως η άνοια, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιοπάθειες κλπ.
Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη επιστημονικά απόδειξη ότι τα αιμοποιητικά κύτταρα του ομφάλιου αίματος μπορούν να διαφοροποιηθούν σε άλλους ιστούς και η ιδιωτική φύλαξη του ομφάλιου αίματος δε συστήνεται από καμιά επιστημονική εταιρεία και κανένα διεθνή οργανισμό.
Εθελοντική αιμοδοσία
Θεμελιώδες ζήτημα στην Αιματολογία αποτελεί και η εθελοντική αιμοδοσία για την ασφάλεια και την επάρκεια του αίματος, καθώς οι ετήσιες ανάγκες της χώρας μας σε αίμα ανέρχονται σε περίπου 600.000 μονάδες. Ωστόσο, παρά τις συστηματικές προσπάθειες που γίνονται για την ανάπτυξη της εθελοντικής αιμοδοσίας, μόνο το 50% περίπου του αίματος που συλλέγεται προσφέρεται από συστηματικούς εθελοντές αιμοδότες, ενώ το υπόλοιπο από αιμοδότες του συγγενικού και φιλικού περιβάλλοντος των ασθενών. Αντίθετα στην Ευρώπη σχεδόν το 100% του μεταγγιζόμενου αίματος προέρχεται από την Εθελοντική Αιμοδοσία. «Η προσφορά αίματος μόνο σε έκτακτη ανάγκη συγγενούς ή φίλου, δεν λύνει το πρόβλημα», τόνισαν οι ειδικοί σε συνέντευξη τύπου με αφορμή το 26ο Πανελλήνιο Αιματολογικό Συνέδριο.
Με το σύνθημα «Πάρε μέρος στην αλυσίδα, γίνε κι εσύ εθελοντής δότης» η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία διεξάγει, εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού και αφύπνισης της συλλογικής συνείδησης της κοινωνίας για θέματα που αφορούν τον εθελοντισμό και ειδικότερα την προσφορά αίματος, αιμοποιητικών κυττάρων και ομφάλιου αίματος για τους ασθενείς που πάσχουν από αιματολογικά νοσήματα. Η εκστρατεία ενημέρωσης υποστηρίζεται χορηγικά από την Genesis Pharma.
