Γράφει ο Ελευθέριος Μουτσάνας, Παιδίατρος
Οι εφιάλτες και το παραμιλητό είναι από τις συχνότερες παραϋπνίες στα παιδιά. Ο όρος «παραϋπνίες» αφορά όλα εκείνα τα φαινόμενα που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Οι εφιάλτες είναι τρομακτικά όνειρα, τα οποία εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του ύπνου REM (Rapid Eye Movements = ταχείες κινήσεις οφθαλμών), συνήθως το χάραμα. Οι εφιάλτες μπορεί να εμφανιστούν σε όλες τις ηλικίες, αλλά είναι πιο συχνοί μεταξύ 4-6 χρονών.
Το χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι η άριστη επαφή του παιδιού με το περιβάλλον, η πλήρης συναίσθηση τόπου και χρόνου και η δυνατότητα του παιδιού να περιγράψει το άσχημο όνειρο που είδε. Όταν το παιδί παρουσιάζει τέτοια επεισόδια και ξυπνάει τρομαγμένο μετά από ένα εφιάλτη, προσπαθούμε να το ηρεμήσουμε και να το βοηθήσουμε να νοιώσει ασφάλεια. Του εξηγούμε ότι ήταν μόνο ένα όνειρο, ότι αυτό είναι φυσιολογικό, ότι όλοι βλέπουμε όνειρα και ότι δεν συμβαίνει τίποτα ιδιαίτερο γύρω του.
Μπορούμε να μιλήσουμε ήσυχα μαζί του γιατί είναι ξυπνητό, αντίθετα με αυτό που συμβαίνει με τον νυχτερινό τρόμο, κατά τον οποίο το παιδί κοιμάται βαθιά. Αφού ησυχάσει το παιδί θα πρέπει να το βάλουμε πάλι να κοιμηθεί.
Αν τα επεισόδια επαναλαμβάνονται και το παιδί βλέπει συχνά εφιάλτες στη διάρκεια της εβδομάδας θα πρέπει να ζητήσουμε ιατρική βοήθεια, γιατί αυτό σημαίνει έντονο πρόβλημα του παιδιού, το οποίο ξεκινά είτε από την οικογένεια, είτε από τη σχέση του με τους συνομηλίκους ή τους δασκάλους του.
Το παραμιλητό ή αλλιώς υπνολαλιά, αποτελεί μια πολύ συχνή κατάσταση που εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια του ύπνου με ασυνάρτητα λόγια, με κραυγές, με κλάματα, με γέλια ή με ασυνάρτητες φράσεις. Είναι πιο συχνό κατά τη διάρκεια πυρετού και πολύ συνηθισμένο όταν το παιδί αρχίζει να πηγαίνει στον παιδικό σταθμό ή στο σχολείο. Είναι μια κατάσταση χωρίς κανένα κίνδυνο και μπορεί να διατηρηθεί και στην ενήλικη ζωή.
