Η κοιλιοκάκη προκαλείται από δυσανεξία στη γλουτένη, μία πρωτεΐνη που περιέχεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη. Η γλουτένη προκαλεί αλλοιώσεις στο βλεννογόνο του λεπτού εντέρου προκαλώντας μεταξύ άλλων και μερική ή ολική ατροφία των λαχνών, εμποδίζοντας τη φυσιολογική πέψη και απορρόφηση του φαγητού.
Η κοιλιοκάκη είναι μια εφ’ όρου ζωής πάθηση, με μοναδική θεραπευτική αντιμετώπιση την πλήρη αποχή από τροφές που περιέχουν γλουτένη. Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ., αναγνωρίζοντας επίσημα την κοιλιοκάκη ως νόσημα, επιτρέπει τη συνταγογράφηση προϊόντων ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη και αποζημιώνει τα παρακάτω βασικά είδη:
-Αλεύρια (όλα τα αλεύρια με σήμανση χωρίς γλουτένη, ανεξαρτήτως υλικού): Αλεύρι για όλες τις χρήσεις, αλεύρι που φουσκώνει μόνο του, μίγμα για ψωμί, για γλυκά, για πίτσες, μίγμα για pancakes, corn flour κλπ.
-Ψωμί όλων των τύπων (φρέσκο, μακράς διάρκειας ή κατεψυγμένο): Ψωμί, μπαγκέτες, ψωμί τοστ, σάντουιτς, ψωμάκια για μπέργκερ, τσιαπάτα, μπριός, πολύσπορα, ολικής, για hot dog, κλπ.
-Αρτοπαρασκευές όλων των τύπων (κατεψυγμένα ή μη): Φρυγανιές, παξιμάδια, κουλούρι τύπου Θεσσαλονίκης, κρουασάν, αλμυρά μπισκότα, πρέτσελ, κριτσίνια, αραβικές πίτες, τορτίγιες, piadina, taco shells, έτοιμες συσκευασμένες βάφλες, γαλέτες, κρουτόν, φύλλα κρούστας, χωνάκια παγωτού σκέτα κλπ.
-Δημητριακά, μπάρες τύπου cornflakes, νιφάδες με καλαμπόκι-βρώμη-φαγόπυρο-κεχρί, μούσλι, γκρανόλα, δημητριακά τύπου μαξιλαράκια με σοκολάτα, δημητριακά σοκολατένιες μπάλες, δημητριακά κόκκοι ρυζιού, όλοι οι τύποι μπάρας με σήμανση χωρίς γλουτένη κλπ.
-Ζυμαρικά (όλα με σήμανση χωρίς γλουτένη ανεξαρτήτως υλικού, επιπλέον και κατεψυγμένα): Όλοι οι τύποι των ζυμαρικών. Ενδεικτικά: σπαγγέτι, πένες, βίδες, αστράκι, κριθαράκι, λαζάνια, ραβιόλια, τορτελίνια, ταλιατέλες, νούντλς, νιόκι, τραχανάς, κους κους κλπ.
-Προϊόντα ζύμης – αλμυρά και γλυκά (κατεψυγμένα ή μη): Όλες οι βάσεις πίτσας, όλα τα έτοιμα φύλλα πίτας (κατεψυγμένα ή μη), όλες οι έτοιμες κατεψυγμένες πίτσες και πίτες, όπως τυρόπιτα, σπανακόπιτα, κοτόπιτα, μπουγάτσα κλπ.
-Επιδόρπια και σνακ που περιέχουν άλευρα χωρίς γλουτένη (συσκευασμένα – ψυγείου – κατεψυγμένα): Κράκερς, μπατόν σαλέ, ρυζογκοφρέτες διαφόρων τύπων, γκοφρέτες, κέικ, πτι – φουρ, βουτήματα, μαφινς, πανετόνε, μπισκότα, cookies, σαβαγιάρ, προφιτερόλ, τζις κέικ, όλα τα γλυκά με φύλλο κρούστας, μπακλαβάς, γαλακτομπούρεκο, χαλβάς, παστέλια, παγωτά ψυγείου με χωνάκια κλπ.
-Κατεψυγμένα γεύματα (αποκλειστικά είδη που περιέχουν αλεύρι χωρίς γλουτένη για πανάρισμα): Ψαροκροκέτες, παναρισμένες κοτομπουκιές, κεφτεδάκια κλπ.
-Ειδικές εποχικές ή έκτακτες παρασκευές (όλες με πρώτη ύλη άλευρα χωρίς γλουτένη): Τσουρέκια, βασιλόπιτες, κουραμπιέδες, μελομακάρονα, τούρτες κλπ.
Η λίστα προϊόντων ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη δημιουργήθηκε μετά από κοινή διαβούλευση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. με τους συλλόγους Η Εστία της Κοιλιοκάκης, Ελληνική Εταιρεία Κοιλιοκάκης και Δράση για την Κοιλιοκάκη.
Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. αποζημιώνει τα προϊόντα ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη μέσα από το δίκτυο των συμβεβλημένων παρόχων του, φαρμακεία και εταιρείες διακίνησης/ εμπορίας Σκευασμάτων Ειδικής Διατροφής. Σε αυτή την περίπτωση η διαδικασία αποζημίωσης ορίζεται με γενικά έγγραφα του ΕΟΠΥΥ.
Κατ’ εξαίρεση, δύνανται να αποζημιώνονται οι δικαιούχοι, ενήλικες μέχρι 100 ευρώ μηνιαίως και παιδιά μέχρι 150 ευρώ μηνιαίως, εφόσον αγοράζουν τα προϊόντα ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη, από το ελεύθερο εμπόριο βάσει αποδείξεων αγοράς όπου θα περιγράφεται το προϊόν και η τιμή μονάδας του προϊόντος και θα κατατίθεται στον ΕΟΠΥΥ.
Κριτήριο για την αποζημίωση των δικαιούχων είναι η αδυναμία προμήθειας των ειδικών σκευασμάτων χωρίς γλουτένη από συμβεβλημένους παρόχους. Το παραστατικό αγοράς θα κατατίθεται στην αρμόδια Υπηρεσία του ΕΟΠΥΥ προς αποζημίωση του δικαιούχου.