Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται και φέτος στις παραλίες καθώς, όπως όλα δείχνουν, οι μωβ μέδουσες ήρθαν για να μείνουν!
Η μεγάλη έξαρση της μωβ μέδουσας (Pelagia noctiluca) στις ελληνικές θάλασσες έχει δημιουργήσει μια εύλογη ανησυχία στους πολίτες για αυτό τον λόγο είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις σωστές οδηγίες για πρώτες βοήθειες που αφορούν το συγκεκριμένο είδος μέδουσας.
Η μωβ μέδουσα είναι πελαγικό είδος και ζει σε τροπικά νερά. Εντοπίζεται σε βάθη από 0 μέχρι 1600 μέτρα. Το μέγιστο μήκος της είναι τα 10 εκατοστά σε διάμετρο και το μήκος των πλοκαμιών της μπορεί να φτάσει μέχρι 10 μέτρα. Όταν είναι νεαρή το χρώμα της είναι πορτοκαλί – καφέ και όταν ενηλικιώνεται παίρνει αυτό το έντονο πορφυρό-μωβ χρώμα. Κυρίως τρέφεται με σάλπες, διάφορα χιτωνοφόρα, πλακτονικά καρκινοειδή και αυγά ψαριών. Οι μεγαλύτεροι φυσικοί θηρευτές της μέδουσας είναι η δερματοχελώνα, η καρέτα καρέτα, ο τόνος, ο ξιφίας και το φεγγαρόψαρο.
Όπως επισημαίνει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, η πληθυσμιακή έξαρση των μωβ μεδουσών στο Αιγαίο έχει ξεκινήσει από τον Οκτώβριο του 2020 και αναμένεται να κρατήσει για περίπου 2 χρόνια ακόμα. Οι μωβ μέδουσες θεωρούνται από τα πιο επικίνδυνα είδη μεδουσών στην Μεσόγειο. Το τσίμπημα τους είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχουν. Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο – νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Υπολογίζεται ότι το 99-100% των κολυμβητών θα τσιμπηθούν όταν υπάρχουν πληθυσμιακές εξάρσεις των μωβ μεδουσών και το τσίμπημα θα δημιουργήσει φουσκάλες στο δέρμα που μπορεί να κρατήσουν από λίγες ημέρες μέχρι και 6 μήνες!
Τα συμπτώματα μετά από επαφή – κέντρισμα από την μέδουσα μπορεί να είναι:
- Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές
- Έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας που σας κέντρισε.
- Ναυτία
- Πτώση πίεσης
- Ταχυκαρδία
- Κεφαλαλγία
- Εμετός
- Διάρροια
- Σπασμός των βρόγχων
- Δύσπνοια
Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια) όπως : υπόταση, βράχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης, έμετος, είναι επιβεβλημένη η ΑΜΕΣΗ διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Τι πρέπει να κάνετε, σύμφωνα με τις συστάσεις του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας, αμέσως μετά το τσίμπημα της μωβ μέδουσας:
- Πλένετε προσεκτικά με θαλασσινό νερό, χωρίς να τρίβετε την περιοχή του τσιμπήματος.
- Αν είναι διαθέσιμο, εφαρμόστε ένα μίγμα θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας (σε αναλογία 1:1) για δύο λεπτά, ώστε να σταματήσει οποιαδήποτε επιπλέον έκκριση δηλητηρίου από πιθανά υπολείμματα κυττάρων πλοκαμιών που έχουν μείνει στο δέρμα.
- Χρησιμοποιείστε μια πλαστική τραπεζική κάρτα ή κάτι παρόμοιο (και όχι τα χέρια σας) για να αφαιρέσετε το μείγμα της μαγειρικής σόδας καθώς και οποιαδήποτε τυχόν υπολείμματα από το δέρμα σας.
- Εφαρμόστε πάγο πάνω στο τσίμπημα για 5-15 λεπτά. Ο πάγος ή ακόμη και κάποιο παγωμένο αναψυκτικό, θα πρέπει να είναι μέσα σε σακούλα ή κάποιο άλλο περίβλημα, όπως ένα ύφασμα ή μπλουζάκι.
- Ελέγξτε αν υποχώρησε ο πόνος, κι αν είναι ανάγκη ξαναβάλτε πάγο για άλλα 5-15 λεπτά. Αν ο πόνος επιμένει, συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή φαρμακοποιό για να σας συνταγογραφήσει παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδεις κρέμες.
- Μην τυλίγετε το σημείο τσιμπήματος σφιχτά με επιδέσμους.
- Μην χρησιμοποιείτε ξύδι, γλυκό νερό, οινόπνευμα και αμμωνία αφού όχι μόνο ΔΕΝ βοηθάνε στο συγκεκριμένο είδος μέδουσας αλλά αντίθετα επιδεινώνουν την κατάσταση και τον πόνο.
- Εάν σας τσιμπήσει κάποιο άλλο είδος μέδουσας, συστήνεται η χρήση ξυδιού που εφαρμόζεται για μια σύντομη περίοδο, ώστε να αποτρέψει την απελευθέρωση περαιτέρω δηλητηρίου κάτω από το δέρμα.
Εάν βρεθείτε σε μια παραλία όπου υπάρχουν μωβ μέδουσες, αυτό δεν σημαίνει ότι καταστράφηκαν οι διακοπές σας! Σύμφωνα με τις οδηγίες που έχει δώσει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, αυτό που απαιτείται είναι η τήρηση ορισμένων βασικών κανόνων προφύλαξης:
- Οι πολίτες καλούνται να κοιτάζουν τον καιρό και τους ανέμους πριν πάνε σε κάποια παραλία. Χρειάζεται να έχει αντίθετους ανέμους από τον προσανατολισμό της παραλίας. Μια καλή ιστοσελίδα είναι το windy.com (υπάρχει και αντίστοιχη εφαρμογή για κινητά και tablets)
- Μην μεταφέρετε το πρόβλημα στην στεριά, οι νηματοκύστες των μεδουσών μπορούν να τσιμπήσουν κάποιον ακόμα και αν τις πατήσουν αν είναι μισο-θαμμένες στην άμμο.
- Αν σε μια παραλία έχει πλαγκτόν, τότε συνιστάται να αποφεύγουν οι πολίτες να κολυμπάνε.
- Αν υπάρχει έντονο πρόβλημα με τις μωβ μέδουσες σε μια παραλία τότε συνιστάται οι πολίτες να μην κολυμπάνε.
Πηγή: Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας
Για περισσότερες πληροφορίες για την μωβ μέδουσα μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας: biodiversitygr.org
