Κάθε χρόνο, η τελευταία Τετάρτη του Απριλίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης κατά του Θορύβου. Πρόκειται για μία παγκόσμια εκστρατεία με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα αποφυγής άσκοπης παραγωγής θορύβου, αλλά και λήψης προστατευτικών μέτρων για την αντιμετώπισή του.
Όπως έχουν δείξει μελέτες, η μακροχρόνια και διαρκής έκθεση σε επιβλαβείς θορύβους έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία, τόσο άμεσες όσο και μακροπρόθεσμες.
Για τις συνέπειες του θορύβου στην ψυχική υγεία, μας μιλά η Αντιγόνη Γινοπούλου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος.
Το ότι ακούμε καλά, ότι το αυτί μας λειτουργεί σωστά ως όργανο ακοής δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είμαστε καλοί ακροατές, ούτε ότι αντιλαμβανόμαστε σωστά τα «μηνύματα» που δεχόμαστε από το περιβάλλον μας. Το αυτί μας πρέπει να μπορεί να επιλέγει, να επεξεργάζεται και να οργανώνει ιεραρχικά τους ήχους που φτάνουν σε αυτό. Όταν οι διαδικασίες αυτές δεν γίνονται σωστά, τότε ξεκινάνε προβλήματα όπως παρανόηση ή διαστρέβλωση της ακουστικής πληροφορίας, δυσκολίες επικοινωνίας και προσαρμογής, συναισθηματική ενόχληση.
Το 20% του πληθυσμού της Ευρώπης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, εκτίθεται μακροχρόνια σε επίπεδα θορύβου τα οποία είναι επιβλαβή για την ψυχική υγεία. Επιπλέον, ο θόρυβος αποτελεί την δεύτερη μεγαλύτερη περιβαλλοντική αιτία προβλημάτων υγείας μετά την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Ο θόρυβος αποτελεί μέρος της καθημερινότητας ειδικά για τους ανθρώπους που ζουν και εργάζονται στα μεγάλα αστικά κέντρα. Έχει γίνει τόσο πολύ μέρος της καθημερινότητας μας με αποτέλεσμα να μην αντιλαμβανόμαστε τις περισσότερες φορές τις έντονες αλλαγές του θορύβου. Ο έντονος ήχος δεν έχει επίπτωση μόνο στην ακοή μας αλλά και στην ψυχική μας υγεία.
Στις μεγαλουπόλεις ο θόρυβος αποτελεί έναν σημαντικό περιβαλλοντικό παράγοντα που υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής. Πηγές θορύβου στα μεγάλα αστικά κέντρα είναι κατά κύριο λόγο τα μέσα μαζικής μεταφοράς, οι κεραίες, οι εμπορικές δραστηριότητες, τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, οι βιομηχανίες – βιοτεχνίες, τα μηχανήματα, τα αυτοκίνητα – δίκυκλα, οι οικιακές συσκευές όπως, κλιματιστικά , ψυγεία, πλυντήρια. Διαπιστώνουμε τελικά ότι, αρκετοί παράγοντες που διευκολύνουν την καθημερινότητα μας, αποτελούν συγχρόνως σημαντικές πηγές θορύβου.
Ο θόρυβος προκαλεί δυσκολία στην εργασία, στο διάβασμα, στον ύπνο, δυσκολία στην επικοινωνία και σε ακραίες περιπτώσεις φτάνει μέχρι και στην απώλεια της ακοής. Οι αρνητικές επιπτώσεις στον άνθρωπο αυξάνονται ανάλογα με την διάρκεια και την ένταση του θορύβου.
Η διαρκής και μακροχρόνια έκθεση σε θόρυβο επιδρά αρνητικά στην ψυχική υγεία καθώς:
-Συμβάλλει στην ενεργοποίηση των μηχανισμών του στρες στον ανθρώπινο οργανισμό. Όσο περισσότερο παραμένει κάποιος εκτεθειμένος στο θόρυβο τόσο περισσότερο αυξάνεται και η νευρικότητα του.
-Η αύξηση του άγχους λόγω του θορύβου συμβάλλει στην αύξηση των ανθρώπων που υποφέρουν με κρίσεις πανικού, καταθλίψεις, φοβίες.
-Ο θόρυβος προκαλεί άγχος, επιδρά στην ικανότητα συγκέντρωσης και αντίληψης, καθώς και στην διατήρηση κινήτρου.
-Η έκθεση σε θόρυβο κατά την διάρκεια του ύπνου έχει αρνητικό αντίκτυπο στην σωματική και πνευματική ανάπαυση του ατόμου.
-Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην έκθεση των παιδιών στους θορύβους καθώς η σταθερή και μακροχρόνια έκθεσή τους σε επιβλαβείς θορύβους έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία.
-Στον εργασιακό χώρο, ο αυξημένος θόρυβος δημιουργεί εργασιακό άγχος και μειώνει την εργασιακή απόδοση.
Σύμφωνα με έρευνες, έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες είναι περισσότερο ευαίσθητες στον θόρυβο λόγω της ύπαρξης υψηλού επιπέδου οιστρογόνων με αποτέλεσμα να εκνευρίζονται πιο εύκολα από τους άντρες. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι όσο υψηλότερο είναι το μορφωτικό επίπεδο ενός ανθρώπου τόσο περισσότερο εκνευρίζεται λόγω του θορύβου επειδή δεν μπορεί να συγκεντρωθεί στην εργασία του, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ποιότητα της εργασίας του.
Σύμφωνα με τον Γάλλο ιατρό ΩΡΛ Δρ. Alfred Tomatis, σημαντική είναι και η ποιότητα της ακρόασης στην καθημερινότητα μας, δηλαδή το κατά πόσο καταλαβαίνουμε σωστά τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τους άλλους ώστε να έχουμε καλή επικοινωνία. Το αυτί αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη σωστή βιολογική, νοητική και ψυχολογική ανάπτυξη καθώς συντονίζει τις κινήσεις του σώματος, ελέγχει την ισορροπία, τον μυϊκό τόνο, το λόγο, τη φωνή μας άρα την επικοινωνία με τους γύρω μας.
