Γράφει ο Ελευθέριος Μουτσάνας, Παιδίατρος
Ο βήχας είναι ένα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στην παιδική ηλικία, αποτελεί μια από τις πρώτες αιτίες επίσκεψης στα παιδιατρικά ιατρεία και μερικές φορές προκαλεί έντονη ανησυχία στους γονείς.
Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί ο «βήχας εκ συνηθείας», ο οποίος κατατάσσεται στην κατηγορία του πολύπλοκου φωνητικού τικ και τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει αυξητική τάση. «Βήχας εκ συνηθείας» ονομάζεται ο χρόνιος ξηρός, εκρηκτικός και επίμονος βήχας, ο οποίος εμφανίζεται χωρίς τη θέληση του παιδιού και δεν οφείλεται σε οργανικά αίτια. Παλαιότερα ήταν γνωστός και με άλλες ονομασίες, όπως «ψυχογενής» ή «προκλητός» βήχας.
Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι εμφανίζεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της ημέρας και εξαφανίζεται κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ο βήχας μπορεί να αναπαραχθεί από το παιδί, αν του το ζητήσουμε, υποχωρεί όταν ασχολείται με πράγματα που το ευχαριστούν (π.χ. άσκηση, παιχνίδι) και επιτείνεται όταν δίνουμε σημασία στο παιδί. Εμφανίζεται στη σχολική ηλικία με την ίδια συχνότητα σε αγόρια και κορίτσια. Αρχική αφορμή μπορεί να αποτελέσει μια ήπια ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια και το παιδί δεν φαίνεται να πάσχει.
Χαρακτηριστικό στοιχείο στη διάγνωση είναι η αποτυχία κάθε θεραπευτικής παρέμβασης με εισπνεόμενα φάρμακα (αυτά τα οποία χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του βρογχικού άσθματος) ή με αντιβηχικά. Εμφανίζεται σε παιδιά έξυπνα με ελεύθερο οικογενειακό ιστορικό και συχνότερα σε παιδιά με αγχώδη προσωπικότητα.
Η αντιμετώπισή του είναι πιο εύκολη, όταν εντοπιστούν οι αιτίες που προκαλούν στρες στο παιδί (μαθησιακές δυσκολίες, bullying, ενδοοικογενειακή βία, οικονομικές δυσκολίες στην οικογένεια, διαζύγιο, απώλεια αγαπημένου προσώπου, κλπ.).
Αν και τις περισσότερες φορές, λοιπόν, ο βήχας δεν είναι ανησυχητικός, είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε πότε πρέπει να επισκεφτούμε γρήγορα το γιατρό. Ανάμεσα στα στοιχεία που πρέπει να θέτουν άμεσα τους γονείς σε συναγερμό για ιατρική βοήθεια είναι:
- η εμφάνιση βήχα σε ηλικία μικρότερη των 3 μηνών,
- ο βήχας με συνοδά συμπτώματα που σημαίνουν σπουδαίο πρόβλημα (υψηλός πυρετός, γρήγορη ή θορυβώδης αναπνοή, δυσκολία στην αναπνοή καθώς το λακκάκι στο λαιμό και το δέρμα κάτω από τις πλευρές πηγαίνουν προς τα μέσα, έντονη ανησυχία ή σημεία έντονης κόπωσης, επεισόδια άπνοιας με σταμάτημα της αναπνοής για >15 δευτερόλεπτα, μελάνιασμα προσώπου, έντονα βραχνή φωνή ή κλάμα, δυσκολία στη σίτιση ή εμετός, αίσθημα βάρους ή πόνου στο στήθος, αιμόπτυση),
- ιστορικό εισρόφησης ξένου σώματος
- ο επίμονος βήχας που διαρκεί πάνω από 3 εβδομάδες
