Το «Υιοθέτησε μια παραλία» είναι ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα πανελλαδικής εμβέλειας του WWF Ελλάς, στο οποίο οι πολίτες καλούνται να «υιοθετήσουν» παραλίες ή περιοχές του παράκτιου χώρου, για τη συλλογή ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων για την παράκτια πλαστική ρύπανση, με απώτερο στόχο την καταπολέμησή της. Είναι ένα πρόγραμμα citizen science (Επιστήμης των πολιτών), αφού η υλοποίησή του στηρίζεται στην πολύτιμη βοήθεια των πολιτών.
Το «Υιοθέτησε μια παραλία» δεν αποτελεί ένα απλό πρόγραμμα μεμονωμένων καθαρισμών παραλίας, αλλά ένα πρόγραμμα παρακολούθησης της παράκτιας ρύπανσης, σύμφωνα με έγκριτα επιστημονικά πρωτόκολλα και παράλληλη καταγραφή δεδομένων, ενώ συμβάλλει παράλληλα και στην ευαισθητοποίηση των πολιτών αναφορικά με το πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, κάθε ομάδα υιοθετεί μία συγκεκριμένη παραλία και εκπαιδεύεται από στελέχη του WWF στη διαδικασία παρακολούθησης και ολοκληρωμένης καταγραφής των απορριμμάτων. Η δράση επαναλαμβάνεται περιοδικά δύο με τέσσερις φορές τον χρόνο για τη δημιουργία χρονοσειρών και τα δεδομένα από τις καταγραφές καταχωρούνται στην ιστοσελίδα του προγράμματος ώστε να είναι δημόσια διαθέσιμα και προσβάσιμα σε όλους.
Μέχρι στιγμής στην Ελλάδα, περισσότερες από 135 εθελοντικές ομάδες (σχολεία, προσκοπικά συστήματα, συλλογικότητες, κα) έχουν «υιοθετήσει» συνολικά 149 παραλίες σε όλη τη χώρα, καταγράφοντας περισσότερα από 185.800 απορρίμματα. Χάρη στη μεγάλη ανταπόκριση των πολιτών και την ενεργή συμμετοχή κυρίως της νέας γενιάς στο πρόγραμμα, η δημιουργία της πρώτης πανελλαδικής πλατφόρμας καταγραφής της παράκτιας ρύπανσης στη χώρα μας είναι γεγονός.
Σύμφωνα με την πρώτη πανελλαδική πλατφόρμα καταγραφής της παράκτιας ρύπανσης, τα συχνότερα είδη απορριμμάτων στις παραλίες είναι:
-Τα αποτσίγαρα, με ποσοστό 23,9%.
-Τα μικρά κομμάτια πλαστικών από 2,5 έως 50 cm (όχι φελιζόλ), με ποσοστό 10%.
-Τα καλαμάκια, με ποσοστό 7,1%.
-Τα πλαστικά καπάκια ποτών- νερού, με ποσοστό 6,7%.
-Τα μικρά κομμάτια φελιζόλ (2,5- 50cm), με ποσοστό 4,6%.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι καταγραφές δείχνουν πάντα ένα περιορισμένο μέρος της συνολικής εικόνας του προβλήματος. Ο όγκος των απορριμμάτων σε μια παραλία αυξομειώνεται συνεχώς ανάλογα με την επισκεψιμότητα ή τον εκβρασμό απορριμμάτων στις ακτές. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντική η ανάπτυξη χρονοσειρών που θα επιτρέψει την αναγνώριση των τάσεων σε σχέση με τα «στιγμιότυπα» των απλών καθαρισμών.
Μεσογειακές χώρες ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν την παράκτια ρύπανση
Μετά την επιτυχημένη υλοποίηση του προγράμματος του WWF Ελλάς “Υιοθέτησε μια παραλία” τα τελευταία δύο χρόνια στη χώρα μας, τα εθνικά γραφεία του WWF σε Ελλάδα, Τουρκία και Τυνησία ενώνουν τις δυνάμεις τους έχοντας έναν κοινό στόχο: τη συλλογή για πρώτη φορά, ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων για την παράκτια πλαστική ρύπανση σε ένα τμήμα της Μεσογείου, με απώτερο σκοπό την καταπολέμησή της.
Με έμφαση στις τρεις αυτές χώρες εστίασης στις τρεις ηπείρους που περιβάλλουν τη Μεσόγειο (Τουρκία, Τυνησία και Ελλάδα), η επέκταση αυτή αποσκοπεί στην ανάπτυξη μιας παν- μεσογειακής πλατφόρμας παρακολούθησης της παράκτιας ρύπανσης στη συγκεκριμένη περιοχή.
Γιατί, όμως είναι τόσο σημαντικό να συγκεντρωθούν στοιχεία για τη Μεσόγειο;
Η Μεσόγειος φιλοξενεί 150 εκατομμύρια ανθρώπους και υποδέχεται περισσότερους από 400 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Όπως αποδεικνύεται από τα επίπεδα ρύπανσης των ακτών της όμως, η Μεσόγειος θάλασσα είναι μια περιοχή ιδιαίτερα επιβαρυμένη με πλαστική ρύπανση. Σύμφωνα μάλιστα με παλαιότερη έκθεση του WWF, υπολογίζεται πως κάθε χρόνο 570.000 τόνοι πλαστικού καταλήγουν στα νερά της Μεσογείου (είναι δηλαδή, σαν να ρίχνουμε στη θάλασσα 33.800 πλαστικά μπουκάλια το λεπτό)!
Υπό αυτές τις συνθήκες, υπάρχει η άμεση ανάγκη συστηματικής καταγραφής της παράκτιας ρύπανσης από πλαστικά, προκειμένου να γίνει σαφές το μέγεθος του προβλήματος, αλλά και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισής του. Πολλές μεσογειακές χώρες της Ε.Ε. δυσκολεύονται να εφαρμόσουν επαρκή προγράμματα παρακολούθησης της ρύπανσης στις ακτές, ενώ σε χώρες εκτός Ε.Ε. η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη. Χωρίς επαρκή επιστημονικά δεδομένα για τα θαλάσσια απορρίμματα, οι αρμόδιες αρχές αφενός δεν μπορούν να προσδιορίσουν τους παράγοντες που ευθύνονται για τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης από πλαστικά και αφετέρου δεν μπορούν να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα πολιτικής.
Το πρόγραμμα «Υιοθέτησε μια παραλία» συνεχίζεται στην Ελλάδα και όποιος επιθυμεί να δηλώσει συμμετοχή, μπορεί να μελετήσει τις οδηγίες του προγράμματος και στη συνέχεια να στείλει e-mail στο:adoptabeach@wwf.gr.
Σημειώνεται πως το πρόγραμμα υλοποιείται με την υποστήριξη του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών και η διαδικασία της καταγραφής των θαλάσσιων απορριμμάτων διεξάγεται βάσει του κοινώς αποδεκτού πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Ομάδας για την παρακολούθηση της παράκτιας ρύπανσης από απορρίμματα.
