Ο καρκίνος του μαστού είναι ο καρκίνος που σχηματίζεται στα κύτταρα του μαστού.
Μετά τον καρκίνο του δέρματος, ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο κοινός καρκίνος που διαγιγνώσκεται σε γυναίκες, ενώ μπορεί να εμφανιστεί ?πιο σπάνια- και σε άνδρες.
Τα ποσοστά επιβίωσης από καρκίνου του μαστού έχουν αυξηθεί, κυρίως λόγω παραγόντων όπως η γρήγορη ανίχνευση, η νέα εξατομικευμένη προσέγγιση στη θεραπεία, αλλά και η καλύτερη κατανόηση της νόσου.
Συμπτώματα
Συμπτώματα του καρκίνου του μαστού είναι:
- Μάζα στο στήθος ή πύκνωση που μοιάζει να διαφέρει από τον περιβάλλοντα ιστό
- Αλλαγή στο μέγεθος, το σχήμα ή την εμφάνιση του μαστού
- Αλλαγές στο δέρμα πάνω από το στήθος, όπως κάποιο φούσκωμα
- Ανεστραμμένη θηλή
- Ξεφλούδισμα ή απολέπιση της χρωματισμένης περιοχής του δέρματος που περιβάλλει τη θηλή ή το δέρμα του μαστού
- Ερυθρότητα ή κοίλωμα του δέρματος πάνω από το στήθος σας, όπως είναι ο φλοιός ενός πορτοκαλιού
Πότε να δείτε γιατρό
Εάν εντοπίσετε κάποια μάζα ή αλλαγή στο στήθος σας -ακόμα κι αν μια πρόσφατη μαστογραφία σας ήταν φυσιολογική- κλείστε ραντεβού με τον γιατρό σας για άμεση εξέταση.
Αιτίες
Ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται όταν κάποια κύτταρα του μαστού αρχίζουν να αναπτύσσονται μη φυσιολογικά. Αυτά τα κύτταρα διαιρούνται πιο γρήγορα από ότι τα υγιή κύτταρα και συνεχίζουν να συσσωρεύονται, σχηματίζοντας μια μάζα. Τα κύτταρα αυτά μπορεί να εξαπλωθούν (μετάσταση) μέσω του μαστού σας στους λεμφαδένες ή σε άλλα μέρη του σώματός σας.
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει ορμονικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, ενώ σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει και ο τρόπος ζωής σας. Ωστόσο, δεν είναι σαφές γιατί μερικοί άνθρωποι που δε φαίνεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο αναπτύσσουν καρκίνο, ενώ άλλοι με μεγαλύτερες πιθανότητες δεν εμφανίζουν ποτέ.
Κληρονομικός καρκίνος του μαστού
Οι γιατροί εκτιμούν ότι περίπου 5 έως 10 τοις εκατό των καρκίνων του μαστού συνδέονται με γονιδιακές μεταλλάξεις που περνούν από γενιά σε γενιά.
Ένας αριθμός κληρονομικών μεταλλαγμένων γονιδίων που μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα καρκίνου του μαστού είναι το γονίδιο καρκίνου του μαστού 1 (BRCA1) και το γονίδιο καρκίνου του μαστού 2 (BRCA2), τα οποία αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών.
Εάν έχετε ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή άλλων καρκίνων, ο γιατρός σας ενδεχομένως να συστήσει μια εξέταση αίματος για να εντοπίσει συγκεκριμένες μεταλλάξεις στο BRCA ή σε άλλα κληρονομικά γονίδια.
Εξετάστε το ενδεχόμενο να ζητήσετε την παραπομπή του γιατρού σας σε έναν γενετικό σύμβουλο, ο οποίος μπορεί να ελέγξει το οικογενειακό σας ιστορικό υγείας και να συζητήσει τα οφέλη και του κινδύνους των γενετικών εξετάσεων.
Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού είναι:
- Φύλο. Οι γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού συγκριτικά με τους άνδρες.
- Ηλικία. Ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού αυξάνεται καθώς μεγαλώνετε.
- Προσωπικό ιστορικό νοσημάτων μαστού. Εάν είχατε βιοψία μαστού που βρήκε λοβιακό καρκίνωμα In Situ (LCIS) ή άτυπη υπερπλασία του μαστού, έχετε αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
- Προσωπικό ιστορικό καρκίνου του μαστού. Εάν είχατε καρκίνο του μαστού σε ένα στήθος, έχετε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και στο άλλο σας στήθος.
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού. Εάν η μητέρα, η αδελφή ή η κόρη σας διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού, ιδιαίτερα σε νεαρή ηλικία, ο κίνδυνος για τη νόσο αυξάνεται. Ωστόσο, η πλειονότητα των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου.
- Κληρονομικά γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου. Ορισμένες γονιδιακές μεταλλάξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού μπορούν να μεταδοθούν από γονείς σε παιδιά. Οι πιο γνωστές γονιδιακές μεταλλάξεις είναι οι BRCA1 και BRCA2.
- Έκθεση σε ακτινοβολία. Εάν λάβατε ακτινοθεραπεία στο στήθος σας ως παιδί ή νεαρή ενήλικας, αυξάνεται ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού.
- Παχυσαρκία. Το αυξημένο βάρος αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
- Πρώτη περίοδος σε μικρή ηλικία. Η έναρξη της περιόδου σας πριν από την ηλικία των 12 αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
- Εμμηνόπαυση σε μεγαλύτερη ηλικία. Εάν ξεκινήσατε την εμμηνόπαυση σε μεγαλύτερη ηλικία, είναι πιο πιθανό να εμφανίσετε καρκίνου του μαστού.
- Πρώτη γέννα σε μεγαλύτερη ηλικία. Οι γυναίκες που γεννούν το πρώτο τους παιδί μετά την ηλικία των 30 ετών ενδέχεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
- Δεν ήσασταν ποτέ έγκυος. Οι γυναίκες που δεν ήταν ποτέ έγκυες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν τη νόσο από τις γυναίκες που είχαν μία ή περισσότερες εγκυμοσύνες.
- Θεραπεία μετεμμηνοπαυσιακής ορμόνης. Οι γυναίκες που λαμβάνουν φάρμακα ορμονικής θεραπείας για τη βελτίωση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, ενώ ο κίνδυνος μειώνεται όταν σταματούν να παίρνουν τα φάρμακα αυτά.
- Κατανάλωση αλκοόλ.
Πρόληψη
Μείωση κινδύνου καρκίνου του μαστού για γυναίκες με μέσο κίνδυνο
Κάνοντας αλλαγές στην καθημερινή σας ζωή όπως:
- Ρωτήστε τον γιατρό σας σχετικά με τον έλεγχο του καρκίνου του μαστού. Συζητήστε πότε να ξεκινήσετε εξετάσεις για τον έλεγχο του καρκίνου του μαστού, όπως κλινικές εξετάσεις μαστού και μαστογραφίες.
- Εξοικειωθείτε με το στήθος σας μέσω αυτοεξέτασης του μαστού για την καλύτερη δυνατή επίγνωση των χαρακτηριστικών του. Εάν υπάρχει νέα αλλαγή, εξογκώματα ή άλλα ασυνήθιστα σημάδια στο στήθος σας, επικοινωνήστε αμέσως με τον γιατρό σας. «Μαθαίνοντας» το στήθος, δεν αποτρέπετε τη νόσο, αλλά μπορείτε να κατανοήσετε φυσιολογικές και μη αλλαγές, αλλά και να εντοπίσετε τυχόν ασυνήθιστα συμπτώματα.
- Καταναλώστε αλκοόλ με μέτρο, αν όχι καθόλου. Περιορίστε την ποσότητα αλκοόλ που πίνετε τουλάχιστον στο ένα ποτό την ημέρα.
- Ασκηθείτε τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Στόχος σας θα μπορούσαν να είναι τουλάχιστον 30 λεπτά άσκησης τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
- Περιορίστε τη μετεμμηνοπαυσιακή ορμονική θεραπεία. Συζητήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τα οφέλη και τους κινδύνους της ορμονικής θεραπείας. Ορισμένες γυναίκες εμφανίζουν ενοχλητικά συμπτώματα κατά την εμμηνόπαυση και παρά τον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, επιλέγουν την ορμονική θεραπεία για την ανακούφιση τέτοιων συμπτωμάτων. Στην περίπτωση αυτή, μπορείτε να χρησιμοποιήστε τη χαμηλότερη δυνατή δόση ορμονικής θεραπείας για μικρό χρονικό διάστημα.
- Διατηρήστε ένα υγιές βάρος. Αν το βάρος σας είναι αυξημένο, μειώστε τον αριθμό των θερμίδων που τρώτε κάθε μέρα και αυξήστε την καθημερινή σας άσκηση.
- Επιλέξτε μια υγιεινή διατροφή. Η μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς, φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια κ.α. Επιλέξτε υγιή λίπη, όπως το ελαιόλαδο αντί για το βούτυρο και τα ψάρια αντί για το κόκκινο κρέας.
Μείωση του κινδύνου καρκίνου του μαστού για γυναίκες με υψηλό κίνδυνο
Εάν ο γιατρός σας έχει διαπιστώσει πως σύμφωνα με το οικογενειακό σας ιστορικό υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης της νόσου μπορεί να εξετάσετε τα εξής ενδεχόμενα:
- Προληπτικά φάρμακα. Αυτά τα φάρμακα ενέχουν κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών, επομένως προτείνονται μόνο για γυναίκες που έχουν πολύ υψηλό κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Συζητήστε τα οφέλη και τους κινδύνους με τον γιατρό σας.
- Προληπτική χειρουργική επέμβαση. Οι γυναίκες με πολύ υψηλό κίνδυνο καρκίνου του μαστού μπορούν να επιλέξουν τα υγιή στήθη να αφαιρεθούν χειρουργικά (προληπτική μαστεκτομή). Μπορούν επίσης να προχωρήσουν σε αφαίρεση των υγιών ωοθηκών τους, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού και καρκίνου των ωοθηκών.
