Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα όρια είναι απαραίτητα για την ομαλή ψυχοσυναισθηματική και νοητική ανάπτυξη ενός παιδιού. Χρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή στη θέσπιση ορίω, διότι αν δεν γίνει με το σωστό τρόπο, τότε όχι μόνο δεν θα επέλθει το επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά θα υπάρξουν και αρνητικές επιπτώσεις τόσο στα ίδια τα παιδιά όσο και στην υπόλοιπη οικογένεια.
Πως μπορούμε επομένως να θέσουμε όρια στο παιδί αποτελεσματικά και με θετικό τρόπο; Μας απαντά η Αντιγόνη Γινοπούλου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος.
Το παιδί από πολύ νωρίς χρειάζεται τα όρια και τους κανόνες γιατί το βοηθούν να καταλάβει τι είναι επιτρεπτό και τι όχι, και επιπλέον του παρέχουν ένα αίσθημα ασφάλειας και όχι ταπείνωσης. Μεγαλώνοντας θα αναπτύξει αισθήματα υπευθυνότητας και σεβασμού προς τους άλλους ανθρώπους.
Πώς να αποφύγω τις παγίδες;
- Όταν είσαι ο «γονιός φίλος» είναι σαν να θεωρείς το παιδί σου ένα συνομήλικο φίλο, δηλαδή έναν άνθρωπο ολοκληρωμένο χωρίς να λαμβάνεις υπόψη σου ότι δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα. Το παιδί χρειάζεται έναν γονέα αποφασιστικό, που παραμένει πάντα στη θέση του γονέα και στον οποίο μπορεί να βασιστεί.
- Το «όχι» ουσιαστικά καθησυχάζει το παιδί όταν συνοδεύεται από την ανάλογη εξήγηση. Όταν δεν υποχωρείς μπροστά στο παιδικό θυμό του προσφέρεις ένα σημαντικό σημείο αναφοράς. Αντίθετα ένα παιδί που νιώθει ότι με τα ουρλιαχτά του πετυχαίνει το στόχο του τελικά νιώθει άγχος και απογοήτευση λόγω της απουσίας των ορίων.
Τι όρια να βάλω;
- Η οριοθέτηση είναι ανάλογη με την ηλικία του παιδιού. Από την ηλικία των 4-5 ετών το παιδί αρχίζει να αντιλαμβάνεται ξεκάθαρα την έννοια του ορίου και τις συνέπειες που ακολουθούν την παραβίαση του.
- Τα όρια πρέπει να εξηγούνται πάντα με σαφήνεια. Συζητάω με το παιδί τα όρια, τους λόγους που επιβάλλονται και τις συνέπειες τους. Θα έχω σιγουρευτεί ότι το παιδί κατάλαβε τι ζητάω και για ποιο λόγο.
- Είμαι συνεπής και τηρώ τα όρια και τις συνέπειες με σταθερότητα. Αν δεν μπορώ να τηρήσω μια τιμωρία είναι καλύτερα να μην την επιβάλλω .
- Όταν το παιδί παραβιάζει τα όρια διατηρώ τον έλεγχο και την ψυχραιμία μου. Μιλώ στο παιδί με σταθερό και σίγουρο τόνο φωνής χωρίς όμως να διαπραγματεύομαι. Εκείνη τη στιγμή πρέπει να καταλάβει ότι έκανε κάτι λάθος και θα υπάρξουν συνέπειες.
Στα πλαίσια της σχέσης μου με το παιδί πρέπει να υπάρχει ουσιαστική επικοινωνία ώστε να αναπτυχθεί μια δυνατή σχέση η οποία δεν θα βασίζεται στο φόβο της τιμωρίας αλλά στην αγάπη και στο σεβασμό γιατί ας μην ξεχνάμε ότι οι γονείς αποτελούν πρότυπα για τα παιδιά τους.
