Ποιοι είναι οι κίνδυνοι υγείας που απειλούν τους ταξιδιώτες και ποια μέτρα πρόληψης είναι αναγκαίο να τηρηθούν.
Νέα στοιχεία για τις επιδημίες ανά τον κόσμο έδωσε στη δημοσιότητα ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), καθώς και τα αναγκαία μέτρα πρόληψης που πρέπει να λάβουν όσοι πρόκειται να ταξιδέψουν στο άμεσο διάστημα στο εξωτερικό.
Δάγκειος πυρετός
Από τις αρχές Ιανουάριου του 2024, περισσότερα από 5 εκατομμύρια κρούσματα δάγκειου πυρετού και περισσότεροι από 2000 σχετιζόμενοι θάνατοι αναφέρθηκαν σε 69 χώρες παγκοσμίως.
Η Βραζιλία έχει αναφέρει πάνω από 4 εκατομμύρια κρούσματα το 2024. Επίσης στη Βραζιλία συνεχίζεται ο εμβολιασμός κατά του Δάγκειου πυρετού.
Τα περισσότερα κρούσματα αναφέρθηκαν στην περιοχή PAHO του ΠΟΥ (Βόρειος/Νότιος/ Λατινική Αμερική, ΗΠΑ, Καναδάς, Καραϊβική).
Στην Αφρική έχουν αναφερθεί 5.427 κρούσματα (2.686 επιβεβαιωμένα και 2.741 ύποπτα), από το Μαυρίκιο (2. 433 κρούσματα και 2 θάνατοι), την Αιθιοπία (1.621 κρούσματα και 2 θάνατοι), το Μάλι (1 349 κρούσματα), τη Σενεγάλη (25 κρούσματα) και το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε (9 κρούσματα).
Πυρετός Chikungunya (CHIKVD)
Το 2024 έως τις 31 Μαρτίου , έχουν αναφερθεί πάνω από 160.000 κρούσματα CHIKVD και περισσότεροι από 50 σχετιζόμενοι θάνατοι σε παγκόσμιο επίπεδο. Συνολικά δεκαεφτά χώρες ανέφεραν κρούσματα CHIKVD από την Αμερική (11), την Ασία (5) και την Αφρική(1). Οι χώρες που αναφέρουν τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων είναι η Βραζιλία (161.794), η Παραγουάη(5.105), η Αργεντινή(272) και η Βολιβία(182).
Εκτός της Αμερικής, κρούσματα CHIKVD έχουν αναφερθεί στην Ασία από το Ανατολικό Τιμόρ (195), την Ταϊλάνδη(182),το Πακιστάν (36), τη Μαλαισία (13).
Δεν έχουν αναφερθεί αυτόχθονα κρούσματα της νόσου του ιού Chikungunya στην Ευρώπη μέχρι σήμερα.
Το έτος 2023, αναφέρθηκαν περίπου 500.000 κρούσματα πυρετού Chikungunya και περισσότεροι από 400 σχετιζόμενοι θάνατοι παγκοσμίως.
Οδηγίες
Ο Δάγκειος πυρετός και ο πυρετός Chikungunya μεταδίδονται μέσω τσιμπήματος μολυσμένου κουνουπιού και συνεπώς συνιστάται η τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία από τα έντομα:
χρήση εγκεκριμένων εντομοαπωθητικών στο δέρμα και πάνω από ρούχα
ένδυση με μακριά ρούχα, ψηλές κάλτσες και κλειστά παπούτσια
προστασία του περιβάλλοντα χώρου με σήτες και κουνουπιέρες και ψεκασμός ανεμιστήρων και κλιματιστικών
Δεν υπάρχει εμβόλιο για προφύλαξη και συνεπώς, οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από ενδημικές περιοχές, συνιστάται να εφαρμόζουν τα παραπάνω προληπτικά μέτρα προστασίας από τα έντομα για 3 εβδομάδες μετά την επιστροφή τους. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δεν υπάρχει κανένας περιορισμός σε ότι αφορά στο εμπόριο και στις διεθνείς μετακινήσεις.
Πηγές:
Ιλαρά
-Ευρωπαϊκή Ένωση
Από 10 Απριλίου 2024 έως 15 Μαΐου 2024 νέα κρούσματα αναφέρθηκαν σε 16 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ:
-Ρουμανία (νέα: 3.482, σύνολο 2024: 14.879)
-Αυστρία (νέα:15, σύνολο 2024 :419)
-Γερμανία (νέα:113, σύνολο 2024: 274)
-Πολωνία (νέα: 88, σύνολο 2024: 128)
-Γαλλία (νέα: 17, σύνολο 2024: 86)
-Ολλανδία (νέα: 23, σύνολο 2024: 74)
-Ισπανία (νέο: 1, σύνολο 2024: 36),
-Τσεχία (νέα: 13, σύνολο 2024: 27)
-Πορτογαλία (νέα: 9, σύνολο 2024: 27)
-Ιρλανδία (νέα: 13, σύνολο 2024: 26)
-Λιθουανία (νέα :2, σύνολο 2024:22)
-Ουγγαρία (νέα: 3, σύνολο 2024: 15)
-Δανία (νέα: 3, σύνολο 2024: 14)
-Σουηδία (νέα: 4, σύνολο 2024: 13)
-Νορβηγία (νέα: 1, σύνολο 2024: 2)
-Εσθονία (νέα: 1, σύνολο 2024: 2)
Το 2024 έχουν δηλωθεί 16 θάνατοι σχετιζόμενοι με ιλαρά στην Ευρωπαϊκή Ένωση (15 στη Ρουμανία και 1 στην Ιρλανδία).
-Εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης / Ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου
Από 01/01/24 έως 30/04/24 δηλώθηκαν μέσω του περιφερειακού γραφείου του ΠΟΥ Ευρώπης- WHO/EURO 56.908 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς.
Από 04/03/24 έως τις 6/05/24 δηλώθηκαν 14 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς από την Ελβετία (συνολικά 72 κρούσματα για το 2024).
Το 2024 δηλώθηκαν 914 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε χώρες εκτός ΕΕ τα περισσότερα επιβεβαιωμένα κρούσματα καταγράφηκαν κυρίως στο Καζακστάν (21.297), στο Αζερμπαϊτζάν (15.138), στη Ρωσία (7.370) και στο Κιργιστάν (7.100).
Οδηγίες
Η ιλαρά είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ιογενής νόσος που μπορεί να προσβάλει άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, να οδηγήσει σε επιπλοκές, κυρίως από το πεπτικό, το αναπνευστικό και το κεντρικό νευρικό σύστημα ακόμα και σε θάνατο. Μεταδίδεται κυρίως αερογενώς και σπανιότερα από μολυσμένες από ρινικές ή φαρυγγικές εκκρίσεις επιφάνειες.
Ο χρόνος επώασης της νόσου κυμαίνεται μεταξύ 10-12 ημερών, ενώ από την έκθεση στον ιό μέχρι την εμφάνιση του εξανθήματος μεσολαβούν κατά μέσο όρο 14 ημέρες. Οι ασθενείς μεταδίδουν 4 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος έως 4 ημέρες μετά. Το μέγιστο της μετάδοσης τοποθετείται από την έναρξη του πρόδρομου σταδίου έως και 3-4 ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος.
Οι ταξιδιώτες, παιδιά και ενήλικες, σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων συστήνεται να επιβεβαιώνουν τον πλήρη εμβολιασμό τους με δύο δόσεις του μικτού εμβολίου ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR) πριν το ταξίδι. Σε ότι αφορά στην Ευρώπη ιδιαίτερη προσοχή συνιστάται στους ταξιδιώτες στην Ρουμανία.
COVID-19
Μετά την ανακοίνωση από τον ΠΟΥ στις 5 Μαΐου 2023, σχετικά με την λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης για την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο και τη μετάβαση της πανδημίας σε νέα φάση διαχείρισης, προτεραιότητα για τους ταξιδιώτες αποτελεί η τήρηση των βασικών μέτρων πρόληψης μετάδοσης των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος όπως:
-η συχνή εφαρμογή της υγιεινής των χεριών.
-η αναπνευστική υγιεινή (κάλυψη του στόματος και της μύτης με χαρτομάντηλο κατά το βήχα ή το φτέρνισμα, αποφυγή επαφής των χεριών με στόμα, μύτη ή μάτια)
-η αποφυγή επαφής με άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα.
Επιπρόσθετα συστήνονται:
-ο ετήσιος εμβολιασμός για COVID-19.
-η αναβολή του ταξιδιού στην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων συμβατών με COVID-19, όπως επίσης στην περίπτωση αναμονής αποτελέσματος ή επί θετικού αποτελέσματος σε ταχεία δοκιμασία αντιγόνου ή μοριακό έλεγχο με RT-PCR.
-η εφαρμογή μάσκας, η παραμονή στο χώρο διαμονής και η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας στην περίπτωση νόσησης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
-η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας στην περίπτωση εμφάνισης πυρετού ή/και συμπτωμάτων από το αναπνευστικό σύστημα έως και 5 ημέρες μετά την επιστροφή.
Η χρήση μάσκας στους δημόσιους κλειστούς ή ανοιχτούς χώρους σε συνθήκες συνωστισμού, συστήνεται από άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
Χολέρα
Από την 1 Ιανουαρίου έως τις 30 Μαρτίου του 2024, έχουν αναφερθεί 97.336 κρούσματα χολέρας συμπεριλαμβανομένων 1.246 νέων θανάτων, παγκοσμίως. Οι χώρες που αναφέρουν τα περισσότερα κρούσματα είναι η Ζάμπια , το Αφγανιστάν, η Ζιμπάμπουε, η Μοζαμβίκη το Πακιστάν, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Σομαλία.
Επίσης, νέα κρούσματα έχουν αναφερθεί στο Μπουρούντι, στο Καμερούν, στις Κομόρες, στην Αιθιοπία, στην Αϊτή, στην Κένυα, στο Μαλάουι, στη Νιγηρία, στην Ουγκάντα και στην Ενωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας.
Στις Κομόρες η χολέρα έχει κηρυχτεί επίσημα ενδημική νόσος από τις 2 Φεβρουαρίου του 2024 και έχουν καταγραφεί συνολικά και στα τρία νησιά, 4.111 κρούσματα, συμπεριλαμβανομένων 85 θανάτων από τις αρχές του 2024. Από τις 18 Μαρτίου έως τις 13 Μαΐου, έχουν αναφερθεί 78 κρούσματα χολέρας στη Μαγιότ (γεωγραφικά ανήκει στις Κομόρες και διοικητικά στη Γαλλία) , συμπεριλαμβανομένου ενός θανάτου.
Από το 2000 μέχρι το 2024 δεν είχαν καταγραφεί κρούσματα χολέρας στην περιοχή Κομόρες.
Οδηγίες
Οι ταξιδιώτες συστήνεται να τηρούν αυστηρά τα προληπτικά μέτρα για την ασφαλή κατανάλωση τροφίμων και ποτών. Στην περίπτωση μακράς παραμονής σε ενδημικές περιοχές, όπως τα μέλη ανθρωπιστικών αποστολών, συνιστάται ο εμβολιασμός.
Πολιομυελίτιδα
Το έτος 2024 έχουν καταγραφεί τέσσερα νέα κρούσματα οξείας χαλαρής παράλυσης(AFP) οφειλόμενα στον τύπο WPV1 της πολυομυελίτιδας στο Πακιστάν(2) και στο Αφγανιστάν(2).
Από 1 Ιανουαρίου 2023 έως 16 Απριλίου του 2024 καταγράφηκαν 134 περιστατικά οξείας χαλαρής παράλυσης οφειλόμενα στον τύπο cVPDV1 της νόσου, από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (106), από τη Μαδαγασκάρη (24) και τη Μοζαμβίκη (4).
Το 2023 έως τις 16 Φεβρουαρίου του 2024 καταγράφηκαν 390 περιστατικά οξείας χαλαρής παράλυσης οφειλόμενα στον cVPDV2 τύπο της νόσου από 22 χώρες. Η πλειονότητα των περιστατικών καταγράφηκε στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (118), στη Νιγηρία (87), στο Τσαντ (55) και στη Γουινέα (47).
Το 2023 και το 2024, δεν αναφέρθηκαν περιπτώσεις AFP που προκλήθηκαν από τον τύπο cVDPV3.
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης/ Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου είναι ελεύθερες πολυομυελίτιδας από το 2002.
Οδηγίες
Ο ιός της πολιομυελίτιδας μεταδίδεται από άτομο σε άτομο κυρίως μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού και σπανιότερα μέσω της στοματο-στοματικής οδού, σε συνθήκες χαμηλού υγειονομικού επιπέδου. Ο ιός ανιχνεύεται πιο εύκολα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στα κόπρανα, από ότι σε φαρυγγικές εκκρίσεις. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το γάλα, άλλες τροφές και αντικείμενα μολυσμένα με κόπρανα έχουν ενοχοποιηθεί ως αγωγοί μετάδοσης. Δεν υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις μετάδοσης μέσω εντόμων. Το νερό και τα λύματα ενοχοποιούνται σπανίως.
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εμφανίζονται συμπτώματα, ενώ τη σοβαρή παραλυτική μορφή της νόσου εκδηλώνει λιγότερο από 1% όσων μολύνονται από τον ιό. Η πολιομυελίτιδα είναι νόσημα που προλαμβάνεται με εμβολιασμό. Συστήνεται ο εμβολιασμός όλων των ταξιδιωτών, από και προς χώρες στις οποίες η νόσος ενδημεί, καθώς και η καταγραφή του εμβολιασμού στο Διεθνές Πιστοποιητικό Εμβολιασμού.
