Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τον Αυτισμό, ας δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία.
Η Παγκόσμια Ημέρα για τον Αυτισμό καθιερώθηκε να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ. Σκοπός, η ενημέρωση της παγκόσμιας κοινής γνώμης για τον αυτισμό και η ευαισθητοποίηση σχετικά με την ομαλή ένταξη των αυτιστικών ατόμων στην κοινωνία.
-Ο αυτισμός είναι μία εκ γενετής και διά βίου νευροαναπτυξιακή διαταραχή του εγκεφάλου, η οποία επηρεάζει πολλές και σημαντικές πτυχές της λειτουργικότητας του ατόμου.
-Μπορεί να εκδηλωθεί σε κάθε ομάδα πληθυσμού, σε όλες τις φυλές, σε όλες τις εθνικότητες και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις.
– Παγκοσμίως, 1 στα 100 – 150 παιδιά γεννιούνται με τη διαταραχή του αυτισμού.
-Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν τουλάχιστον 5.000 παιδιά και ενήλικα άτομα με κλασικό αυτισμό και περίπου 30.000 άτομα με αυτιστικού τύπου διαταραχές ανάπτυξης.
-Τα τελευταία χρόνια τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι τα ποσοστά εμφάνισης του αυτισμού αυξάνονται κατά 10 – 17% ετησίως. Δεν υπάρχει επιβεβαιωμένη εξήγηση για αυτή τη συνεχή αύξηση, αν και οι καλύτερες διαγνωστικές μέθοδοι και η περιβαλλοντική επίδραση θεωρούνται οι δύο πιο σημαντικοί λόγοι.
-Ο αυτισμός είναι 3 με 4 φορές πιο συχνός στα αγόρια από ότι στα κορίτσια.
-Η βαρύτητα των χαρακτηριστικών του αυτισμού διαφέρει από άτομο σε άτομο, συνήθως όμως παρατηρείται δυσκολία στην λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία, δυσκολία στην κοινωνική αλληλεπίδραση και την κοινωνική κατανόηση και συναισθηματική συναλλαγή, δυσκολία στην κοινωνικοποίηση, επαναλαμβανόμενες και στερεότυπες συμπεριφορές και δραστηριότητες, αντίσταση στην αλλαγή.
-Ο αυτισμός μπορεί να συνδέεται με νοητική αναπηρία, με δυσκολίες συγκέντρωσης και συντονισμού των κινήσεων.
-Τουλάχιστον το 60% των παιδιών με αυτισμό εμφανίζουν και άλλες συννοσηρές καταστάσεις όπως προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας, επιληπτικές κρίσεις, προβλήματα ακοής ή όρασης, διαταραχές στον ύπνο, γαστρεντερικές διαταραχές.
-Σε ένα ποσοστό περίπου 20% η νοημοσύνη διατηρείται στο φυσιολογικό ή κοντά στο φυσιολογικό. Ορισμένα άτομα με αυτισμό παρουσιάζουν εξαιρετικές ικανότητες και διαπρέπουν στη μουσική, τα μαθηματικά ή τις τέχνες.
-Τα πρώτα εμφανή σημάδια και συμπτώματα του αυτισμού εμφανίζονται συνήθως στην ηλικία των 2 ή 3 ετών, ωστόσο τα περισσότερα παιδιά λαμβάνουν διάγνωση στην ηλικία των 3 έως 5 ετών.
-Το κάθε παιδί με αυτισμό είναι διαφορετικό, με ξεχωριστές ιδιαιτερότητες, δυνατότητες και ανάγκες, με αποτέλεσμα να μιλάμε για φάσμα νευροαναπτυξιακής διαταραχής και όχι για μία μεμονωμένη οντότητα
-Τα αίτια του αυτισμού εξακολουθούν να παραμένουν άγνωστα. Ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ένα νευρολογικό πρόβλημα στην πολύ πρώιμη ανάπτυξη του εγκεφάλου που επηρεάζει εκείνα τα τμήματα του εγκεφάλου τα οποία επεξεργάζονται την γλώσσα και τις πληροφορίες που δίνουν οι αισθήσεις.
-Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν επικεντρωθεί και σε άλλους τομείς έρευνας για το τι προκαλεί τον αυτισμό οι οποίοι περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη γενετική προδιάθεση και τους γενετικούς παράγοντες, την μεγάλη ηλικία των γονέων, τις ασθένειες της μητέρας κατά την κύηση, τις επιπλοκές του τοκετού, τις ελλείψεις σε ένζυμα, βιταμίνες και μέταλλα, τις μολύνσεις και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
-Ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά του αυτισμού είναι: η μεγάλη δυσκολία στην κατανόηση της λεκτικής ή και μη λεκτικής επικοινωνίας, η σοβαρή επιβράδυνση στην κατανόηση των κοινωνικών σχέσεων, η υπερκινητικότητα, η επιθετικότητα ή η ασυνήθιστη παθητικότητα στις καθημερινές δραστηριότητες, οι επαναλαμβανόμενες στερεοτυπικές συμπεριφορές, η εμμονή στην ρουτίνα και η αντίσταση στις αλλαγές, η μη βλεμματική επαφή.
– Οι περιπτώσεις αυτισμού καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από πιο ελαφριές έως και πολύ σοβαρές περιπτώσεις. Κάποια άτομα μπορεί να έχουν πολύ πιο βαριά αυτιστική συμπεριφορά, ενώ κάποια άλλα παιδιά με αυτισμό να έχουν τις πιο ήπιες μορφές του.
-Σύνδρομο Asperger είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για τη περιγραφή της πιο ήπιας και λειτουργικότερης μορφής του λεγόμενου φάσματος των διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών, ή αλλιώς του αυτιστικού φάσματος
-Ο αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας,είναι η δυσκολία που αντιμετωπίζουν κάποια παιδιά, στην κοινωνικοποίηση τους, στις σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους και στην καθημερινότητα τους. Αυτά παιδιά έχουν κανονική νοημοσύνη και μπορούν να φοιτήσουν σε ένα κανονικό σχολείο έχοντας όμως συνήθως παράλληλη στήριξη.
-Τα γλωσσικά ελλείμματα εντοπίζονται στο μεγαλύτερο μέρος του αυτιστικού πληθυσμού και επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης. Περίπου το 35% των αυτιστικών ατόμων παρουσιάζουν γλωσσικές δυσλειτουργίες.
-Η συναισθηματική επιβάρυνση του οικογενειακού περιβάλλοντος ενός παιδιού που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού, είναι μεγάλη, καθώς, σύμφωνα με έρευνες, πολλές μητέρες αντιμετωπίζουν κατάθλιψη.
-Ορισμένα άτομα με αυτισμό παρουσιάζουν εξαιρετικές ικανότητες και διαπρέπουν στη μουσική, τα μαθηματικά ή τις τέχνες.
-Η έγκαιρη διάγνωση από ειδικό επιτρέπει την παροχή οικογενειακής πρόωρης παρέμβασης και οικογενειακής υποστήριξης που θα έχει ως αποτέλεσμα μεγάλο όφελος για το παιδί στην αντιμετώπιση των ιδιαίτερων αναγκών του.
-Ο αυτισμός δεν προλαμβάνεται και δεν θεραπεύεται, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, καθώς η ακριβής αιτιολογία του είναι ακόμα άγνωστη. Έτσι ένα παιδί με αυτισμό θα γίνει ένας ενήλικας με αυτισμό.
-Η έγκαιρη διάγνωση και η πρώιμη διεπιστημονική παρέμβαση μπορούν να βελτιώσουν όχι μόνο τα συμπτώματα του αυτισμού, αλλά και να βοηθήσουν το παιδί με αυτισμό να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις ικανότητές του
-Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση από ειδικό από τα πρώτα χρόνια ζωής μπορούν να βοηθήσουν καθοριστικά το παιδί με αυτισμό να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις ικανότητές του και να ζήσει μια όσον το δυνατόν φυσιολογική ζωή, εναρμονισμένη με τις δικές του προσωπικές ανάγκες και δεξιότητες.
-Δεν υπάρχει θεραπεία για τον αυτισμό καθώς είναι μια δια βίου κατάσταση, αλλά η έγκαιρη διάγνωση και η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων με αυτισμό, καθώς και τη σταδιοδρομία και τις σχέσεις τους.
