Πόσοι διαφορετικοί τύποι πονοκέφαλου υπάρχουν και ποια η κατάλληλη αντιμετώπιση ανάλογα με την αιτία;
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι πονοκέφαλου με διαφορετικά αίτια αλλά και συμπτώματα. Οι περισσότεροι έχουν μικρή χρονική διάρκεια και δεν προκαλούν ανησυχία. Είναι κάτι πολύ κοινό, οι περισσότεροι άνθρωποι θα νιώσουν πονοκέφαλο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, και συνήθως θα το αντιμετωπίσουν επιτυχώς με ένα απλό παυσίπονο. Είναι όμως σημαντικό να μπορεί κάποιος να αναγνωρίσει τον τύπο του πονοκέφαλου που τον ταλαιπωρεί, ώστε να ξέρει ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης και αν θα χρειαστεί ιατρική συμβουλή, ιδιαίτερα αν οι πονοκέφαλοι εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα, καθώς μπορεί να είναι το σύμπτωμα μιας πιο σοβαρής πάθησης. Η διεθνής ταξινόμηση κεφαλαλγικών διαταραχών ορίζει 150 διαφορετικά είδη κεφαλαλγίας, τα οποία διαχωρίζει σε πρωτογενή, όταν δηλαδή ο πονοκέφαλος είναι η πάθηση η ίδια, όπως για παράδειγμα η ημικρανία, και σε δευτερογενή, όταν δηλαδή ο πονοκέφαλος είναι το σύμπτωμα μιας άλλης κατάστασης, όπως για παράδειγμα μετά από ένα χτύπημα στο κεφάλι. Παρακάτω θα δούμε μερικούς από τους πιο κοινούς τύπους πονοκεφάλου, τα αίτια, τα συμπτώματα και ενδεχόμενους τρόπους πρόληψης αυτών.
1. Ημικρανία
Η ημικρανία συνήθως αφορά έντονο πόνο στη μία πλευρά του κεφαλιού. Συνοδεύεται από αυξημένη ευαισθησία στο φως, το θόρυβο και τις οσμές και μερικές φορές και από ναυτία. Περίπου ένας στους τέσσερις από όσους υποφέρουν από ημικρανία, λίγο πριν την έναρξη των συμπτωμάτων θα νιώσουν την λεγόμενη ημικρανική αύρα, ένα νευρολογικό σύμπτωμα μικρής συνήθως διάρκειας, κατά τη διάρκεια του οποίου ο ασθενής μπορεί να έχει μερική απώλεια όρασης, δυσκολία στο λόγο, μυϊκή αδυναμία, ή να βλέπει γραμμές, φώτα ή σημάδια. Επειδή αυτά ενίοτε είναι και συμπτώματα εγκεφαλικού ή μηνιγγίτιδας, καλό θα ήταν αν κάποιος τα νιώσει για πρώτη φορά να επισκεφτεί γιατρό για περαιτέρω διερεύνηση. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από ημικρανίες συνήθως έχουν αρκετά επεισόδια μέσα στο χρόνο, που μπορεί να διαρκέσουν από μερικές ώρες έως και μέρες. Τα ακριβή αίτια δεν είναι πολύ σαφή στην επιστημονική κοινότητα, έχει παρατηρηθεί όμως πως είναι πιο κοινή συνθήκη σε ανθρώπους με κατάθλιψη ή επιληψία, καθώς και πως πυροδοτούνται πιο εύκολα όταν κάποιος βιώνει έντονο στρες, δεν κοιμάται επαρκώς, είναι αφυδατωμένος ή βιώνει ορμονικές αλλαγές. Η ημικρανία αντιμετωπίζεται συνήθως με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ενώ κατά τη διάρκεια της κρίσης συνίσταται ξεκούραση σε σκοτεινό και ήσυχο δωμάτιο, ενυδάτωση του οργανισμού και τοποθέτηση κρύας κομπρέσας στο μέτωπο. Αν η ημικρανία επιμένει για περισσότερες από οχτώ ημέρες το μήνα για πάνω από τρεις μήνες, θεωρείται χρόνια κατάσταση και απαιτείται παρακολούθηση από γιατρό.
2. Κεφαλαλγία τάσης
Είναι ο τύπος πονοκεφάλου που βιώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Εμφανίζεται ως επίμονος πόνος και στις δύο πλευρές του κεφαλιού που συχνά συνοδεύεται από μούδιασμα στο κεφάλι, το λαιμό και τους ώμους, από αίσθημα πίεσης πίσω από τα μάτια και ευαισθησία σε ήχους και έντονο φως. Οι πονοκέφαλοι αυτοί διαρκούν συνήθως από τριάντα λεπτά έως και αρκετές ώρες, και τα αίτιά τους δεν είναι πολύ ξεκάθαρα, σχετίζονται όμως με την παρουσία άγχους ή κατάθλιψης, με την ελλιπή ενυδάτωση, τους δυνατούς θορύβους, την έλλειψη σωματικής άσκησης, την κακή διατροφή, επομένως η βελτίωση αυτών των συνθηκών μπορεί να συντελέσει στην πρόληψή τους. Αντιμετωπίζονται συνήθως πολύ αποτελεσματικά με φάρμακα ιβουπροφένης ή παρακεταμόλης, ενδείκνυται όμως ιατρική συμβουλή αν εμφανίζονται για δεκαπέντε ή και περισσότερες μέρες το μήνα.
3. Αθροιστική κεφαλαλγία
Πρόκειται για έντονους πονοκεφάλους που επανέρχονται με μεγάλη συχνότητα. Είναι έξι φορές πιο πιθανό να επηρεάζουν τους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες. Οι ασθενείς το περιγράφουν σαν μια έντονη αίσθηση καψίματος η σουβλιάς πίσω ή γύρω από τα μάτια. Συχνά συνοδεύονται από δάκρυα, πρησμένα βλέφαρα, ρινική καταρροή. Εμφανίζονται ξαφνικά χωρίς προειδοποιητικά σημάδια, διαρκούν συνήθως από δεκαπέντε λεπτά έως και τρεις ώρες και ενδέχεται να εμφανιστούν στον ίδιο άνθρωπο μέχρι και οχτώ φορές σε μία ημέρα. Μπορεί να εμφανίζονται καθημερινά για εβδομάδες ή και μήνες. Παρατηρούνται συνήθως σε καπνιστές, συνίσταται να μην καταναλώνεται καθόλου αλκοόλ αν κάποιος υποφέρει από αυτόν τον τύπο κεφαλαλγίας, και προτείνεται και η παρακολούθηση από γιατρό. Συχνά αντιμετωπίζονται με οξυγονοθεραπεία, στεροειδή, μελατονίνη ή λίθιο, πάντα υπό ιατρική παρακολούθηση.
4. Υπνική κεφαλαλγία
Μια σπάνια κατάσταση, εμφανίζεται συνήθως σε ηλικίες από πενήντα ετών και πάνω, πρόκειται για μέτριας έντασης πονοκέφαλο και στις δύο πλευρές του κεφαλιού, που εμφανίζεται στη διάρκεια του ύπνου και ξυπνά τον παθόντα. Μπορεί να διαρκέσει έως και τρεις ώρες, κάποιες φορές συνοδεύεται και από ναυτία και υπερευαισθησία στο φως και τους θορύβους. Μπορεί να εμφανιστεί αρκετές μέρες μέσα στη βδομάδα, ενώ τα αίτια και οι συνθήκες που ενεργοποιούν αυτό τον τύπο κεφαλαλγίας δεν είναι ξεκάθαρα. Αντιμετωπίζεται με καφεΐνη, λίθιο και ινδομεθακίνη.
5. Καταπονητική κεφαλαλγία
Οφείλεται σε μεγάλη καταπόνηση του οργανισμού που προκαλείται από σωματική άσκηση, σήκωμα βάρους ή έντονες κρίσεις βήχα. Συνήθως ο πονοκέφαλος αυτός έχει μικρή διάρκεια, αλλά πολύ μεγάλη ένταση, και εμφανίζεται συχνότερα σε ανθρώπους με οικογενειακό ιστορικό ημικρανιών. Τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με παρακεταμόλη ή ινδομεθακίνη. Επειδή όμως κάποιες φορές αυτός ο τύπος κεφαλαλγίας σχετίζεται με καρδιαγγειακά προβλήματα, καλό θα ήταν κάποιος που αντιμετωπίζει τέτοιους πονοκεφάλους να συμβουλευτεί γιατρό για να αποκλείσει αυτή την αιτία.
