Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη
« Ήταν στα τέλη του Οκτωβρίου 2019 όταν παρατήρησα μια εισολκή (βαθούλωμα) στον αριστερό μαστό. Έμοιαζε σαν το σημάδι που αφήνει η μπανέλα του στηθόδεσμου. Ψηλάφησα αμέσως τους μαστούς, αλλά δεν βρήκα όγκο. Θα μπορούσα να το αγνοήσω. Επειδή όμως εργάζομαι στον τομέα της βιοϊατρικής τεχνολογίας, και είχα ασχοληθεί στο παρελθόν με την ογκολογία, γνώριζα ότι το πιο πιθανό είναι να έχω καρκίνο του μαστού. Οπότε, χωρίς δεύτερη σκέψη, έκλεισα ραντεβού με χειρουργό μαστού. Μέχρι εκείνη τη στιγμή αισθανόμουν άτρωτη και όπως δυστυχώς και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, ήμουν αμελής με τον ετήσιο προληπτικό μαστολογικό έλεγχο. Δεν υπήρχε κληρονομικότητα στην οικογένειά μου. Άλλο βέβαια που στατιστικά οι περισσότεροι καρκίνοι του μαστού, δεν αναφέρονται ως κληρονομικοί. Κοινώς, καμία γυναίκα δεν εξαιρείται της πιθανότητας.
Η διάγνωση του γιατρού ήταν καρκίνος του Μαστού, συμπαγής όγκος που πρέπει να αφαιρεθεί και να ακολουθήσουν προληπτικά χημειοθεραπείες, ακτινοβολίες και λήψη ορμονών για τα επόμενα 10 χρόνια. Όταν πρόκειται για συμπαγείς όγκους, και δεν έχει γίνει μετάσταση, η θεραπεία, είναι η χειρουργική αφαίρεση των συμπαγών όγκων. Όλες οι άλλες θεραπείες που ακολουθούν είναι προληπτικές για να μειώσουν την πιθανότητα επανεμφάνισης ή μετάστασης.
Αν και γνώριζα από πριν ότι δεν κινδυνεύω, και ήμουν σίγουρη ότι έχω καρκίνο, διατηρούσα την ψευδαίσθηση «μήπως και δεν είναι;» Αυτό που φοβόμουν περισσότερο ήταν τόσο οι προσωρινές, όσο και οι μακροπρόθεσμες παρενέργειες και επιπτώσεις των θεραπειών, καθώς είχα βιώσει στο ευρύτερο περιβάλλον ιστορίες καθημερινής τρέλας.
Μόλις η γιατρός μου, η Μαρουλιώ Σταθουλοπούλου μου ανακοίνωσε την διάγνωση έπαθα ένα ισχυρό σοκ (δεν το περίμενα να αντιδράσω έτσι) και αυθόρμητα της είπα, «Η ζωή εδώ τελειώνει», τον γνωστό στίχο του Στράτου Διονυσίου, σκεπτόμενη την καθημερινότητα που θα αλλάξει τους επόμενους μήνες και σε καμία περίπτωση τον θάνατο. Η Μαρουλιώ, που τότε με συναντούσε για πρώτη φορά, πήρε στα σοβαρά τα λόγια μου και μου απάντησε, « Έλα τώρα, για ένα τόσο δα μικρό ογκάκι, πως κάνεις έτσι;» Και κάπως έτσι ξεκινάει η πορεία προς την αναγέννησή μου και την φιλία μας.
Οι επιπτώσεις της νόσου επηρεάζουν σαφέστατα την καθημερινότητά. Υπάρχουν δύο φάσεις, η μία είναι πριν και μετά τη διάγνωση και η άλλη είναι εκείνη του χειρουργείου και των θεραπειών. Αρκετά χρόνια πριν την διάγνωση, είχα αρχίσει να αισθάνομαι κόπωση και μερικές φορές «θολούρα» στη σκέψη. Οι τελευταίες διεθνείς δημοσιεύσεις επαληθεύουν την διαπίστωση, ότι αυτά αποτελούν πρώιμα συμπτώματα της νόσου. Μετά την διάγνωση χρειάστηκε πολλή σκέψη, για τον τρόπο που θα το ανακοινώσω, σε ποιους θα το ανακοινώσω και με ποια σειρά. Πως θα οργανώσω και θα συντονίσω την καθημερινότητα μου, τόσο την προσωπική όσο και την επαγγελματική. Τι ιατρικές εκκρεμότητες πρέπει να κλείσω πριν το χειρουργείο, π.χ. Γυναικολόγο, Καρδιολόγο, Οδοντίατρο.
Στην φάση του χειρουργείου και των θεραπειών χρειάστηκε να οργανώσω τον χρόνο μου, και να συντονίσω τις δραστηριότητές μου, ώστε να συνεχίσω ό,τι έκανα και πριν. Αφού ενημέρωσα οικογένεια και συνεργάτες, συζήτησα με τον καθένα την διαχείριση του χρόνου. Είχα βάλει στο ημερολόγιο, το συνολικό θεραπευτικό πλάνο, και όλα οργανώθηκαν γύρω από αυτό. Αυτό που έκανε την σημαντική διαφορά, ήταν το χαμηλό ανοσοποιητικό που δημιουργούν οι χημειοθεραπείες και η προσοχή που θα έπρεπε να δίνω στις κοινωνικές επαφές.
Λίγες ημέρες πριν την δεύτερη χημειοθεραπεία, ο σύζυγος μου ταξίδεψε στην Κίνα για επαγγελματικούς λόγους. Την ημέρα που προσγειώθηκε στην Γουχάν, ανακοινώθηκε ο COVID και αποκλείστηκε εκεί για δύο μήνες. Γνώριζα λοιπόν την επικινδυνότητα των επαφών, πολύ πριν ο κόσμος καταλάβει τι συμβαίνει. Απομονώθηκα στο σπίτι, στο γραφείο πήγαινα με μάσκα και έκανα συναντήσεις εξ αποστάσεως. Ακολούθησε το Lock down, και έμεινα μόνη για την ασφάλεια μου. Η κοινωνική μου δραστηριότητα ήταν οι επισκέψεις στο νοσοκομείο για τις χημειοθεραπείες και τις εξετάσεις. Βέβαια είχα πάρα πολλές τόσο επαγγελματικές, όσο και κοινωνικές επαφές μέσω βιντεοκλήσεων. Χρησιμοποίησα τον ελεύθερο μου χρόνο στην επιστημονική αναζήτηση των πληροφοριών σχετικά με τις θεραπείες και τον τρόπο αποφυγής των παρενεργειών. Και τελικά κατάφερα να περάσω όλη την «δοκιμασία» χωρίς παρενέργειες. Το πιο σημαντικό από όλα, είναι ότι απέκτησα μια εξαιρετική ποιότητα ζωής που δεν είχα ποτέ πριν.
Τα αρνητικά συναισθήματα που προκαλεί η νόσος τα διαχειρίστηκα με την γνώση και την κατανόηση. Αντιμετώπισα τον καρκίνο σαν εχθρό, πολεμικά και με θάρρος. Όσο πιο πολύ μελετούσα και επικοινωνούσα με την Μαρουλιώ, τη γιατρό μου, τόσο έπαιρνα το «πάνω χέρι» στην διαχείρισή του. Το δύσκολο ήταν η διαχείριση των ανησυχιών και φόβου των γύρω μου, γιατί οι προκαταλήψεις είναι βαθιά ριζωμένες στην ψυχή μας. Η αποστροφή της κοινωνίας στην λέξη καρκίνος, εντείνει τις προκαταλήψεις και τον στρουθοκαμηλισμό. Δεν είναι «κακό» είναι «καρκίνος», είναι μία νόσος που πρέπει να αντιμετωπίζεται με αμεσότητα και χωρίς φόβο.
Ο ρόλος των γιατρών εκείνες τις πρώτες δύσκολες στιγμές μετά τη διάγνωση αλλά και μετά το χειρουργείο ήταν εκπληκτικός. Οι γιατροί αντιμετωπίζουν καθημερινά φοβισμένους ασθενείς. Προσπαθούν να τους εξηγήσουν και να τους ηρεμήσουν. Είναι χαρακτηριστικός ο διάλογος της πρώτης γνωριμίας με την ογκολόγο, αφού είχα χειρουργηθεί, για να ξεκινήσω τις χημειοθεραπείες.
- Έχετε υπέρταση; «Όχι». – Έχετε ζάχαρο; «Όχι».- Έχετε…; «Όχι»… -Δεν έχετε τίποτα; «Έχω καρκίνο». Είχατε καρκίνο, τώρα δεν έχετε! «Σωστά»!
Παρόλα αυτά, οι γιατροί συνήθως δίνουν μεγάλη σημασία στην σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση και όχι τόσο στις λεπτομέρειες που δυσκολεύουν την καθημερινότητα. Έχουν άλλωστε να αντιμετωπίσουν πολλούς ασθενείς με εξατομικευμένες θεραπείες.
Το μεγαλύτερο «μάθημα ζωής» που πήρα μέσα από αυτήν την περιπέτεια υγείας που βίωσα ήταν η συνειδητοποίηση ότι γεννιόμαστε θνητοί. Εάν ο κόσμος το καταλάβαινε αυτό, θα ζούσαμε αρμονικά, ειρηνικά και αδελφωμένα.
Μετά την περιπέτεια υγείας που πέρασα έγραψα, με πολλή αγάπη και φροντίδα, μαζί με την γιατρό μου, την Μαρουλιώ Σταθουλοπούλου, ένα βιβλίο, που αφορά όχι μόνο τις γυναίκες που νοσούν ή νόσησαν με καρκίνο του μαστού αλλά όλες τις γυναίκες. Η Μαρουλιώ ήταν ο άνθρωπος που με στήριξε και με βοήθησε να καταλάβω πολλά. Κατά την διάρκεια των θεραπειών μου, συνάντησα πολλές γυναίκες. Οι περισσότερες βίωναν φόβο, παρενέργειες και κοινωνικά προβλήματα σχετικά με τον καρκίνο. Αντιθέτως εγώ ήμουν καλά, περνούσα καλά και διαχειριζόμουν τον φόβο και την καθημερινότητα καλά. Παράλληλα έψαχνα να βρω έναν απλό οδηγό, γιατί η αναζήτηση των πληροφοριών και το φιλτράρισμά τους ήταν εξουθενωτικό. Επίσης εξουθένωνα την Μαρουλιώ με τις απορίες και τις ερωτήσεις.
Κρατούσα σημειώσεις στο κινητό μου για κάθε τι, ώστε να ανατρέχω εύκολα. Κάπου εκεί μου ήρθε και η ιδέα, αυτές οι σημειώσεις να μετουσιωθούν σε ένα βιβλίο-οδηγό. Το είπα στην Μαρουλιώ και συμφώνησε μαζί μου. Αφού συζητήσαμε και στήσαμε τον σκελετό του, ζήτησα από κάθε επιστήμονα που ασχολήθηκε με τις θεραπείες μου, να γράψει και δέχθηκαν όλοι. Κατά την διάρκεια της συγγραφής, συζητήσαμε και τα στατιστικά. Πόσες λίγες είναι αυτές οι γυναίκες που είναι συστηματικές στις εξετάσεις τους. Πόσο εύκολη είναι η αντιμετώπιση της νόσου εάν εντοπιστεί εγκαίρως. Πώς θα μπορούσαν να ελαχιστοποιηθούν οι μεταστάσεις και να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος απώλειας της ζωής. Αποφασίσαμε να διευρύνουμε το περιεχόμενο και προσθέσαμε νέα κεφάλαια που αφορούν όλες τις γυναίκες (και τις υγιείς), ώστε να καταλάβουν τον μηχανισμό ανάπτυξης του καρκίνου του μαστού και τα τεράστια οφέλη των προληπτικών εξετάσεων. Έτσι δημιουργήθηκε ένας πολύτιμος και μοναδικός οδηγός, που αφορά όλες τις γυναίκες. Δεν είμαστε επαγγελματίες συγγραφείς. Αφιερώσαμε πολύτιμο χρόνο, σκέψη και αγάπη. Από γυναίκες προς γυναίκες.
Και συμπληρώνω: Να φροντίζετε να έχετε μια ισορροπημένη ζωή σωματικά και ψυχικά και να είστε πάντα ετοιμοπόλεμοι/ες. Μη σας ξενίζει το αρσενικό γένος. Παρόλο που ο καρκίνος του μαστού φαίνεται να είναι γυναικεία υπόθεση, δεν παύει να αφορά και τους άντρες. Όμως το μήνυμα δεν περνάει, στον βαθμό που θα έπρεπε. Το βιβλίο προσθέτει ένα ακόμα λιθαράκι στην προσπάθεια. Όλα περιγράφονται απλά, κατανοητά και ευχάριστα, γραμμένα για να διαβάζονται και από όσους/ες δεν διαβάζουν βιβλία. Λαμβάνουμε εκπληκτικά σχόλια. Είναι εντυπωσιακό, πόσες γυναίκες έγιναν συνεπείς σε όλες τις προληπτικές εξετάσεις τους και παροτρύνουν και τους οικείους τους.
Μια σημαντική φράση του βιβλίου είναι πως «η γνώση σκοτώνει τον φόβο». Όπως οι περισσότερες γυναίκες που νοσούν με καρκίνο του μαστού, έτσι κι εγώ φοβόμουνα σε κάθε στάδιο νέων θεραπειών για τυχόν παρενέργειες που θα επηρέαζαν την καθημερινότητά μου, ή την ζωή μου μελλοντικά. Εφάρμοσα με στρατιωτική πειθαρχία τα tips and tricks και όπως αποδείχθηκε, «τσάμπα φοβήθηκα». Υπάρχουν τρομερές προκαταλήψεις για τον καρκίνο του μαστού, που δημιουργούν φόβο. Φόβο για τις προληπτικές εξετάσεις, οι οποίες όμως είναι ασφαλείς. Φόβο για την διάγνωση, που οδηγεί σε στρουθοκαμηλισμό και αποφυγή των εξετάσεων. Φόβο από τη στιγμή της διάγνωσης. Φόβο για την βιοψία. Φόβο για το χειρουργείο. Φόβο για την νάρκωση. Φόβο για την εμφύτευση Port, που είναι πολύτιμο για την προστασία των φλεβών. Φόβο για την αλλαγή στο σώμα. Φόβο για την αλωπεκία (πτώση του τριχωτού). Φόβο μετά το πέρας των θεραπειών. Φόβο για την ζωή. Υπερισχύει ο φόβος και χάνεται η χαρά. Η χαρά του «ξεφορτώθηκα τον καρκίνο». Η κατανόηση και η γνώση, οδηγούν στην ελαχιστοποίηση ή στην διαχείριση του φόβου.
Όλες όσες βιώσαμε την νόσο ενώνουμε τις φωνές μας σε ένα μήνυμα: «Μην φοβάστε. Κάντε προληπτικές εξετάσεις συστηματικά. Εμπιστευτείτε τους γιατρούς σας και την επιστήμη».
Η Ελίνα Ψημίτη κατέχει μάστερ Αρχιτέκτονα Μηχανικού και είναι επιχειρηματίας. Ως πρώην ασθενής και νυν θεραπευμένη, συνέγραψε μαζί με την Χειρουργό Μαστού Μαρουλιώ Σταθουλοπούλου το βιβλίο «ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ –Διαχείριση του φόβου και της καθημερινότητας, tips & tricks», εκδόσεις Ιπποκράτης. Για την υλοποίηση αυτού του βιβλίου συνεργάστηκε επίσης, ο Διευθυντής Κέντρου Μαστού και πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού, Δρ. Βασίλης Βενιζέλος.
![Pinterest](https://pinterest.com/pin/create/button/?url=https://liveit.gr/karkinos-mastopu-martyria/&media=https://liveit.gr/wp-content/uploads/2022/11/16.11.2022_13.24.40_REC.png&description=Ελίνα Ψημίτη: "Ήταν στα τέλη του Οκτωβρίου 2019 όταν παρατήρησα μια εισολκή (βαθούλωμα) στον αριστερό μαστό. Έμοιαζε σαν το σημάδι που αφήνει η μπανέλα του στηθόδεσμου....".){kind=link}