Η κατάθλιψη είναι η συχνότερη ψυχική διαταραχή στα άτομα τρίτης ηλικίας. Σύμφωνα με έρευνες περίπου το 25% των ατόμων άνω των 65 ετών εμφανίζουν καταθλιπτικά συμπτώματα. Υψηλότερος είναι ο επιπολασμός της κατάθλιψης σε συγκεκριμένες ομάδες ηλικιωμένων ατόμων, όπως για παράδειγμα, στα άτομα που πάσχουν από άνοια ή άλλες χρόνιες νόσους, στα άτομα που νοσηλεύονται ή που διαμένουν σε οίκους ευγηρίας.
Οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε κατάθλιψη τα άτομα της τρίτης ηλικίας ποικίλουν, ωστόσο οι βασικότεροι είναι:
- Χρόνια νοσήματα.
- Συνταξιοδότηση.
- Μοναξιά, καθώς τα παιδιά τους μπορεί να έχουν ανεξαρτητοποιηθεί.
- Απώλεια λειτουργικότητας (αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης, οδήγησης κ.λπ.)
- Απώλεια κοντινών προσώπων.
- Καταπίεση ή παραμέληση στο οικογενειακό περιβάλλον.
- Έλλειψη κοινωνικοποίησης.
- Κοινωνικός ρατσισμός.
- Αλλαγή κατοικίας, ιδιαίτερα η μεταφορά σε οίκο ευγηρίας.
- Φροντίδα αγαπημένου προσώπου, συνήθως του συζύγου, το οποίο πάσχει από χρόνια νόσο.
- Οικονομικά προβλήματα.
Πολλές από τις παραπάνω καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν τα ηλικιωμένα άτομα σε συμπτώματα όπως θλίψη για μεγάλο χρονικό διάστημα, αϋπνία ή υπερυπνία, μείωση της όρεξης, απώλεια βάρους, υποβάθμιση σημαντικών γεγονότων και έλλειψη ενδιαφέροντος για αγαπημένες ενασχολήσεις, κόπωση, σωματικοί πόνοι, αποστασιοποίηση από τους αγαπημένα πρόσωπα ή ολοκληρωτική απομόνωση.
Η αναγνώριση της κατάθλιψης στους ηλικιωμένους δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Η δυσκολία στην αναγνώριση των συμπτωμάτων της νόσου από τους οικείους των ασθενών, αλλά και από ορισμένους Επαγγελματίες Υγείας οδηγεί πολύ συχνά σε υποδιάγνωση της νόσου. Σύμφωνα με έρευνες, μόνο το 10-20% των ηλικιωμένων ασθενών με κατάθλιψη λαμβάνουν κάποια θεραπεία.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος στην κατάθλιψη είναι η αυτοκτονία. Είναι επομένως αναγκαίο η κατάθλιψη στα ηλικιωμένα άτομα να αναγνωρίζεται έγκαιρα και να θεραπεύεται. Η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή κρίνονται αναγκαία στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης στα άτομα της τρίτης ηλικίας και είναι σημαντικό να ακολουθούνται πιστά και με συνέπεια οι ιατρικές οδηγίες αλλά και να υπάρχει τακτική παρακολούθηση από τον γιατρό.
Οι φροντιστές του ηλικιωμένων ατόμων πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης και να αναζητούν εξειδικευμένη βοήθεια όταν χρειάζεται. Εάν τα συμπτώματα των αγαπημένων τους προσώπων διαρκούν για περισσότερο από δύο εβδομάδες, τότε θα πρέπει να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια από ειδικό.
