Εδώ και δεκαετίες, η έρευνα το έχει δείξει ξεκάθαρα: Η «βίαιη» έκφραση του θυμού δεν μάς κάνει καλό. Κι όμως, εμείς το κάνουμε περισσότερο από ποτέ, χάρη στην ευκολία του διαδικτύου.
Τα παίρνετε στο κρανίο και όποιον πάρει ο Χάρος. Μπαίνετε στο Facebook και δίνετε ρεσιτάλ οργής, παρόλο που είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα το μετανιώσετε. Η αλήθεια είναι ότι είναι δύσκολο να αντισταθεί κανείς στο «e- venting» (έκφραση του θυμού μέσω e-mail, γραπτών μηνυμάτων ή chat ή σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook ή το Twitter), κυρίως εάν είναι παρορμητικός. Είναι ταχύτατο (μπορούμε να μοιραστούμε την απογοήτευσή μας με έναν φίλο ή τον κόσμο, σχεδόν αμέσως), είναι βολικό (μπορούμε να το κάνουμε από οπουδήποτε, αρκεί να έχουμε το τηλέφωνό μας) και αισθανόμαστε ασφαλείς (βρισκόμαστε πίσω από μια οθόνη).
Παρόλο που σε σχετικές μελέτες, οι άνθρωποι αναφέρουν ότι αισθάνονται καλύτερα μετά την εκδήλωση του θυμού τους, μέσω του διαδικτύου, οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι τελικά θυμώνουν περισσότερο και γίνονται πιο επιθετικοί. Οι άνθρωποι που εκδηλώνουν το θυμό τους ανώνυμα μπορεί να το κάνουν με τον πιο οργισμένο και επιθετικό τρόπο και αυτό μπορεί να έχει συνέπειες
Από το χθες στο σήμερα
Φυσικά, η επιθετική εκδήλωση του θυμού δεν μπήκε στη ζωή μας μαζί με το διαδίκτυο. Υπήρχε εκ των προτέρων, αλλά δεν ήταν τόσο άμεση. Έπρεπε κανείς να σηκώσει το τηλέφωνο και να καλέσει κάποιον ή να περιμένει τον/την σύζυγό του να επιστρέψει στο σπίτι για να τρίξει τα… δόντια του. Το γεγονός αυτό έδινε χρόνο στους οργισμένους για να χαλαρώσουν και να μην δράσουν εν βρασμώ ψυχής. Επίσης, η κατά πρόσωπο εκτόνωση, ή ακόμα και μέσω του τηλεφώνου, επέτρεπε την άμεση αντίδραση από την άλλη πλευρά και έτσι οι θυμωμένοι μπορούσαν ευκολότερα να συνειδητοποιήσουν πότε ξεπερνούσαν τα όρια.
Η θεωρεία της έκφρασης του θυμού έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα, αλλά υποστηρίχθηκε και στη νεότερη Ιστορία. Ο Αριστοτέλης πίστευε στην «κάθαρση», δηλαδή στον καθαρισμό των συναισθημάτων. Πιο πρόσφατα, ο Sigmund Freud μίλησε για το «υδραυλικό» μοντέλο, λέγοντας ότι αν κάποιος δεν εκφράζει το θυμό του και τον συσσωρεύει μέσα του, αυξάνονται επικίνδυνα και τα επίπεδά του. Ωστόσο, ο δρ Jason Bushman, καθηγητής Επικοινωνίας και Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο, υποστηρίζει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι αυτό είναι αλήθεια, ακόμα κι αν δεν υπάρχει καμία επιστημονική έρευνα για να το υποστηρίξει.
Εκτός εαυτού online
Ο δρ Bushman έχει διεξάγει πολλές μελέτες που δείχνουν ότι η εκδήλωση της οργής ή της απογοήτευσης δεν ωφελεί. Αντίθετα μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ. Θα μπορούσε να σας αποξενώσει από τους φίλους ή την οικογένεια ή να σας κακοχαρακτηρίσει (π.χ. ότι είστε γκρινιάρηδες, αγενείς ή ότι έχετε προβλήματα διαχείρισης θυμού).
Η online εκδήλωση του θυμού είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, λένε οι ειδικοί. Όταν κάνουμε τις οργισμένες αναρτήσεις μας βιώνουμε μία «πλάνη». Πιστεύουμε ότι είναι πριβέ, γιατί έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε από το κρεβάτι μας, ενώ είμαστε με τις πιτζάμες μας. Το γεγονός ότι έχουμε συνεχώς μαζί μας τα τηλέφωνά μας, μάς δίνει τη δυνατότητα να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε άμεσα, πριν δώσουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να ηρεμήσει. Επιπλέον, δεν υπάρχει άμεση αντίδραση από τον ακροατή, με αποτέλεσμα ορισμένοι να μην συνειδητοποιούν πότε πρέπει να σταματήσουν. «Δεν μπορείτε να δείτε το γυρισμένο μάτι», εξηγεί ο δρ Bushman .
Μια οργισμένη ανάρτηση, ωστόσο, είναι ένα «κλικ» μακριά από το να μοιραστεί και να ξαναμοιραστεί και να ξαναμοιραστεί… και δεν ξέρετε πού μπορεί να φτάσει και ποιος μπορεί να τη διαβάσει. Και επειδή ότι συμβαίνει στο διαδίκτυο, μένει για πάντα στο διαδίκτυο-δεν αποκλείεται να δημιουργήσει προβλήματα που σχετίζονται με το πώς σας βλέπουν οι άλλοι και με τη φήμη σας γενικότερα.
Τι να κάνετε για να μην εκτεθείτε
Αν η εξωτερίκευση των αισθημάτων μας στο διαδίκτυο μας κάνει περισσότερο θυμωμένους και επιθετικούς, τι άλλο θα μπορούσαμε να κάνουμε αντί για αυτό;
Για να ηρεμήσει το σώμα σας, θα πρέπει να καθυστερήσετε την απάντησή σας, μετρώντας έως το 10 ή, όπως λέγεται ότι πρότεινε ο Τόμας Τζέφερσον, έως το 100. Ο δρ Bushman συνιστά, επίσης, να προσπαθούμε να χαλαρώσουμε παίρνοντας βαθιές ανάσες ή ακούγοντας ηρεμιστική μουσική.
Απενεργοποιήστε τον υπολογιστή ή το κινητό σας μέχρι να υποχωρήσει ο θυμός σας. Θα μπορούσατε ακόμη να εξετάσετε το ενδεχόμενο να κλειδώσετε τον αριθμό του τηλεφώνου ενός ατόμου προσωρινά, έτσι ώστε να μην μπείτε στον πειρασμό να μεταφέρετε γραπτώς το κλίμα που επικρατεί στα εσώψυχά σας.
Μπορείτε να κάνετε περισπασμούς στον εαυτό σας, όπως η ανάγνωση ενός (μη βίαιου) βιβλίου, η λύση ενός σταυρόλεξου ή μια βόλτα.
Κάντε κάτι που είναι ασυμβίβαστο με το θυμό και την επιθετικότητα, όπως για παράδειγμα, να φιλήσετε το έτερον ήμισυ ή να βοηθήσετε κάποιον που το χρειάζεται.
Προσπαθήστε να διαχωρίσετε τον εαυτό σας από το περιστατικό που σας αναστατώνει. Παρατηρήστε την κατάσταση σαν να είστε ένας ξένος.
Φάτε κάτι υγιεινό
Μην μπερδεύετε το διαδίκτυο, με την μητέρα σας ή τον κολλητό σας. Η online έκφραση είναι σα να έχετε ανέβει στο βάθρο και κάνετε ανακοίνωση στο κοινό. Συνηδειτοποιήστε το!
