Στα περσινά επίπεδα αναμένεται να κυμανθούν τα επιδημιολογικά δεδομένα που αφορούν στον ιό HIV/AIDS, μέχρι το τέλος του έτους, σύμφωνα με στοιχεία που συνέλλεξε η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (Ε.Ε.Μ.Α.Α.) από τις Μονάδες Λοιμώξεων. Την ίδια στιγμή η προληπτική θεραπεία κρίνεται αναγκαία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ενώ νέα φάρμακα δίνουν ελπίδες για επικράτηση στη μάχη κατά του AIDS.
Οκτακόσια πενήντα νέα κρούσματα HIV λοίμωξης αναμένεται να δηλωθούν μέχρι το τέλος του έτους, με σταθερά πρώτο να παραμένει το ποσοστό μεταξύ των ομοφυλόφιλων ανδρών (MSM), κάτι το οποίο αποτελεί σημείο προβληματισμού για νέες προτάσεις που στοχεύουν στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση.
Στο πλαίσιο αυτό, τίθεται το θέμα της προφύλαξης προ της έκθεσης (PrEP) στον ιό, της οποίας η αποτελεσματικότητα έχει μεν τεκμηριωθεί επαρκώς, αλλά απαιτούνται πολλές προϋποθέσεις και υπάρχει έντονος σκεπτικισμός γύρω από το θέμα.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αμερικής (CDC) συνιστούν PrEP για MSM και ζευγάρια όταν ο σεξουαλικός σύντροφος είναι θετικός στον HIV, όταν υπάρχει πρόσφατο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, μεγάλος αριθμός σεξουαλικών συντρόφων και ιστορικό πλημμελούς χρήσης προφυλακτικού καθώς και στα εκδιδόμενα άτομα. Ανάλογες, περίπου, είναι οι κατευθυντήριες οδηγίες του 2015, τόσο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όσο και της Ευρωπαϊκής Κλινικής Εταιρίας AIDS (ACS).
Υπάρχει, συνεπώς, η δυνατότητα προφύλαξης «υπό προϋποθέσεις», ωστόσο τα φάρμακα δεν έχουν λάβει έγκριση στην Ευρώπη για προληπτική χρήση και δεν αντικαθιστούν άλλα μέτρα προφύλαξης, αλλά αποτελούν μέρος του συνόλου των προφυλακτικών μέτρων.
Η χορήγηση της προφυλακτικής αγωγής προτείνεται να χορηγείται από ειδικά κέντρα, καθοδηγούμενη από ειδικούς, σε συνδυασμό με την χρήση προφυλακτικού, την τήρηση των οδηγιών, την ψυχολογική υποστήριξη και την θεραπεία των ΣΜΝ.
Νέα φάρμακα
Το 2015 ήταν μια καλή χρονιά, καθώς νέα φάρμακα, πιο δραστικά και με πλεονεκτήματα προστέθηκαν, και στη χώρα μας, στο οπλοστάσιο των γιατρών που ασχολούνται με την θεραπεία των ατόμων με HIV λοίμωξη.
Άμεσα πρόκειται να κυκλοφορήσουν σκευάσματα με συνδυασμούς νέων δραστικών ουσιών, με καλύτερο προφίλ αντοχής, μεγαλύτερης δραστικότητας και με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες (αναστολείς ιντεργράσης και TAF, μιας πρόδρομης μορφής της τενοφοβίρης).
Έγκαιρη έναρξη της θεραπείας
Τη χρονιά αυτή, μια μεγάλης κλίμακας τυχαιοποιημένη μελέτη (START) επιβεβαίωσε, με επιστημονικά τεκμηριωμένη αξιοπιστία, την υπόθεση ότι τα άτομα με HIV λοίμωξη έχουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν πλήρες AIDS ή άλλα σοβαρά νοσήματα εάν ξεκινήσουν την αντιρετροϊκή αγωγή νωρίτερα, όταν δηλαδή ο αριθμός των CD4+ T-κυττάρων τους (βασικός δείκτης ανοσολογικής υγείας) είναι υψηλότερος, έναντι εκείνων που ξεκινούν όταν τα CD4+ πέσουν σε χαμηλά επίπεδα (όταν δηλαδή το ανοσοποιητικό σύστημα θα έχει εξασθενίσει αρκετά).
Τα ευρήματα της μελέτης αυτής, σε συνδυασμό, με τη γνώση από προηγούμενα έτη ότι η αντιρετροϊκή αγωγή ελαττώνει τον κίνδυνο μετάδοσης στους HIV- σεξουαλικούς συντρόφους, υποστηρίζουν την ανάγκη έναρξης αγωγής σε όλα τα θετικά στον HIV άτομα (οδηγίες της Αμερικής, της Ευρώπης και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας).
Στόχος του UNAIDS (Πρόγραμμα για τον HIV/AIDS των Ηνωμένων Πολιτειών) είναι μέχρι το 2020 το 90% των θετικών στον ιό HIV ατόμων να γνωρίζουν τη θετικότητά τους, το 90% να λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή και το 90% να έχουν πετύχει παρατεταμένη καταστολή του ιού.
Η αγωγή στην εποχή της κρίσης
Σύμφωνα με τα νέα επιστημονικά δεδομένα, η χορήγηση της αντιρετροϊκής αγωγής, στην εποχή της οικονομικής κρίσης, προτείνεται να είναι καθολική σε όλους τους ασθενείς με HIV λοίμωξη, για βελτίωση του προσδόκιμου επιβίωσης, που δεν διαφέρει πλέον από αυτό του γενικού πληθυσμού, μείωση της εξέλιξης σε πλήρες AIDS, μείωση της συννοσηρότητας αλλά και ελαχιστοποίηση της μετάδοσης της νόσου, δεδομένου ότι οι υπό θεραπεία ασθενείς θα έχουν καταστείλει το ιικό τους φορτίο.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη τύπου, που πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη διοργάνωση του 27ου Πανελλήνιου Συνεδρίου AIDS της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS που θα διεξαχθεί το διάστημα 27 – 29 Νοεμβρίου 2015.
