Η ψωρίαση είναι μια δερματική ασθένεια που προκαλεί κόκκινα, φολιδωτά μπαλώματα, συνήθως στα γόνατα, τους αγκώνες, τον κορμό και το τριχωτό της κεφαλής.
Η ψωρίαση είναι μια κοινή, μακροχρόνια ασθένεια χωρίς θεραπεία. Συνήθως κάνει κύκλους, δηλαδή εμφανίζεται για μερικές εβδομάδες ή μήνες, μετά υποχωρεί για λίγο ή μεγαλύτερο διάστημα. Διατίθενται αγωγές για να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματα, ενώ μπορείτε να ενσωματώσετε συνήθειες στον τρόπο ζωής σας και στρατηγικές αντιμετώπισής της που θα σας βοηθήσουν να ζήσετε καλύτερα με τη νόσο.
Συμπτώματα
Οι ενδείξεις και τα συμπτώματα της ψωρίασης μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και περιλαμβάνουν τα εξής:
- Κόκκινα μπαλώματα του δέρματος
- Μικρές κηλίδες στο δέρμα (συνήθως παρατηρούνται σε παιδιά)
- Ξηρό, σπασμένο δέρμα που μπορεί να αιμορραγεί ή να έχει φαγούρα
- Κνησμό, κάψιμο ή πόνο
- Δερματικές αλλοιώσεις στα νύχια
- Πρησμένες και δύσκαμπτες αρθρώσεις
Τα μπαλώματα της ψωρίασης μπορεί να είναι από μικρά έως έντονα, ενώ καλύπτουν μικρές ή μεγάλες περιοχές του δέρματος. Οι περιοχές που επηρεάζονται συχνότερα είναι η μέση, οι αγκώνες, τα γόνατα, τα πόδια, τα πέλματα των ποδιών, το τριχωτό της κεφαλής, το πρόσωπο και οι παλάμες.
Οι περισσότεροι τύποι ψωρίασης κάνουν κύκλους, καθώς εντείνονται για μερικές εβδομάδες ή μήνες και στη συνέχεια υποχωρούν για κάποιο χρονικό διάστημα ή είναι σε ύφεση.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι ψωρίασης, όπως:
- Ψωρίαση κατά πλάκας. Η πιο συνηθισμένη μορφή της νόσου προκαλεί ξηρές, ερυθρές επιδερμίδες. Τα μπαλώματα προκαλούν φαγούρα ή είναι αρκετά ευάλωτα. Εμφανίζονται συνήθως στους αγκώνες, τα γόνατα, το κάτω μέρος της πλάτης και το τριχωτό της κεφαλής.
- Ψωρίαση των νυχιών. Η ψωρίαση μπορεί να επηρεάσει τα νύχια χεριών και ποδιών, προκαλώντας μη φυσιολογική ανάπτυξη των νυχιών ή και αποχρωματισμό. Τα νύχια που νοσούν μπορεί να χαλαρώσουν και να διαχωριστούν από το δέρμα των νυχιών (ονυχόλυση). Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί ακόμα και θρυμματισμός των νυχιών.
- Ψωρίαση του εντέρου. Αυτή η μορφή της νόσου επηρεάζει κυρίως νεαρούς ενήλικες και παιδιά. Συνήθως προκαλείται από μια βακτηριακή λοίμωξη. Χαρακτηρίζεται από μικρές αλλοιώσεις σε σχήμα σταγόνας στον κορμό, στα χέρια ή στα πόδια.
- Αντίστροφη ψωρίαση. Αυτό επηρεάζει κυρίως τις πτυχές του δέρματος στη βουβωνική χώρα, τους γλουτούς και το στήθος. Η αντίστροφη ψωρίαση προκαλεί κηλίδες ερυθρού δέρματος που επιδεινώνονται με την τριβή ή την εφίδρωση. Οι μυκητιασικές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν αυτόν τον τύπο ψωρίασης.
- Φλυκταινώδης ψωρίαση. Αυτή η σπάνια μορφή ψωρίασης προκαλεί πύον που εμφανίζεται σε μπαλώματα εκτεταμένα σε μεγάλες περιοχές ή σε μικρότερες περιοχές στις παλάμες των χεριών ή στα πέλματα των ποδιών.
- Ερυθροδερμική ψωρίαση. Ο λιγότερο κοινός τύπος ψωρίασης, η ερυθροδερμική ψωρίαση μπορεί να καλύψει ολόκληρο το σώμα σας με ένα κόκκινο, ξεφλουδισμένο εξάνθημα που μπορεί να προκαλέσει φαγούρα ή έντονο κάψιμο.
- Ψωριασική αρθρίτιδα. Η ψωριασική αρθρίτιδα προκαλεί πρησμένες, επώδυνες αρθρώσεις. Μερικές φορές τα συμπτώματα των αρθρώσεων είναι το πρώτο ή μόνο σύμπτωμα ή ένδειξη ψωρίασης, ενώ κατά καιρούς προκαλεί αλλαγές στα νύχια. Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και η νόσος μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε άρθρωση. Μπορεί να προκαλέσει δυσκαμψία και προοδευτική βλάβη στις αρθρώσεις που, στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε μόνιμη βλάβη των αρθρώσεων.
Πότε να επισκεφθείτε τον γιατρό σας
Εάν υποψιάζεστε ότι μπορεί να έχετε ψωρίαση, επισκεφθείτε το γιατρό σας. Επίσης, μιλήστε με το γιατρό σας εάν η ψωρίαση σας:
- Γίνεται σοβαρή ή επεκτείνεται
- Προκαλεί δυσφορία και πόνο
- Σας προκαλεί ανησυχία ως προς την εμφάνιση του δέρματός σας
- Οδηγεί σε προβλήματα αρθρώσεων, όπως πόνος, πρήξιμο ή αδυναμία εκτέλεσης καθημερινών εργασιών
- Δε βελτιώνεται με τη θεραπεία
Αιτίες
Η ψωρίαση θεωρείται ότι είναι ένα πρόβλημα του ανοσοποιητικού συστήματος που αναγκάζει το δέρμα να αναγεννηθεί με γρηγορότερα από τα κανονικά ποσοστά. Στον πιο συνηθισμένο τύπο ψωρίασης, γνωστό ως ψωρίαση κατά πλάκας, αυτός ο γρήγορος κύκλος εργασιών των κυττάρων οδηγεί σε κόκκινα μπαλώματα στο δέρμα.
Δεν είναι απολύτως σαφές τι είναι αυτό που προκαλεί δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τόσο η γενετική όσο και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν ρόλο, ενώ η πάθηση δεν είναι μεταδοτική.
Τι μπορεί να προκαλέσει έξαρση της ψωρίασης
Πολλοί άνθρωποι που έχουν προδιάθεση για ψωρίαση μπορεί να είναι απαλλαγμένοι από συμπτώματα για χρόνια έως ότου η ασθένεια ερεθιστεί από κάποιο περιβαλλοντικό παράγοντα, όπως:
- Λοιμώξεις στο λαιμό ή στο δέρμα
- Καιρός, ιδιαίτερα οι κρύες, ξηρές συνθήκες
- Τραυματισμός στο δέρμα, όπως κόψιμο ή ξύσιμο, δάγκωμα από έντομο ή σοβαρό ηλιακό έγκαυμα
- Στρες
- Κάπνισμα ή έκθεση σε καπνό
- Μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ
- Ορισμένα φάρμακα – συμπεριλαμβανομένων του λιθίου, φαρμάκων υψηλής αρτηριακής πίεσης και φαρμάκων κατά της ελονοσίας
Παράγοντες κινδύνου
Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει ψωρίαση. Περίπου το ένα τρίτο των περιπτώσεων ξεκινούν κατά τα παιδικά χρόνια. Παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο είναι:
- Οικογενειακό ιστορικό. Αν έχετε έναν γονέα με ψωρίαση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, ενώ αν και οι δύο γονείς σας έχουν τη νόσο, αυτό αυξάνει τον κίνδυνο ακόμη περισσότερο.
- Στρες. Επειδή το άγχος μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, τα υψηλά επίπεδα στρες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο να εμφανίσετε ψωρίαση.
- Κάπνισμα. Το κάπνισμα όχι μόνο αυξάνει τον κίνδυνο ψωρίασης αλλά μπορεί επίσης να αυξήσει τη σοβαρότητα της νόσου, ενώ μπορεί να παίξει ρόλο και στην αρχική ανάπτυξη της νόσου.
Επιπλοκές
Εάν έχετε ψωρίαση, διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης άλλων παθήσεων, όπως:
- Ψωριασική αρθρίτιδα, η οποία προκαλεί πόνο, δυσκαμψία και πρήξιμο μέσα και γύρω από τις αρθρώσεις
- Παθήσεις στα μάτια, όπως επιπεφυκίτιδα, βλεφαρίτιδα και ραγοειδίτιδα
- Παχυσαρκία
- Διαβήτη τύπου 2
- Υψηλή πίεση του αίματος
- Καρδιαγγειακή νόσο
- Άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, όπως κοιλιοκάκη, σκλήρυνση ή φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, τη νόσο του Crohn
- Παθήσεις ψυχικής υγείας, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση και κατάθλιψη
