Νιώθετε «απατεώνες» χωρίς να έχετε κάνει κάτι αξιόποινο ή μεμπτό; Καλώς ήρθατε στο club του «συνδρόμου του απατεώνα»!
Ταλαιπωρείστε από το αίσθημα ότι δεν αξίζετε την επιτυχία. Ότι δεν είστε αρκετά έξυπνοι, ικανοί ή έμπειροι ώστε να βρεθείτε σε μια θέση που βρίσκεται ψηλά στην επαγγελματική ιεραρχία. Ότι τα επιτεύγματά σας, οφείλονται περισσότερο στην τύχη παρά στο ταλέντο σας και την αποφασιστικότητά σας. Και το χειρότερο; Τρέμετε στην ιδέα ότι η «απάτη» σας μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να αποκαλυφθεί. Έχετε αποδείξεις;
Το πιθανότερο είναι να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις, οι «απατεώνες» έχουν αποδείξεις επιτυχίας, αλλά αισθάνονται αποτυχημένοι και ανεπαρκείς.
Το φαινόμενο αυτό φαίνεται να επηρεάζει τις γυναίκες συχνότερα από τους άνδρες και μπορεί να πέσουν θύμα του ακόμα και οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι (κυρίως αυτοί).
Αν και δεν αποτελεί επίσημη διάγνωση στο Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM), οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι πρόκειται για μια πραγματική και συγκεκριμένη μορφή αυτο-αμφισβήτησης, την οποία συνοδεύουν το άγχος και, συχνά, η κατάθλιψη.
4 ενδείξεις και τι μπορείτε να κάνετε
1. Νιώθετε ότι δεν έχετε αρκετές γνώσεις ή εμπειρία
Η αίσθηση ότι δεν έχετε επαρκή εμπειρία είναι ένα σίγουρο σημάδι ότι πάσχετε από το σύνδρομο του απατεώνα. Είτε φοβάστε ότι θα αποκαλυφθείτε, είτε σας εμποδίζει από το να δοκιμάσετε κάτι νέο, αυτό είναι στην πραγματικότητα που προκαλείται από τη σύγκριση του εαυτού σας με τους άλλους. Κοιτάτε γύρω σας, στο επαγγελματικό σας περιβάλλον ή και στο διαδίκτυο και βλέπετε ότι υπάρχουν άνθρωποι εκεί με μεγαλύτερη εμπειρία από τη δική σας. Έτσι, αποφασίζετε ότι δεν μπορείτε να ανταγωνιστείτε με αυτούς. Το μυστικό είναι ότι δεν χρειάζεται να ανταγωνιστείτε με κανέναν!
Είναι γεγονός ότι υπάρχουν άνθρωποι που βρίσκονται «μπροστά» από εσάς. Όμως, υπάρχουν και άλλοι που βρίσκονται «πίσω» σας. Προσπαθήστε να βοηθάτε αυτούς που βρίσκονται πίσω σας και να μαθαίνετε από αυτούς που βρίσκονται μπροστά σας.
2. Αποδίδετε την επιτυχία σας στην τύχη
Θεωρώντας τα επιτεύγματά σας τυχαία γεγονότα, ή ασήμαντα, ή απροσδόκητες επιτυχίες, ενισχύετε την ιδέα ότι είστε… απατεώνας.
Ουσιαστικά, λέτε στον εαυτό σας και στους άλλους ότι ο καθένας θα μπορούσε να φτάσει στο ίδιο επίπεδο επιτυχίας, σα να μην μετράει η δουλειά σας και η αφοσίωσή σας στο στόχο σας. Στην πραγματικότητα, όμως, η οποιαδήποτε επιτυχία σας οφείλεται σ? εσάς και την προσπάθειά σας. Ναι, μπορεί μια πολύ καλή ευκαιρία να βρέθηκε στο δρόμο σας, αλλά ο τρόπος με τον οποίο εσείς την αξιοποιήσατε κάνει τη διαφορά.
Σταματήστε, λοιπόν, να υποτιμάτε τα επιτεύγματά σας. Και, όταν οι άλλοι επαινούν την επιτυχία σας, μην την υποβαθμίζετε και μην ντρέπεστε. Να είστε ευγνώμονες που αναγνωρίζουν ότι βρίσκεστε εκεί που είστε επειδή το αξίζετε. Κανείς δεν λέει να είστε ματαιόδοξοι ή αλαζονικοί. Όμως, μπορείτε να είστε απλά ευγενικοί και ευγνώμονες για την αναγνώρισή σας.
3. Φοβάστε να κάνετε λάθη
Εάν φοβάστε ότι δεν θα είστε τέλειοι, τότε συγχαρητήρια. Είστε απολύτως σωστοί! Αλλά ποιος είναι; Γνωρίζετε κανέναν που δεν έχει κάνει ποτέ λάθος; Τι γίνεται με τους ανθρώπους που θαυμάζετε; Όταν κάνουν λάθη, τους βλέπετε σαν «απατεώνες»; Μάλλον τους βλέπετε ως «ανθρώπους», που έχουν δικαίωμα στο λάθος. Το ίδιο σκέφτονται και οι άλλοι για εσάς.
Ακόμα και αν κάποιοι είναι επικριτικοί μαζί σας, μπορείτε να τους ακούσετε, να σκεφτείτε τα επιχειρήματά τους και να αποφασίσετε αν πρέπει να βελτιώσετε κάτι, ή απλώς να δεχθείτε ότι δεν μπορούν όλοι να αξιολογήσουν σωστά το οτιδήποτε.
Σε κάθε περίπτωση, κάνοντας πράγματα, ακόμη και αν δεν μπορείτε να τα κάνετε τέλεια, θα αυξηθεί η εμπειρία σας και η αυτοπεποίθησή σας και έτσι, θα τροφοδοτήσετε τον εαυτό σας με εφόδια που θα βελτιώσουν τις μελλοντικές σας προσπάθειες.
4. Εργάζεστε σκληρότερα από όλους τους άλλους
Έχετε «τσακώσει» τον εαυτό σας να εργάζεται μέχρι αργά, να παίρνει δουλειά στο σπίτι ή να εργάζεται και τα σαββατοκύριακα; Είναι ένα σημάδι ότι δεν πιστεύετε στην αξία σας και φοβάστε μήπως οι άλλοι σας εκλάβουν ως φυγόπονους. Και παρόλο που εσείς περιμένετε αναγνώριση για τον κόπο σας, δεν αποκλείεται ο προϊστάμενός σας να «δει» κάτι άλλο στην προσπάθειά σας, όπως για παράδειγμα ότι δεν διαχειρίζεστε σωστά το χρόνο σας.
Οι άνθρωποι που κερδίζουν τον περισσότερο σεβασμό, είναι αυτοί που είναι επιμελείς κατά τις ώρες εργασίας τους, αλλά εκτιμούν το προσωπικό τους χρόνο, και δεν θα τον «θυσίαζαν» τόσο εύκολα. Άλλωστε δεν το χρειάζονται, γιατί δεν νιώθουν απατεώνες. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε κι εσείς. Επικεντρώστε στη διαχείριση του χρόνου και στις ικανότητές σας και προστατεύστε τον προσωπικό σας χρόνο.
Οι επιπτώσεις
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που προκύπτει από το σύνδρομο του απατεώνα είναι ότι μπορεί να σας σταματήσει από το να κάνετε πράγματα που θα συνέβαλαν στην πρόοδό σας. Έτσι, σε μια ομάδα, μπορεί να μείνετε αμίλητοι και άπραγοι, ακόμα και αν έχετε πολλά να προσφέρετε, μόνο και μόνο επειδή φοβάστε μήπως φανείτε ανόητοι, ή επειδή δεν ξέρετε τα πάντα για ένα συγκεκριμένο θέμα. Ακόμα χειρότερα, μπορεί να χάσετε απίστευτες ευκαιρίες και, όταν αισθάνεστε πως σας χρειάζεται μια νέα πρόκληση ή κατεύθυνση στη ζωή σας, αντί να την «κυνηγήσετε» με ενθουσιασμό και κέφι, να μεταπείσετε τον εαυτό σας ρωτώντας τον «Ποιος είμαι εγώ για να αξίζω περισσότερα;»
