Ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής βρίσκεται η Ελλάδα, ενώ συνεχίζει να είναι πρώτη στη συνολική κατανάλωση αντιμικροβιακών παραγόντων.
Αναπόφευκτη συνέπεια της διασποράς των ανθεκτικών μικροβίων και της χρήσης των αντιβιοτικών, αποτελεί η έξαρση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια, με αύξηση της διάρκειας νοσηλείας, της νοσηρότητας και της θνητότητας των ασθενών, καθώς και δυσλειτουργία και σημαντική οικονομική επιβάρυνση του Υγειονομικού Συστήματος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), οι θάνατοι που σχετίζονται με λοιμώξεις από ανθεκτικά μικρόβια ανέρχονται στις 25.000 και >23.000 ετησίως για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες (Η.Π.Α.) αντίστοιχα, ενώ σε λιγότερο προηγμένα υγειονομικά συστήματα ο αριθμός αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος.
Στα ελληνικά νοσοκομεία τo 38% έως το 50% των θανάτων οφείλονται σε νοσοκομειακές λοιμώξεις, οι οποίες προκαλούνται από πολυανθεκτικά μικρόβια, με πιο συχνή τη βακτηριαιμία και προσβάλλουν πρωτίστως ασθενείς σε ΜΕΘ και σε Μονάδες Τεχνητού νεφρού, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνική Εταιρία Ελέγχου Λοιμώξεων (Ε.Ε.Ε.Λ.)
Με αυτά τα δεδομένα, ο έλεγχος των λοιμώξεων στους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας αποτελεί μείζον θέμα τόσο σε διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο, ενώ αφορά το σύνολο του ιατρικού, νοσηλευτικού και παραϊατρικού προσωπικού όλων των βαθμίδων, καθώς και όσους ασχολούνται με οποιονδήποτε τρόπο με τη φροντίδα των ασθενών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο εμβολιασμός του ιατρικού, νοσηλευτικού και παραϊατρικού προσωπικού. Οι επαγγελματίες υγείας αποτελούν μια ειδική ομάδα υψηλού κινδύνου και πρέπει να εμβολιάζονται, ούτως ώστε να είναι θωρακισμένοι έναντι των διαφόρων λοιμώξεων.
Όμως, η εμβολιαστική κάλυψη των επαγγελματιών του χώρου έναντι της γρίπης στην Ελλάδα κυμαίνεται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Όπως προκύπτει από τα διαθέσιμα στοιχεία, την περίοδο 2014 ? 2015 η «συμμόρφωση» του προσωπικού των δημοσίων νοσοκομείων στο εμβόλιο έφθασε περίπου σε ποσοστό 11% του συνόλου των εργαζομένων, ενώ την περίοδο 2013 ? 2014 βρισκόταν στο εντελώς απογοητευτικό 4%.
Ο σχετικός νόμος
Με σχετικό νόμο του Υπουργείου Υγείας, είναι, πλέον, υποχρεωτική για όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα και στην Ελλάδα η εφαρμογή προγράμματος επιμελητείας των αντιβιοτικών. Προς τούτο, έχει συσταθεί, μάλιστα, ειδική ομάδα εργαζομένων σε κάθε νοσοκομείο που λειτουργεί στο πλαίσιο της Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Σκοπός του δεν είναι μόνο ο περιορισμός της κατανάλωσης των αντιβιοτικών, αλλά και η βελτίωση, ευρύτερα, της θεραπείας των λοιμώξεων.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν όχι μόνο εξειδικευμένοι λοιμωξιολόγοι και παθολόγοι ιατροί, αλλά και οι κλινικοί φαρμακοποιοί που υπηρετούν στο νοσοκομείο. «Με την εφαρμογή του έχει γίνει κατορθωτό να μειωθεί η θνητότητα από συγκεκριμένες λοιμώξεις, οι ημέρες νοσηλείας των ασθενών και οι ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χορήγηση των αντιβιοτικών», δήλωσε ο Επίτιμος Πρόεδρος Δ.Σ. της Ε.Ε.Ε.Λ., Καθηγητής (Ομότιμος) Παθολογίας ? Λοιμώξεων του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Σαρόγλου, σε σχετική εκδήλωση.
Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί μια από τις βασικότερες προτεραιότητες δημόσιας υγείας, σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2015, μάλιστα, ο Π.Ο.Υ. ολοκλήρωσε την διαβούλευση για την εφαρμογή Σχεδίου Δράσης για την αντιμετώπισή του σε διεθνή κλίμακα, αναγνωρίζοντας τη μικροβιακή αντοχή ως μια από τις κυριότερες «απειλές» για τη δημόσια υγεία.
Το πρόσφατο Νομοθετικό Πλαίσιο, που ήδη έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται στα Ελληνικά νοσοκομεία, αποσκοπεί στη θεώρηση του ζητήματος μέσα από μια ολιστική προσέγγιση, απαιτώντας την ενεργό συμμετοχή όλων των σχετικών φορέων.
«Η Ε.Ε.Ε.Λ. αποτελεί τη μόνη επιστημονική Εταιρεία στον Ελληνικό χώρο που ασχολείται εξειδικευμένα με την πρόληψη των λοιμώξεων, καθώς «αγκαλιάζει» όλο τον επιστημονικό χώρο που σχετίζεται με τα λοιμώδη νοσήματα, όπως νοσηλευτές, ιατρούς, φαρμακοποιούς, φυσιοθεραπευτές, τεχνολόγους κ.α. Η προσπάθεια της Εταιρείας επικεντρώνεται στη διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας, που θα μετατρέπει την πρόληψη σε εφικτή πραγματικότητα στην καθημερινή κλινική πρακτική, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Αυτό ακριβώς αντικατοπτρίζει και η κεντρική θεματολογία του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της «Πολεμάμε τις λοιμώξεις βελτιώνοντας τη συμμόρφωση», σημείωσε η Διευθύντρια της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center, Πρόεδρος του Συνεδρίου κ. Όλγα Δαληγγάρου – Βιλαέτη.
Το συνέδριο θα διεξαχθεί από 4 έως 6 Νοεμβρίου 2015, στην Αθήνα (ξενοδοχείο Royal Olympic).
