Γράφει η Δρ. Δέσποινα Κατσώχη, Ογκολόγος – Ακτινοθεραπευτής
Ο αυξανόμενος αριθμός των γυναικών που κάνουν μαστογραφία, επιτρέπει πλέον να τον εντοπίζουμε σε πρώιμα στάδια και σε νεότερες ηλικίες. Η έγκαιρη διάγνωση παραμένει καθοριστική γιατί διασφαλίζει λιγότερες θεραπείες και αυξάνει τις πιθανότητες πλήρους ίασης αλλά και διατήρησης του μαστού. Ο καρκίνος δεν είναι πλέον ανίατη νόσος. Παγκοσμίως, οι αποθεραπευμένοι από καρκίνο από τη δεκαετία του ’70 έως σήμερα έχουν εξαπλασιαστεί.
H ακτινοθεραπεία είναι βασική στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Ολοκληρώνει την θεραπεία είτε μετά τη χειρουργική διατήρηση του μαστού είτε μετά την μαστεκτομή και μπορεί να συνδυαστεί με τη χημειοθεραπεία. Σχεδιάζεται και εφαρμόζεται ανάλογα με τις ογκολογικές και ανατομικές ιδιαιτερότητες της γυναίκας και συμβάλει όχι μόνο να επιβιώσει η ασθενής αλλά και να ζήσει πολλά και ποιοτικά χρόνια ζωής.
Απόλυτα ασφαλής και ελεγχόμενη
Η ακτινοθεραπεία είναι εξατομικευμένη, ακριβείας και προσαρμόζεται σε κάθε συνθήκη. Επιπρόσθετα είναι ασφαλής και απόλυτα ελεγχόμενη θεραπεία. Οι νέες ακτινοθεραπευτικές τεχνικές προστατεύουν τους υγιείς ιστούς γύρω από τον όγκο ενώ είναι ελάχιστη η έκθεση καρδιάς και πνευμόνων στην ακτινοβολία. Για παράδειγμα, στον καρκίνο του αριστερού μαστού ελέγχουμε την κίνηση των εσωτερικών οργάνων και ειδικά της αναπνοής, με ειδικά μελετημένα συστήματα. Εφαρμόζουμε την ακτινοθεραπεία στη φάση της βαθιάς εισπνοής ώστε το στήθος που ακτινοβολούμε να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση από την καρδιά. Ιδιαίτερο όφελος έχουν οι ασθενείς υψηλού και μέτριου κινδύνου όπως για παράδειγμα ασθενείς με θετικούς λεμφαδένες. Μάλιστα, η ακτινοθεραπεία μετά από χειρουργική διατήρησης του μαστού μειώνει την πιθανότητα τοπικής υποτροπής ενώ μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο οποιασδήποτε πρώτης υποτροπής. Είναι δε επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η ογκεκτομή σε συνδυασμό με συμπληρωματική ακτινοθεραπεία έχει καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα από τη μαστεκτομή.
Ελάχιστα συμπτώματα
Η ακτινοθεραπεία στον μαστό έχει ελάχιστα συμπτώματα. Ίσως εμφανιστεί ένα ελαφρύ ή μέτριο κοκκίνισμα στο δέρμα, το οποίο υποχωρεί μετά πέντε με δέκα μέρες. Είναι αμελητέο σύμπτωμα και αντιμετωπίσιμο. Η εικόνα και η ψηλάφηση του μαστού ένα χρόνο μετά την ακτινοθεραπεία, συνήθως δεν διαφέρει από τον υγιή μαστό.
Η διάρκεια των θεραπειών
Όσον αφορά στη διάρκεια των ακτινοθεραπειών, εφαρμόζουμε διεθνή πρωτόκολλα με ισοδύναμα αισθητικά και θεραπευτικά αποτελέσματα, τα οποία διαρκούν από τρεις έως πέντε εβδομάδες. Την επιλογή της διάρκειας των ακτινοθεραπειών καθορίζουν οι ανατομικές, ογκολογικές αλλά και κοινωνικές ιδιαιτερότητες της ασθενούς. Για παράδειγμα μπορεί να ζει σε περιοχή απομακρυσμένη από ογκολογικά κέντρα, οπότε πρέπει να ολοκληρώσει τη θεραπεία της χωρίς να ταλαιπωρηθεί επί μακρόν ψυχολογικά και οικονομικά. Είναι σημαντικό όλες οι γυναίκες να έχουν ισότιμη πρόσβαση στη θεραπεία τους και να μην καταφεύγουν άδικα στη μαστεκτομή. Δεν έχουν όλοι οι μαστοί τον ίδιο βαθμό δυσκολίας στην ακτινοβόλησή τους. Ο πολύ μικρός ή ο πολύ βαρύς μαστός απαιτούν ιδιαίτερη φροντίδα.
Μετά την μαστεκτομή, η ακτινοθεραπεία αφήνει τους ιστούς ελαστικούς και επιτρέπει την αποκατάσταση του στήθους. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται βέβαια και από το είδος και την ποιότητα της χειρουργικής επέμβασης αλλά και την ενδεχόμενη χημειοθεραπεία στην οποία θα υποβληθεί η ασθενής.
Η σεξουαλική ζωή της γυναίκας
Ένα κρίσιμο ζήτημα που προκύπτει μετά την μαστεκτομή, είναι το ότι η γυναίκα ανησυχεί για την εμφάνισή της καθώς η κοινωνία μας έχει συνδέσει τον μαστό με την σεξουαλικότητα. Γι’ αυτό η θλίψη, για την απώλεια του μαστού, είναι μεγάλη. Ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου, οι περισσότερες γυναίκες ξεπερνούν την αμηχανία και νιώθουν πάλι άνετες με το σώμα τους. Μερικές ασθενείς εξοικειώνονται με το σώμα τους κοιτάζοντας την εικόνα τους – γυμνές μπροστά στον καθρέφτη και αγγίζοντας την περιοχή της ουλής.
Στην αρχή, η γυναίκα καλό είναι να κοιτά μόνη τον εαυτό της στον καθρέπτη και στη συνέχεια με τον σεξουαλικό σύντροφο ή κάποια στενή φίλη της. Στόχος είναι να μπορέσει να συζητήσει μαζί τους ελεύθερα, τα συναισθήματά της για τη νέα εικόνα του σώματός της. Αν δώσει χρόνο στον εαυτό της και δεν πιεστεί, όλα θα πάνε καλά.
Η πρόοδος της ιατρικής αλλά και της τεχνολογίας, επιτρέπει πλέον στις μέρες μας, η «επιβίωση» της ασθενούς να μην είναι το αποκλειστικό μας μέλημα αν και προς το παρόν, παγκοσμίως θεωρείται – ορθά- ότι πρώτιστος σκοπός είναι η αποκατάσταση της υγείας της. Ωστόσο, με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να υπάρξουν ολοκληρωμένα συστήματα εκτίμησης της σεξουαλικής υγείας των ασθενών, προκειμένου να βελτιώσουμε επί της ουσίας την ποιότητα ζωής τους. Το μέλημά μας είναι πλέον η ασθενής όχι μόνο να «επιβιώνει», αλλά να «ζει».
